Arts en scepticus Wim Betz overleden

Wim Betz, professor-emeritus huisartsgeneeskunde aan de VUB en kritische stem tegenover alternatieve geneeswijzen, is op 76-jarige leeftijd overleden. Dat meldt SKEPP, de vereniging waarvan hij 29 jaar geleden aan de wieg stond.

Wim Betz is vorige zaterdag, op 8 juni, overleden. De erevoorzitter van SKEPP was 76 jaar oud en al een hele tijd ziek.

Wim – officieel Willem – Betz was tot 2007 diensthoofd van het centrum voor huisartsenopleiding aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). In 2002 startte hij er met een cursus levensbeëindiging, om artsen voor te bereiden op de vragen van patiënten over euthanasie. Hij doceerde ook een cursus in de kritische studie van alternatieve geneeswijzen, en in evidence based medicine (EBM). SKEPP-bestuurslid Dirk Devroey, die Betz opvolgde als diensthoofd van het centrum voor huisartsenopleiding, noemt zijn voormalige mentor “een verlicht voorbeeld voor iedereen die evidentie wilde in het medisch handelen”.

https://twitter.com/dokter_devroey/status/1138190787785744389dirk_devroeyhttps://twitter.com/dokter_devroey

RIP Wim Betz. Hij was een verlicht voorbeeld voor iedereen die evidentie wilde in het medisch handelen nog voor er sprake was van EBM. Als student aan de #VUB leerde hij ons omgaan met euthanasie, nog voor er een wet was #SKEPP https://t.co/o8r2jeRZvs pic.twitter.com/SqdkGuUeIG

— dirk_devroey (@dokter_devroey) June 10, 2019

Vooraleer hij docent was aan de VUB, werkte Wim Betz twintig jaar lang als huisarts. Om zijn patiënten beter te kunnen helpen, volgde hij opleidingen in verschillende alternatieve geneeswijzen, waaronder homeopathie. Hij paste deze behandelingen met succes toe, maar begon te twijfelen aan de werkelijke verklaring achter die successen. Naarmate hij zich er meer in ging verdiepen, raakte Betz ervan overtuigd dat de verklaring moest gevonden worden in psychologische oorzaken, zoals het placebo-effect.

Wim Betz specialiseerde zich verder in het onderzoek naar alternatieve geneeskunde en ontpopte zich tot een kritische stem. Op 8 juni 1990 richtte hij samen met onder meer Etienne Vermeersch een vereniging op die alternatieve geneeswijzen en andere pseudowetenschappen tegen het licht zou gaan houden. Die noemden ze de ‘Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale’, afgekort SKEPP. Wim Betz was eerst secretaris en van 2005 tot 2013 voorzitter van SKEPP.

Nadat toenmalig minister van Volksgezondheid Marcel Colla (SP.A) eind vorige eeuw een wetgevend kader wilde creëren voor osteopathie, chiropraxie, homeopathie en acupunctuur, verzette Wim Betz zich jarenlang tegen de erkenning van die alternatieve geneeswijzen. De voorzitter van SKEPP wees er op dat men evengoed handoplegging of gebedsgenezing zou kunnen erkennen, omdat die niet beter of slechter scoren. Dit standpunt zorgde soms tot levendige discussies met tegenstanders, ook op televisie. “Dat het tot op de dag van vandaag nog altijd niet tot een erkenning van alternatieve geneeswijzen in België is gekomen, is voor een deel aan de kritische stem van Wim Betz te danken”, meldt SKEPP op zijn website.

In 2004 pleegden Betz en zijn SKEPP-collega’s een ‘collectieve zelfmoord’ door grote hoeveelheden homeopathisch verdund gif te drinken. Met de ‘overdosis’ wilden ze niet alleen aantonen dat homeopathie geen enkel effect heeft, maar ook protesteren tegen de terugbetaling ervan door de ziekenfondsen. Eind vorig jaar besloot de CM om de terugbetaling van homeopathische geneesmiddelen stop te zetten.

Wim Betz kreeg in 2012 de Outstanding Skeptics Award van de Europese Raad van Skeptische Organisaties. Tot op het einde van zijn leven bleef Betz zich in de media kritisch uitlaten over alternatieve geneeskunde en andere pseudowetenschappelijke onzin. Zo waarschuwde hij de laatste jaren regelmatig voor de opkomst van antivaccinatie-bewegingen.