Transplantatie met 94-jarige longdonor: uitzondering of doorbraak?

Transplantaties met organen van donoren ouder dan 70 lijkt mogelijk © KU Leuven – Rob Stevens

De wachtlijsten voor patiënten die nieuwe longen nodig hebben, zijn lang. Té lang. Is het een optie om de longen van oudere orgaandonoren te transplanteren? Professor Laurens Ceulemans, transplantatiechirurg in UZ Leuven, toonde aan dat het kan. ‘We hebben met succes de longen van een 94-jarige donor getransplanteerd.’

Kennis kent geen einde: 600 jaar Wonderzoek

KU Leuven viert 600 jaar en Knack feest mee: een heel jaar lang vind je om de twee weken op knack.be een artikel over een thema waarrond onderzoekers van KU Leuven sterk wetenschappelijk werk leverden.

Het aantal dodelijke verkeersongevallen is de laatste decennia sterk afgenomen. Goed nieuws uiteraard, maar het betekent wél dat er veel minder potentiële orgaandonoren zijn. Dat maakt de wachtlijsten voor wie op een nieuw stel longen moet wachten alleen maar langer. In de meeste landen komen mensen boven de leeftijd van 65 jaar niet in aanmerking als donor. Wat als dat wel zou kunnen?

Telomeren tellen

In UZ Leuven worden jaarlijks 75 longtransplantaties uitgevoerd, een derde daarvan neemt professor Laurens Ceulemans voor zijn rekening. Hij doet onderzoek naar hoe je organen met zo weinig mogelijk schade kunt bewaren voor transplantatie. Daarnaast verkent hij een piste die de donorpool zou kunnen vergroten: oudere donoren. Als zij er een gezonde levensstijl op hebben nagehouden, kan de biologische leeftijd van hun organen een stuk lager liggen dan hun kalenderleeftijd. Hoe weet je of dat het geval is? Aan de lengte van de telomeren – zeg maar de uiteinden van de chromosomen in de cellen – kan je aflezen hoeveel celreserve er nog is, met andere woorden wat de biologische leeftijd is.

‘Transplantaties met organen van donoren ouder dan zeventig kunnen even succesvol zijn.’

Extra kritisch

Bij de longtransplantaties in UZ Leuven wordt al een tijdje gewerkt met oudere donoren. Professor Ceulemans en zijn onderzoeksteam toonden in een studie aan dat de transplantaties van donoren ouder dan 70 voor patiënten van 50 tot 65 jaar even succesvol kunnen zijn, op korte en op lange termijn. ‘We hebben de longen van een 94-jarige donor getransplanteerd, met succes. De donor had waarden die overeenstemden met die van dertig jaar jongere mensen. Voor zover wij weten was dit wereldwijd de oudste longdonor ooit’, zegt Ceulemans. Uiteraard worden oudere organen extra kritisch bekeken voordat ze geselecteerd worden voor transplantatie. Het is ondertussen wel duidelijk geworden dat biologische leeftijd belangrijker is dan kalenderleeftijd.