Je kunt er niet naast kijken: er rijden steeds meer elektrische auto’s op de Belgische wegen. De kaap van 200.000 exemplaren is dit jaar bereikt en elke maand komen er 10.000 nieuwe inschrijvingen bij. Waarom gaat het plots zo snel? Hoe evolueert het laadnetwerk? En worden elektrische wagens stilaan ook goedkoper? Experten Jochen De Smet (EV Belgium), Christophe Dubon (Febiac) en Filip Rylant (Traxio) wijzen de weg.
Het Belgische wagenpark telde begin 2023 voor het eerst meer dan 100.000 batterij-elektrische auto’s. Sindsdien is de groei alleen maar toegenomen. “België is momenteel heel goed bezig met de elektromobiliteit”, zegt Christophe Dubon, communicatiedirecteur van automobielfederatie Febiac. “Eind 2023 zaten we al aan 179.800 elektrische wagens en in de eerste vier maanden van 2024 zijn er nog 40.272 bijgekomen.”
Als voorzitter van EV Belgium, de federatie van bedrijven die de elektrische transitie in België realiseren, ziet ook Jochen De Smet een enorme evolutie. “Ik verwacht dat er 250.000 elektrische wagens op de weg rijden tegen 1 juli. Eind vorig jaar was net geen 20 procent van de maandelijkse inschrijvingen van nieuwe auto’s volledig elektrisch, in april al meer dan 26 procent. Nog dit jaar verwacht ik dat 40 tot 50 procent van alle nieuwe inschrijvingen elektrisch wordt.”
Twee verklaringen
Terwijl de groei van elektrische auto’s internationaal eerder vertraagt, doet België het dit jaar wel goed. “In Europa doen alleen Noorwegen, Nederland en Frankrijk het dit jaar nog beter als we kijken naar het percentage elektrische wagens van alle nieuwe inschrijvingen”, weet Jochen De Smet. Voor dat Belgische succes zijn er twee verklaringen.
“De eerste reden is de gewijzigde fiscaliteit voor bedrijfswagens sinds 1 juli 2023”, zegt Jochen De Smet. “Veel bedrijven hebben gezegd: als we dan toch door de ‘zure appel’ moeten bijten, dan doen we het beter meteen. Leasingmaatschappijen geven aan dat intussen tot 90 procent van de nieuwe bestellingen puur elektrisch is. Dat wordt nog niet meteen vertaald in de inschrijvingscijfers omdat die auto’s nog niet allemaal geleverd zijn. Deze zomer volgt wellicht een serieuze sprong.”
De tweede stimulans is de Vlaamse premie voor elektrische wagens, bedoeld om particulieren te helpen in de transitie. Nog tot eind dit jaar krijg je bij aankoop van een nieuwe elektrische wagen die hoogstens 40.000 euro kost 5.000 euro op een nieuwe wagen of 3.000 euro op een tweedehands. Het oorspronkelijk voorziene budget van 26 miljoen euro is intussen opgebruikt, de premie is dus een succes.
Lagere prijzen voor alle Belgen
Om onder de grens van 40.000 euro te blijven, hebben verschillende automerken hun prijzen verlaagd. “De prijzen van elektrische auto’s dalen in België dankzij de Vlaamse premie. Niet alleen de Vlamingen maar ook de Brusselaars en de Walen genieten dus van de effecten van de premie”, zegt Christophe Dubon. “Of de prijzen zullen blijven dalen? Ik denk het wel, want we verwachten steeds meer goedkope elektrische wagens op de markt, vooral vanaf 2025. Onder meer Renault (R5), Volkswagen (ID.2) en Stellantis (Citroën ë-C3, Fiat Panda) hebben al goedkopere modellen aangekondigd. Nieuwe technologie komt altijd eerst via de duurdere wagens op de markt. Dat was ook het geval met de hybrides. Dat is altijd zo geweest in de geschiedenis van de auto-industrie.”
“De prijzen van elektrische auto’s dalen in België dankzij de Vlaamse premie.”
Christophe Dubon, communicatiedirecteur Febiac
Jochen De Smet ziet een technologische reden waarom de prijzen van elektrische wagens dalen: “Veel autoconstructeurs stappen over op batterijen met een andere chemische samenstelling. Vandaag zijn er nog veel NMC-batterijen, met nikkel, mangaan en kobalt. Dat zijn allemaal zeer zeldzame metalen. De jongste maanden is er een duidelijke tendens naar LFP-batterijen, lithium-ijzerfosfaat. Op het vlak van prestaties, rijbereik, gewicht en betaalbaarheid zetten deze batterijen een grote stap vooruit. Ik verwacht dat de prijzen van elektrische wagens blijven dalen omdat de batterijen goedkoper worden.”
Chinese opmars
Wat mogelijk ook helpt om de prijzen te drukken, is de opmars van de Chinese automerken. “Er is veel angst voor de Chinese merken, maar als je naar de cijfers kijkt, kunnen we vandaag zeker nog niet spreken van een grote impact in België”, zegt Christophe Dubon. Een blik op de inschrijvingen van nieuwe wagens in de eerste vier maanden van 2024 bevestigt dat. Het populairste Chinese merk in ons land is MG op plaats 26 met 1.069 inschrijvingen, gevolgd door Polestar (683) en BYD (579).
“Volledig elektrificeren tegen 2035 wordt een moeilijke oefening.”
Filip Rylant, woordvoerder Traxio
“We zien steeds meer dat Europese automerken de kennis in China halen en samenwerken met Chinese constructeurs onder het motto if you can’t beat them, join them. Op dit moment zit de kennis voor het bouwen van elektrische wagens vaak in China, maar dat gaat veranderen. Europa vraagt om in Europa te produceren en ik merk dat daar gevolg aan gegeven wordt”, stelt Jochen De Smet.
“De Chinezen hebben al heel lang gezien dat elektrische auto’s de toekomst zijn en hebben zich de volledige keten toegeëigend, van de grondstoffen tot de productie van batterijen. Dat is voor de Europese industrie een harde dobber”, zegt Filip Rylant, woordvoerder van Traxio, de mobiliteitsfederatie die de autohandelaars vertegenwoordigt.
“Het is opvallend hoe zij op zeer korte termijn verbazingwekkende producten maken. De Europeanen hebben geen voorsprong meer op de concurrenten uit China. Voor de consumenten kan dit positief nieuws zijn. Misschien kunnen ze een betaalbare Chinese auto kopen of beginnen de Europese merken in sneltempo meer toegankelijke auto’s te maken. Voor de garagehouders maakt het weinig verschil. We merken dat de grotere spelers uit China, zoals BYD en nu ook Chery, kiezen voor een klassiek distributiemodel met fysieke verkooppunten”, zegt Filip Rylant.
Investeren in Wallonië
Meer elektrische wagens betekent uiteraard meer nood aan publieke laadpunten. Ook op dat vlak is België goed bezig. Of beter gezegd: Vlaanderen en Brussel, want Wallonië hinkt nog achterop. Van de 57.942 publieke laadpunten – bijna een verdubbeling op amper een jaar tijd – staan er 45.211 in Vlaanderen, 7.094 in Wallonië en 5.637 in Brussel (status op 31 maart 2024).
“We staan voor een steile klim in het aantal elektrische wagens, tot zo’n twee miljoen tegen 2030. De infrastructuur is dus nodig. In Vlaanderen is laden nu al geen issue meer. EV Belgium is in gesprek met de Waalse overheid en de geesten zijn er aan het rijpen. Er zijn aanbestedingen voor publieke laadpunten op komst. Bij de bedrijven die lid zijn van EV Belgium is er een grote bereidheid om te investeren in Wallonië”, zegt Jochen De Smet.
Wallonië moet zorgen voor meer snelladers langs snelwegen. “Sofico, de beheerder van de snelwegen in Wallonië, is nog niet gestart met concessies om laadpunten op parkings te zetten. Dat is problematisch, want het zijn uitgerekend die laadstations die het langst duren om te bouwen. Je moet daar een hoogspanningsaansluiting realiseren op een afgelegen plaats. Op dat vlak is er nog geen structureel beleid.”
“De afhankelijkheid van het publieke domein en van laden op het werk groter zal stijgen en het aandeel van thuisladen zal dalen”, voorspelt Jochen De Smet. “Steeds meer werknemers krijgen een elektrische auto. In de eerste fase hebben werknemers die bijvoorbeeld op een appartement wonen nog gekozen voor een benzine of een plug-inhybride, maar dat kan nu in veel bedrijven niet meer. Zij worden meer afhankelijk van publieke laadinfrastructuur.”
Wat brengt 2025?
De vraag is of de groei van de elektrische wagens zich volgend jaar doorzet. “We moeten afwachten wat de volgende regering beslist, maar het is wel duidelijk dat de Vlaamse EV-premie eind dit jaar verdwijnt. Particulieren zullen dus vooral dit jaar een elektrische auto kopen en niet in de eerste maanden van 2025”, zegt Christophe Dubon.
“Voor de bedrijfswagens is er een heel duidelijk fiscaal kader tot 2032 uitgetekend en ik kan me niet voorstellen dat de verkiezingen een impact zullen hebben op de vergroening van de bedrijfswagens”, denkt Jochen De Smet.
Filip Rylant verwacht dat elektrische wagens in 2025 populair blijven. “Voor de nieuwe wagens is er momenteel geen probleem dankzij de elektrificatie van het leasingpark. Er wordt een vrij constant volume wagens verkocht per jaar. Bedrijven kiezen steeds meer voor elektrificatie omdat het Voordeel Alle Aard voor werknemers de pan uit rijst. Dit jaar werd nog een tussenmaatregel getroffen zodat het Voordeel Alle Aard niet te hard stijgt, maar vanaf 2025 dreigt een pandoering als je nog met een verbrandingsmotor rondrijdt.”
Elektrische tweedehandswagens blijven zeldzaam
De verkoop van nieuwe elektrische wagens loopt prima in ons land, maar hoe zit dat met de tweedehandswagens? Die worden traditioneel meer door particulieren gekocht. In het eerste kwartaal van 2024 was amper 2,7 procent van de tweedehandswagens volledig elektrisch (tegenover 1,7 procent in dezelfde periode vorig jaar).
“Ik verwacht dat er 250.000 elektrische wagens op de weg rijden tegen 1 juli.”
Jochen De Smet, voorzitter EV Belgium
“Het aanbod van elektrische tweedehandswagens blijft voorlopig beperkt”, zegt Filip Rylant van Traxio. “Het duurt telkens vier à vijf jaar voor leasingwagens beschikbaar worden op de tweedehandsmarkt. Vanaf volgend jaar zal een enorm potentieel vrijkomen. Tot nu toe waren vooral de pioniers onder de elektrische wagens beschikbaar als tweedehands, nog niet meteen wagens waarop het grote publiek zit te wachten.”
“Aangezien de Vlaamse EV-premie is teruggebracht van drie naar een jaar, zullen we volgend jaar direct weten wat de impact is op de tweedehandsinschrijvingen. De premie komt voor de elektrische tweedehandswagens iets te vroeg. Mocht je dezelfde voorwaarden over vijf jaar toepassen, dan zouden veel meer elektrische wagens in aanmerking komen. De oorspronkelijke catalogusprijs voor de tweedehandspremie is ook gelimiteerd op 60.000 euro, maar hoeveel goedkopere elektrische wagens waren er enkele jaren geleden al op de markt?”
Iedereen elektrisch in 2035?
Als het van Europa afhangt, mag je vanaf 1 januari 2035 geen nieuwe auto’s met verbrandingsmotor meer kopen. Al is dat nog niet helemaal in kannen en kruiken. In het najaar van 2024 moet duidelijk worden op welke manier synthetische brandstoffen toegelaten zijn, een toegeving op vraag van Duitsland. In 2026 is er ook een evaluatiemoment voorzien om te bekijken of de plannen nog wel haalbaar zijn. En willen de nieuwe Europese parlementsleden wel hetzelfde beleid als de vorige?
“Volledig elektrificeren tegen 2035 wordt een moeilijke oefening”, denkt Filip Rylant. “Het is noodzakelijk om te kijken naar diverse technologieën, zoals waterstof, biobrandstoffen of synthetische brandstoffen. Wij pleiten eerder voor technologische neutraliteit. De doelstelling is om koolstofneutraal te worden, maar het is aan de industrie om te bekijken hoe dat kan. Het is zoals een beleggingsportefeuille: als die niet goed gespreid is, dan loop je een groter risico.”
Populairste elektrische modellen in België
- Tesla Model Y
4.769 - Volvo XC40 Recharge
2.425 - Tesla Model 3
2.339 - Audi Q4 e-tron
1.750 - BMW i4
1.750
Bron: FEBIAC, inschrijvingen nieuwe wagens eerste kwartaal 2024
#RoadtoEV
In het dossier #RoadtoEV diepen we de komende weken de verschillende facetten van elektrisch autorijden verder uit aan de hand van interviews met gesprekspartners van diverse merken. Mis deze afspraak niet. Volg de volledige reeks ook op www.knack.be/roadtoev