‘Zet een deadline op regeringsonderhandelingen’

‘De laatste 15 jaar duurt de vorming van een federale regering gemiddeld 342 dagen. Er zijn drie mogelijkheden om dit in de toekomst te voorkomen, maar er is slechts één echte oplossing’, schrijft Philippe Nys, voorzitter van Jong VLD.

In mei 2024 trekken we met z’n allen naar de stembus voor de Vlaamse verkiezingen. Geen enkele publieke ruzie tussen de meerderheidspartijen over stikstof, PFOS, Ventilus of eender welk ander dossier waar Jan Jambon zo makkelijk van in slaap valt, zal daar iets aan veranderen. Het Vlaams parlement is een legislatuurparlement, wat wil zeggen dat vervroegde verkiezingen niet mogelijk zijn.

In het federale parlement ligt dat anders. Ons land zou ons land niet zijn zonder verschillende spelregels naargelang het beleidsniveau. Vervroegde federale verkiezingen zijn perfect mogelijk, bijvoorbeeld als de regering zou vallen om levensbelangrijke dossiers zoals – geeuw – het Marrakechpact of Brussel-Halle-Vilvoorde. De federale verkiezingen vallen ofwel samen met de Europese en Vlaamse verkiezingen in mei 2024, ofwel reeds in 2023. Dat laatste wordt nu al voorspeld door toekomstig CD&V-voorzitter Sammy Mahdi. Zelf staat hij net zoals Bouchez en Rousseau meer bekend om zijn scherpe communicatie dan om zijn ideologische standpunten. Met dergelijke zelfvervullende voorspellingen ziet het er veelbelovend uit voor Vivaldi.

Wat de datum van de verschillende verkiezingen uiteindelijk ook zal zijn, één ding is zeker. Zowel de Vlaamse als de federale regering zal niet gevormd zijn vóór de lokale verkiezingen in oktober 2024. Letterlijk élke politicus weet het, élke politicoloog verkondigt het en elke geïnformeerde burger beseft het. Iedereen ziet het aankomen.

De laatste 15 jaar duurt de vorming van een federale regering gemiddeld 342 dagen. Als de politieke partijen elkaar proberen te vinden in een groot akkoord over de toekomst van ons land, met bijbehorende staatshervorming, dan zal het nóg langer duren. Ook de vorming van de Vlaamse regering duurde de laatste keer al 129 dagen. Zoals altijd zullen de twee onvermijdelijk aan elkaar worden gekoppeld.

Daarbovenop heb je het Vlaams Belang dat haar goede score van 2019 nog zal verbeteren. Dat staat vast. We leven in te onzekere tijden en er wordt te slecht bestuurd om dat nog te veranderen. Het maakt toegiften van partijen om compromissen te maken nog moeilijker, profileringsdrang nog groter.

Iedereen ziet aankomen wat dat betekent. Vanaf 2023 tot ergens diep in 2025 – maar zelf 2026 zou niet verbazen – wordt ons land niet bestuurd. Minstens twee jaar lang profilering. Politieke spelletjes. Twee jaar lang immobilisme. Stilstand. Achteruitgang. Twee jaar lang koninklijke opdrachthouders, verzoeners, ontmijners, bemiddelaars, snuffelaars, verkenners, informateurs en formateurs. Twee jaar lang verzuring. Iedereen ziet het aankomen…

Moeten we dit zomaar ondergaan? Of moeten we dit trachten te voorkomen? Er zijn drie mogelijkheden, maar er is slechts één echte oplossing. 

1. Laat alle verkiezingen altijd samenvallen op dezelfde datum. Dit lijkt geen optie. Er is een reden waarom de verkiezingen ooit uit elkaar zijn getrokken. Een (con?)federale staat verdient aparte verkiezingen per beleidsniveau. Zeker op het lokale niveau wil men een mogelijke overlap van de verschillende verkiezingscampagnes zoveel mogelijk vermijden. Lokale verkiezingen dienen over lokale thema’s te gaan.
2. Trek de verkiezingsdata nog verder uit elkaar. Niet één jaar, maar twee of drie jaar tussen de verkiezingscampagnes laten. In de hoop dat de ene verkiezingscampagne niet in de andere overloopt. Laat ons niet naïef zijn, deze maatregel zou het probleem enkel vergroten, regeringsonderhandelingen enkel verlengen.
3. Limiteer de onderhandelingstermijnen. De échte oplossing van dit probleem. Een systeem dat in andere landen al bestaat. In Spanje moet men na 6 maanden opnieuw naar de stembus. Opnieuw naar de kiezer die de houding en beleidsvoorstellen van de verschillende partijen kan belonen of afstraffen.

Iedereen ziet het aankomen. Iedereen weet wat we moeten doen. Iedereen. Doe het dan. Nu.