‘Waarom alle gemeenten en steden baat hebben bij meer stukjes natte natuur’

Op 2 februari, Wereld Wetland Dag, pleit Natuurpunt ervoor om in iedere Vlaamse stad of gemeente een wetland – een waterrijk gebied – in te richten. De natuurorganisatie werkte de voorbije 2 jaar het project Wetlands4Cities uit: herstellen van natte natuurgebieden rond steden om ons te wapenen tegen een verstoord klimaat.

Wetlands zorgen immers voor CO2-opvang, waterbuffering en infiltratie, versterken de biodiversiteit en zijn heilzaam voor de omwonenden. Als elke stad en gemeente zijn stukje natte natuur zou hebben, maken we ons land weerbaarder tegen de grillen van het klimaat.

De druk bekeken en besproken tv-serie ‘Het Verhaal van Vlaanderen’ maakte duidelijk dat onze Vlaamse wortels diep in het water liggen. Het graafschap Vlaanderen was ‘in den beginne’ niet meer dan een uitgestrekt waddengebied met slikken en schorren. We leerden dat de naam Vlaanderen zoveel betekent  als ‘overstroomd land’. Zonder al te veel nostalgie naar het verleden pleiten we ervoor om onze waterrijke gebieden opnieuw een centrale plaats te geven in het hart van onze maatschappij. Het past ook perfect in de doelstellingen van de klimaatadaptatie-plannen die veel steden en gemeenten willen uitvoeren tegen 2030.

Als een wetland kan dienen als spons, koelkast en koolstoftank, waarom zou je dat dan niet aanleggen? Valt de regen met bakken uit de lucht? Het stedelijk wetland zorgt ervoor dat je geen natte voeten krijgt. Is het verschroeiend heet in de stad? Het stedelijk wetland zorgt ervoor dat de temperatuur met zo’n 4-8° C zakt. Teveel CO2 in de lucht? Natte natuur slaat de koolstof op, net zoals bossen dat doen. En laat ons het positief effect op onze gezondheid en de biodiversiteit niet vergeten.   

Natuurpunt bracht de afgelopen twee jaar meerdere partners en financiële middelen samen, onder meer van Europa, om het goede voorbeeld te geven. Zo realiseren we rond de stad Mechelen 320 ha wetlandherstel in samenwerking met de Vlaamse Milieumaatschappij, stad Mechelen en intercommunale Pidpa. Met steun van het Europese LIFE-programma zal er de komende  5 jaar meer dan 3 miljoen geïnvesteerd worden in een klimaatrobuuste omgeving. 

(Lees verder onder het artikel.)

Maar ook kleinere stedelijke wetlands hebben hun belang. In de stad Aalst ontwikkelen we aan de Hoezebeek een projectgebied van een paar hectare in samenwerking met de stad, de provincie Oost-Vlaanderen en een private landeigenaar. Daar herstellen we een beekvallei en behoeden zo de stad voor overstromingen bij piekneerslag. In de Hobokense polder in de zuidrand van Antwerpen laten we dan weer water uit de omliggende grachten infiltreren in het midden van het gebied om zo uitdroging in de warme en hete zomers tegen te gaan.

We vinden hier zeker het warme water niet uit. In het buitenland zijn verschillende inspirerende voorbeelden. Zoals het poldergebied ten noorden van Amsterdam, een voormalige veeweide in het centrum van Auckland die nu dienst doet als biodiversiteitshotspot en Londen kreeg er een waterbuffer bij van een drinkwatermaatschappij. Waar wachten we in Vlaanderen op om die kennis en ervaringen in te zetten? De uitdagingen op klimaatvlak gaan alleen maar blijven groeien terwijl dit een multi-efficiënte oplossing is. Waar wil jij meer natte natuur in je gemeente?

Lander Wantens is projectmedewerker Wetlands4Cities bij Natuurpunt. Hij zetelt voor Groen in de gemeenteraad in Aalst.