‘Voorzie nu noodopvang, wacht niet op de winter’

‘Beeld je in dat je eigen baby, peuter, kleuter de nacht op straat zou moeten doorbrengen’, schrijft Tine Claus van Vluchtelingenwerk Vlaanderen na ‘een dieptragische week in een crisisjaar’.

Iedereen die internationale bescherming vraagt, heeft recht op bed, bad, brood. Het voorbije jaar werd al aan bijna 5.000 mannen hun recht tot opvang ontzegd. Velen onder hen brengen al wekenlang noodgedwongen de nachten door op straat. Het opvangsysteem stond al op springen voor er een verhoogd aantal mensen asiel zocht. Buffercapaciteit was er niet, opvangcentra waren veel te vroeg gesloten, personeel veel te vroeg afgedankt.

De alarmbellen gingen al af in september 2021: de bezettingsgraad in het opvangnetwerk van Fedasil bevond zich in een kritieke fase. De federale regering had toen al een sense of urgency aan de dag moeten leggen, toen er nog niemand op straat was beland. Maar helaas…

Wat we de afgelopen dagen hebben gezien, is een dieptragische week in een crisisjaar. Het absolute dieptepunt in de opvangcrisis is bereikt: vorgige dinsdag moesten 21 jongeren tussen 16 en 18 jaar op straat doorbrengen. Donderdag kregen 125 mensen in gezinsverband geen opvang van de overheid. Het ging om baby’s, peuters, kleuters, hoogzwangere vrouwen… dit is een staat als België onwaardig.

Wij hebben, in samenwerking met andere ngo’s, in allerijl oplossingen gezocht voor deze mensen. Voor wie we geen oplossing vonden, zochten we hotels – #GeenMensenOpStraat.

Dank aan de ngo’s, gastgezinnen, collega’s die de voorbije dagen mee in de bres sprongen. Trots op mijn team dat de voorbije dagen en uren het beste van zichzelf gegeven heeft – zoals steeds…

Maar nu is het aan de overheden, in het meervoud, en het is dringend.

De maatregel die de federale regering afgelopen vrijdag aangekondigde – detachering van 150 federale ambtenaren – daar gaan we het niet mee redden. Het is onbegrijpelijk dat de politiek zich zelfs nu niet voluntaristisch opstelt. We houden ons hart vast voor komende week, beste regeringsleden. Wij kochten tijd door in te springen, maar deze werd niet benut om noodmaatregelen te nemen. Uitzonderlijke omstandigheden vragen nochtans uitzonderlijke maatregelen. Kondig het spreidingsplan af zoals voorzien in de OCMW-wet zodat elke gemeente zijn steentje kan bijdragen in deze crisis.

Hotelopvang wordt als noodmaatregel gebruikt voor Oekraïense vluchtelingen. Trek dat open naar alle mensen op de vlucht en specifiek voor de 2.500 mensen die al drie jaar in opvangcentra verblijven. Drie jaar, jawel. Zij kennen al de procedure, zijn vertrouwd met ons land, hebben niet de omkadering nodig zoals een nieuwkomer dat nodig heeft. Hotelopvang werd gebruikt door voormalig staatssecretaris De Block. Mijnheer de premier, mevrouw de staatssecretaris, laat dit geen taboe zijn.

Vorder personeel op zodat de sites die nu beschikbaar zijn ook ten volle uitgebaat kunnen worden, in afwachting van personeelsversterking. Defensie sprong bij in 2015, zorg daar nu ook voor. Om het met de woorden van Theo Francken, voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie te zeggen: “Uitzonderlijke omstandigheden vragen om uitzonderlijke maatregelen. Wij zijn erg dankbaar dat we in deze tijden van humanitaire asielcrisis op Defensie kunnen rekenen.

Voorzie voldoende noodopvangplaatsen zodat zowel dak- als thuisloze mensen als mensen die asiel aanvragen de nacht niet op straat hoeven door te brengen. Hou hierbij rekening met de prognoses van je administratie. Voorzie die noodopvangplaatsen nu, wacht niet op de winter.

Creëer met je noodmaatregelen geen nieuwe problemen: het is vandaag Werelddag van het Verzet tegen Armoede, duw dan geen mensen de straat op in een land waar, onder meer, ook een wooncrisis heerst: laat mensen uit opvangcentra pas vertrekken als ze een alternatief hebben.

En last but not least:  Werk die 12.000 dossiers achterstand bij de asielaanvragen weg. Een asielprocedure moet afgehandeld kunnen worden in minder dan een jaar. Dan heb je nog niet half zoveel opvangplaatsen nodig. Dan spaar je je opvangdiensten en dan bespaar je asielzoekers jaren van onzekerheid.

Maar bovenal: geen mensen op straat. Elke mens telt!