Rerum Novarum: ‘Vandaag moet mentale gezondheid centraal staan in ons sociaal beleid’

Kevin Maas, nationaal j voorzitter van Jong CD&V, pleit voor een nieuw Rerum Novarum, met focus op mentale gezondheid

Vandaag viert de christelijke zuil naar goede gewoonte Rerum Novarum. Op Hemelvaartsdag vieren we dat in 1891 paus Leo XIII de basis legde voor de sociale leer van de katholieke kerk met zijn vernieuwende encycliek. Het was een keerpunt in de geschiedenis van het katholiek-conservatief politiek denken en vormt één van de fundamentele bouwstenen van de christendemocratie als politieke ideologie. Deze encycliek “over de nieuwe dingen” was een van de belangrijkste breekpunten tussen conservatieven en christendemocraten. Er werd een lans gebroken voor de rechten van de gewone, werkende mens die zowel via vakbonden als via wettelijke interventie dringend meer sociale bescherming nodig had. Onze huidige welvaartstaat en sociale verworvenheden kregen toen de onmisbare ruggensteun vanuit de katholieke kerk.

In de afgelopen 131 jaar hebben we ongelooflijke vooruitgang geboekt in het verbeteren van de levensomstandigheden, in het terugdringen van extreme armoede, in het ontwikkelen van een evenwichtige economie en in het afdwingen van fundamentele sociale rechten. De laatste jaren lijkt er echter een nieuwe reusachtige uitdaging onze samenleving te treffen; de uitdaging van de wijdverspreide psychische en mentale problemen. Sociaal zwakkeren worden hier veel harder door getroffen dan meer geprivilegieerde mensen. De toenemende golf van depressies, burn-outs, angststoornissen en andere mentale problemen is ronduit schrijnend. Dit is voor mij één van de grootste maatschappelijke uitdagingen waar we als samenleving mee aan de slag moeten. Zoals de toenmalige schrijnende armoede en het gebrek aan rechten de topprioriteit waren voor een sociaal voelende politiek, moet vandaag mentale gezondheid op centraal staan in ons sociaal beleid.

Uiteraard mogen en moeten er ook initiatieven genomen worden inzake het verhogen van de mentale weerbaarheid van iedere persoon. Dat mag ons echter niet uit het oog doen verliezen dat mentale gezondheid ook altijd ingebed is in een sociaal systeem. De onrustwekkende cijfers inzake mentale gezondheid wijzen dagelijks op de letterlijk ziekmakende effecten van onze huidige postmoderne, neoliberale maatschappij. Zo wijst recent onderzoek uit dat 1 op 2 jongeren zich niet goed in hun vel voelt. In België heeft 54% van de jongeren last van meerder psychische klachten.

Daarom roep ik op deze Hemelvaartsdag op om mentale gezondheid als topprioriteit binnen het sociaal overleg en het debat over sociale prioriteiten op te nemen. Als het “over nieuwe dingen” moet gaan dan valt er vanuit onze maatschappij wel degelijk heel wat te herorganiseren. Zodat werk werkbaar is, zodat mensen op een gezonde manier aan de slag kunnen blijven en zodat mensen niet gehinderd worden in hun leven om zin en geluk te ervaren. Concreet denk ik aan een aantal initiatieven, zoals het verminderen van de prestatiedruk in scholen, doorbreken van taboes, een betere terugbetaling van consultaties bij de psycholoog en het extensief uitbreiden van de eerstelijnspsychologische hulpverlening.

Op deze manier kunnen we bijdragen aan een nieuwe sociale politiek die de nieuwe uitdagingen ten volle serieus neemt en durft prioriteit te stellen. Op deze manier blijven we na 131 jaar verder timmeren aan een betere en sociaal rechtvaardigere wereld voor iedereen in de samenleving. Ik wens iedereen een heel fijn en inspirerend Rerum Novarum.