‘Met dank aan de flinke buien van de laatste paar weken kleuren de gazons en kruidentapijten terug groen, rechten de planten hun stengels en lijkt het alsof alles terug bij het normale is. Niets is minder waar’, schrijven Marc Verachtert en Bart Verelst.
Het zat de tuinen, de bossen en de natuur en zelfs ons de voorbije weken niet mee. Het was te droog of dan weer te nat. Vooral het gebrek aan regenwater speelde parten. Mocht uw tuin u daar niet op attent hebben gemaakt, dan wel de alarmberichten over een dreigend gebrek aan leidingwater, de alsmaar verder dalende grondwaterspiegel en moeilijk verkeer op onze waterwegen.
Met dank aan de flinke buien van de laatste paar weken kleuren de gazons en kruidentapijten terug groen, rechten de planten hun stengels en lijkt het alsof alles terug bij het normale is. Niets is minder waar. Het water stroomt nog altijd naar de zee en dus weg van waar het moet zijn: in de bodem. En daar hebben we zijn allen -of toch het merendeel onder ons- schuld aan. Hoe groot uw aandeel is, laten we u zelf berekenen. Vermenigvuldig de oppervlakte die het dak van uw woning overspant met 910 (de gemiddelde hoeveelheid neerslag per jaar in Vlaanderen, bron KMI) en u weet hoeveel water u de natuur ontneemt. Het is een ontzettende hoeveelheid!
Ook in een straat waar een gescheiden rioolstelsel is ingebouwd, pleit u niet onschuldig. Zelfs het opvangen in een reservoir en gebruik ervan voor spoeling wc, was- en plaswater is -hoewel bij bouwen en verbouwen verplicht door onze overheid- is geen oplossing. Het water komt namelijk toch terecht in de riolering. Toegegeven, dat bespaart op je eigen waterfactuur, maar brengt het water niet waar wij het willen hebben: bij de plantenwortels en in de grondwaterreserve.
Neen, we pleiten er niet voor de dakafvoer zomaar in de tuin te laten uitmonden. Afhankelijk van de grootte en het concept van uw tuin adviseren we wel extra kansen voor natuurlijkheid inclusief uitbreiding plantenassortiment en biodiversiteit. Een poel of buienborder (lees: een wadi of ondiepe grachtzone gevuld met planten die zowel tegen nat als droog kunnen) past in zowat elke tuin. Uitgegraven in de vorm van een soepbord en desnoods voorzien van een meer waterdoorlatend gemaakte bodem, is het een waterbuffer die het water in maximaal enkele uren tijd in de grond laat verdwijnen. Lukt dat niet wat oppervlakte of tuininpassing betreft dan is het alternatief een ingegraven infiltratiekrat of -bak.
De dankbaarheid van uw tuin voor het laten instromen van water is groot én merkbaar. U creëert namelijk een extra plantvriendelijke situatie met water in de eigenlijke wortelzone en in de diepere grondlagen. Hoe diep ook, weg van de planten is het zelden tot nooit. Planten zoeken namelijk naar water. Heel wat vaste planten zelfs tot een meter diep en bomen zelfs meerdere meters. Bovendien komt het water hen meer dan eens tegemoet. Grondwater werkt zich via capillaire werking door kleine openingen tussen de grondkorrels omhoog. In dit type tuin waar regenwater welkom is, noem het gerust een sponstuin, zijn planten daardoor niet aangewezen op uw (giet-)hulp om zelfs tijdens langere droogteperiodes toch gezond te blijven groeien.
Extra voordeel: van gras tot boom, ze blijven functioneren als gratis airco en houden uw tuin tijdens zelfs verschroeiende zomerdagen aangenaam van temperatuur. Ga trouwens voor meer groen. Doe mee aan tegelwippen, het ontharden en vergroenen van uw tuin. U dwingt regenwater daardoor niet tot een omweg, maar laat het infiltreren waar het valt!
Ook stads- en gemeentebesturen moeten zich aangesproken voelen. Straten, pleinen en parkeerzones vangen massa’s hemelwater en laten het verdwijnen in straatkolken. Dat terwijl het in veel situaties terecht zou kunnen in wadi’s of meanderende beken. Ook voor hen is er het advies: tegelwippen of minstens niet waterdoorlatende verhardingen vervangen door waterdoorlatend materiaal en nieuwe projecten uitsluitend watervriendelijk realiseren.
Zelfs in stadscentra en andere dichtbebouwde buurten zijn er mogelijkheden. Denk tuinstraten met een minimum aan verharding en een maximum aan groen. Die combinatie garandeert tegelijk meer woon- en leefkwaliteit, met de mogelijkheid om in de groenzones -in combinatie met ondergrondse infiltratiebekkens- water van verharding, dakafvoeren en zelfs achterin liggende stadskoertjes in te laten wegsijpelen.
Marc Verachtert, tuinjournalist, en Bart Verelst, adviseur tuinaanleg, schreven samen onder andere het succesrijke Zakboek voor de Klimaattuin (Lannoo) en delen een grote bezorgdheid voor milieu en natuur.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier