‘Hoop zorgt ervoor dat we stil gaan wachten op iets beters. Terwijl: het is nú lente’

De tanks blijven rijden en de wachtlijsten zijn nog even lang. Maar in ons hoofd werden de ramen opengezet.

Wanneer ik aan mijn moeder vraag waarover ik nu weer moet schrijven – een retorische vraag, welteverstaan – antwoordt ze: ‘Over dat het lente is. Schrijf eens gewoon over dat het lente is.’

In haar blik herken ik die complexe ongerustheid, zo eigen aan een moeder en zo eigen aan de tijd: enerzijds bezorgd om de gewelddadige wereld waarin ze haar kinderen groot ziet worden, anderzijds bezorgd om de bezorgdheid van haar kind (een kind aan wie menig mens al heeft gevraagd of ze ‘ook niet eens iets positiefs wil schrijven’).
Ze zou me zo graag geruststellen, me overtuigen dat alles altijd goedkomt, me tenminste in mijn eigen hoofd beschermen tegen space race-fasho’s en AI-gegenereerde oorlogsvoering. Alleen is ze niet zo’n goede actrice, en steeds minder overtuigd van haar eigen sussen.

Maar dus: het is lente, dat is waar. De bloemen duwen zich koppig uit hun knoppen, en als ik me zorgen maak, dan is dat in de zon. Laatst had ik zo de slappe lach dat ik in mijn eigen mond heb gesnotterd, want verkouden zijn hoort ook bij de lente. Bijna dagelijks breng ik tijd door met vrienden, met wie het samenzijn eigenlijk altijd als lente voelt.

Bovendien heb ik al lang besloten dat ik niet cynisch wil zijn. Het voelt als teleurstelling voor verwende mensen. Ik wil niet geloven dat alles hoe dan ook vreselijk is, en ik wil geen energie verspillen aan wanhoop. Ik wil er allemaal geen tijd voor hebben. ‘Let this radicalise you rather than lead you to despair.’ De quote van activiste Mariame Kaba dient al jaren als achtergrond van mijn computer en wordt met de dag relevanter.

Het is lente, mama, je hebt gelijk, deze ochtend hoorde ik zowaar vogels zingen. Maar vergis je niet, dat is niet per se een boodschap van hoop. (Dat wordt me ook vaak gevraagd: of ik ook iets hoopvols wil zeggen, om de mensen niet ‘plat te slaan’, terwijl hoop voor mij toch voelt als de heftigste platitude). Hoop zorgt ervoor dat we stil gaan wachten op iets beters. Terwijl: het is nú lente.

De grond staat vruchtbaar, we moeten ploeteren. De zon staat hoger; het is duidelijk hoe het duister slechts de schaduw is van de muren rond ons. We moeten slopen. Het is lente en de tanks blijven rijden, en de wachtlijsten zijn nog even lang. Maar in ons hoofd werden de ramen opengezet. We kunnen weer wat beter naar buiten kijken – naar een uitzicht voorbij de dictatuur van de winter.

‘Let this radicalise you rather than lead you to despair.’ En ook wat Greta Thunberg zei: I don’t believe in hope, I believe in action.’

‘Wat zijn wij, kinderen van deze tijd, van plan?’