‘Leerkrachten verdienen meer vertrouwen dan achterdocht, ook wanneer het allemaal even minder vlot loopt’

‘Lesgeven is en blijft de mooiste job ter wereld, maar vraagt bloed, zweet, soms tranen en steevast tonnen geduld’, schrijft leerkracht Pieter Van den Bossche, die het na bijna twintig jaar in het vak tijd vindt om enkele puntjes op de i te zetten.

Parels voor de zwijnen. Dat was zo een beetje de algemene reactie wanneer ik als achttienjarige enthousiast aankondigde voor een job als leerkracht te gaan. Verspild talent, weinig ambitie en plus est en vous. Het grote geld en dito maatschappelijke waardering lagen immers mijlenver buiten de leraarskamer.

Na haast twintig jaar voor de klas, wordt het allicht tijd voor enkele puntjes op de i. Lesgeven hoort thuis in het korte rijtje van jobs die er werkelijk toe doen. Ouders lenen hun dierbaarste bezit dagelijks uit aan mensen die een cruciale rol spelen in de ontwikkeling van hun kroost. En daar knelt het eerste schoentje. Die mensen zijn namelijk volleerde specialisten met het hart op de juiste plaats.

Zij verdienen meer vertrouwen dan achterdocht, ook wanneer het allemaal even minder vlot loopt. Dat zou voor een exponentiële daling van de werkdruk in het onderwijs zorgen. De spreekwoordelijke administratieve wurgslang gedijt namelijk best in een sfeer van wederzijds wantrouwen, waarin elke actie die je onderneemt een spoor op papier moet achterlaten.

Pervers gevolg van deze doorgeslagen administratisering is dat de echt bevlogen figuren het onderwijs niet meer vinden. De lerarenopleiding filtert hen weg uit de leraarskamer door onhaalbare eisen te stellen aan lesvoorbereidingen en rapportering. Tijd om startende leerkrachten wegwijs te maken is er evenmin, als gevolg van besparingen in het verleden.

Mentoren zijn in de praktijk vaak collega’s die starters begeleiden zonder daar voldoende voor gecompenseerd te worden. Onbezoldigd vrijwilligerswerk dus. De overheid lijkt enkel middelen te kunnen vrijmaken voor aantrekkelijke en al te vaak eenmalige projecten die goed bekken in persberichten.  

Wie durft beweren dat de kwaliteit van ons onderwijs daalt en blijft dalen omdat er afgelopen twintig jaar te weinig veranderd is, slaat de bal dan ook helemaal mis. Ons ooit zo geroemde schoolsysteem werd namelijk helemaal kapot hervormd. Stuitend hoe achteloos leerstof en feitenkennis uitgekleed werden tot leuk tijdverdrijf en losse weetjes. Van een ongeziene roekeloosheid getuigde de politieke knaldrang van de laatste ministers van onderwijs, Smet (Vooruit) op kop. Nooit werd er actief en betrokken geluisterd naar de stem van directeurs, leerkrachten en leerlingen bij het uittekenen van alweer eens nieuwe krijtlijnen of structuren.

De jongste hervorming is daar een triest bewijs van. Niemand in de leraarskamer die uitgelegd krijgt dat vakken als Frans, Nederlands of praktijk met minder uren de lat toch hoger moeten leggen. Niemand in de leraarskamer ook die momenteel nog de weg vindt in het totaal versnipperde aanbod in de eerste graad van het secundair. Allemaal gevolg van een lelijk compromis gesloten door middelmatige politici die in de eerste plaats bezig waren met het eigen politieke overleven.

Wie als zij-instromer in het onderwijs stapt, staat daar toch best even bij stil. Lesgeven is en blijft de mooiste job ter wereld, maar vraagt bloed, zweet, soms tranen en steevast tonnen geduld. Het kan, met andere woorden, jaren duren voordat je de schittering leert zien van de parels die in de klas voor je zitten.