‘Laat jongeren ook stemmen bij de nationale verkiezingen’

Amir Bachrouri is voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad. Zijn column verschijnt tweewekelijks.

Zestien jaar. Voor de ene is het een mijlpaal omdat hij op die leeftijd zijn maagdelijkheid kwijtspeelde, voor de andere is het een tijd van diepe politieke reflecties. Stemrecht vanaf zestien jaar – voor de Europese verkiezingen – is er gekomen dankzij de Vivaldi-regering. Jongeren kunnen zich tot februari volgend jaar aanmelden om hun stem uit te brengen. Helaas is dat alleen voor de verkiezingen die zich het verst van ons bed afspelen, hoewel ze onze samenleving danig kunnen beïnvloeden. Spontaan denk ik aan een gemeenschappelijk klimaatbeleid en controlerend migratiebeleid. Heikele thema’s die grensoverschrijdende oplossingen vergen.

Grenzen verleggen: dat durven jongeren weleens te doen. Het zou geen kwaad kunnen om dat ook voor het stemrecht te doen. In Oostenrijk en Schotland krijgen zestienjarigen de mogelijkheid om hun democratisch recht bij de nationale verkiezingen te vervullen, in Griekenland mogen ze dat vanaf zeventien jaar. Is het een tovermiddel tegen het verlies aan vertrouwen in de politieke instellingen en politici? Nee. Maar verdient het een eerlijke kans? Absoluut.

De politieke participatie van jongeren wordt op de langere termijn groter, zo blijkt uit die landen. Onderwijzers spenderen meer tijd aan de werking van de democratie en politieke instellingen. Ze geven jongeren ook de ruimte om in een vrije sfeer met elkaar te discussiëren over partijstandpunten. Debatvaardigheden worden verscherpt. Daarnaast zie je dat jongeren op latere leeftijd de politiek minder snel de rug toekeren: de opkomst onder jongeren blijft hoog, ook na hun tienerjaren.

Ik kan de terughoudenheid rond stemrecht op zestien jaar ergens wel begrijpen. Het is een arbitraire grens, maar niet elke zestienjarige staat even ver in zijn groei – een proces dat trouwens tot de tweede helft van je twintiger jaren loopt. Juist daarin schuilt evenwel de kracht van een recht: je geeft jongeren vertrouwen, stelt ze verantwoordelijk voor de samenleving waarin ze opgroeien en dwingt partijen om rekening te houden met de leiders van morgen.