‘Het beeld van de domme patiënt die niet nadenkt voor hij naar de dokter stapt moet de wereld uit’

Een voorstel om de derdebetalersregeling automatisch te laten toepassen bij zorgverleners werd eerder deze week van tafel geveegd. De derdebetalersregeling blijft zo ‘de uitzondering’ in België. Terwijl het in onze buurlanden de standaard is. Daarmee laten we met z’n allen een kans liggen om zorg toegankelijker te maken.

Sinds vorig jaar kunnen zorgverleners ervoor kiezen om enkel remgeld aan te rekenen aan al hun patiënten. Daardoor betalen patiënten alleen het eigen aandeel van de kosten en hoeven ze het terugbetaalde deel niet eerst voor te schieten. Een goede maatregel, maar er blijft een belangrijke drempel bestaan: je zorgverlenerbepaalt of die de regeling toepast of niet. Je kan er ook zelf naar vragen, maar dan moet je de regel al kennen én mondig genoeg zijn om ernaar te vragen. Om nog maar te zwijgen over het taboe rond financiële kwetsbaarheid… Voor de groep kwetsbare patiënten die de maatregel het meest nodig heeft zijn die drempels (te) groot.

En ja, de derdebetalersregeling is wel al verplicht bij de huisarts voor personen met recht op de verhoogde tegemoetkoming. Maar ook mensen zonder verhoogde tegemoetkoming kunnen hoge gezondheidszorgkosten hebben en in een financieel moeilijke situatie zitten. Het is de groep die tussen alle maatregelen door valt. De discussie gaat ook over veel meer zorgverleners dan enkel de huisartsen.

Recent stelde het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg nog vast dat mensen met onvervulde zorgbehoeften geen buffer hebben om onverwachte uitgaven op te vangen. Zij moeten kiezen tussen uitgaven voor basisbehoeften en die voor gezondheidszorg. De cijfers tonen dat de groep personen die nét geen recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming meer zorg uitstellen. Op termijn leidt dat tot zwaardere gezondheidskosten. Een verplichte derdebetalersregeling zou dit kunnen voorkomen.

(Lees verder hieronder.)

Tegenstanders komen telkens met het argument ‘overconsumptie’ in deze discussie.  Als patiënten niet weten wat de totaalprijs van een consultatie is, zouden ze onnodig naar een zorgverlener stappen. Buitenlandse voorbeelden tonen echter aan dat dat niet klopt. Daarnaast geloof ik ook niet dat mensen voor hun plezier in de wachtzaal gaan zitten. Patiënten kunnen denken en beslissen voor zichzelf. Het beeld van de domme patiënt die niet nadenkt voor hij naar de dokter stapt moet de wereld uit. De aanhangers van deze theorie lijken het trouwens wel ok te vinden dat wie geen probleem heeft om het terugbetaalde deel voor te schieten wél een ‘recht op overconsumptie’ heeft. Dat is een kromme redenering.

Eerlijk is eerlijk, de andere maatregelen die op tafel liggen, zoals een verbod op supplementen bij mensen met verhoogde tegemoetkoming, zijn een stap in de goede richting. Alleen is dat nog niet gerealiseerd en blijven de problemen intussen bestaan. Voor mij is het daarmee duidelijk, en ik hoop voor u ook: de verplichte toepassing van de derdebetalersregeling is noodzakelijk om uitstel van zorg te voorkomen en iedereen de zorg te bieden die hij nodig heeft. Zorg kan nooit té toegankelijk zijn.

Else Tambuyzer is directeur van Vlaams Patiëntenplatform vzw.