‘De rookvrije wereld die Philip Morris claimt, is echt niet voor morgen’

‘De verkoop van sigaretten en aanverwanten blijft belangrijk voor Philip Morris, en men blijft er op inzetten’. Suzanne Gabriels, expert tabakspreventie bij de Stichting tegen Kanker, plaatst kanttekeningen bij de omslag die Philip Morris aankondigt.

Op 25 juli verscheen bij Trends een lang interview met Frederic De Wilde, CEO van Philip Morris Europe. Hij labelt zijn bedrijf als goed voorbeeld voor sectoren in transitie. Maar is dit geloofwaardig? Ook Het Nieuwsblad bracht op 23 juni een artikel waarbij de overnames en investeringen van Philip Morris International (PMI) in nota bene wellness en gezondheidszorg aan bod kwamen.

Uiteraard gaat zo’n onderneming de eigen aanpak positief framen. Vanuit Stichting tegen Kanker willen we evenwel wijzen op een ander perspectief.

De heer De Wilde meldt dat 29 procent van de netto inkomsten van het bedrijf reeds uit rookvrije producten komt en tegen 2025 wil deze tabaksgigant 1 miljard dollar aan inkomsten halen uit hun activiteiten zonder nicotine. Deze cijfers geven een vertekend beeld. Het Nieuwsblad meldde dat PMI wereldwijd een omzet van circa 80 miljard dollar draait waarvan nog altijd 70 procent uit de verkoop van klassieke sigaretten komt. Is dit dan die fameuze omslag waar we geloof aan moeten hechten?

Om een exacter beeld te krijgen, is het altijd goed te gaan kijken naar de informatie die aan de aandeelhouders wordt meegedeeld. En dan zie je daar dat PMI het volgende zegt: ‘Bij klassieke tabaksproducten met een verbrandingsproces (sigaretten en aanverwanten) was er in het tweede kwartaal van 2022 een volumegroei van 2,4 procent en een groei van de netto-inkomsten van 4,2 procent. … We verwachten dat de volumetrends van brandbare tabaksproducten veerkrachtig zullen blijven naar historische maatstaven.’

Dit wil dus enerzijds zeggen dat de verkoop van sigaretten en aanverwanten belangrijk blijft voor PMI en dat men er blijft op inzetten. De rookvrije wereld die ze claimen is echt niet voor morgen als het van hen afhangt. Zeker niet als overheden niet meer gaan ingrijpen en de maatregelen van de WHO kaderconventie tegen tabak niet sneller gaan implementeren. Te weinig vooruitgang in de strijd tegen het roken wil niet zeggen dat de maatregelen falen, maar wel dat de preventiemaatregelen van de kaderconventie onvoldoende worden uitgevoerd. De tabaksindustrie is daar één van de oorzaken van want ze is onvermoeibaar bezig met het vertragen en verzwakken van het tabaksontmoedigingsbeleid dat een échte rookvrije wereld mogelijk kan maken: overal, maar des te meer in lage en middeninkomenslanden.

Anderzijds is het zo dat PMI veel meer winst haalt uit rookvrije nicotineproducten. Daar worden immers niet dezelfde hoge taksen op geheven als op sigaretten terwijl ze voor hun verhitte tabakssticks de klant wel dezelfde hoge prijs aanrekenen. Daar zit dus veel meer winstmarge voor de tabaksgigant zelf.

Minister van Financiën Van Peteghem is volgens zijn blauwdruk voor een bredere fiscale hervorming van plan om naast de klassieke tabaksproducten ook nieuwe varianten en alternatieven te betrekken in het accijnsstelsel. Wij adviseren hem om hierbij rekening te houden met de adviezen van de Hoge Gezondheidsraad. Dit betekent dan de verhitte tabak fiscaal behandelen zoals de sigaretten. En voor e-sigaretten accijnzen invoeren op een niveau hoog genoeg om het gebruik bij niet-rokers en jongeren te ontraden en laag genoeg om rokers financieel niet te ontmoedigen wanneer ze eventueel tijdelijk willen gaan dampen bij een rookstoppoging.

Tot zover enkele kanttekeningen bij de cijfers van PMI en de (fiscale) maatregelen om tabaksgebruik tegen te gaan. Maar laten we vooral niet vergeten dat achter deze cijfers mensen en hun gezondheid schuilgaan. In ons land sterven elk uur twee rokers vroegtijdig als gevolg van hun rookgedrag. Wereldwijd gaat het over 8,67 miljoen doden per jaar! PMI heeft als marktleider in de branche heel wat van deze sterfgevallen op zijn teller staan! Regeringsleiders houden zich dus best ver weg van samenwerkingsverbanden met tabaksbedrijven.