‘Als we niet opletten, zullen anderen het voorbeeld van Delhaize volgen’

‘Om ons sociaal model te beschermen, roepen wij op tot een boycot van Delhaize’, schrijft een groep van 131 academici en stemmen uit de culturele wereld, onder wie schrijver Tom Lanoye, filmmaker Jaco Van Dormael en filosoof Philippe Van Parijs.

Op 7 maart kondigde Delhaize de franchisering van haar 128 winkels in eigen beheer aan. De CEO van de
“Leeuw” had nochtans op 24 februari de belofte herhaald dat er geen plannen waren voor franchisering. De strategie bestaat erin banen te schrappen, de arbeidsomstandigheden -en voordelen te verlagen, en het sociaal overleg te omzeilen om de winsten van de groep maximaal te verhogen. De brutaliteit waarmee Delhaize haar beslissingen oplegt aan de werknemers, ondergraaft ons model van sociaal overleg en als we niet oppassen, zullen anderen dit voorbeeld volgen.

Midden in een koopkrachtcrisis, terwijl Delhaize België winst maakt en de Delhaize-groep twee miljard euro aan haar aandeelhouders uitkeert, heeft het nieuws het effect van een bom gehad voor de 10.000 supermarktmedewerkers: gisteren waren ze nog helden tijdens de pandemie, vandaag zijn ze herleid tot sluitpost.

Het antwoord van het kassapersoneel, slagers en rekkenvullers was een massale staking. Een vastberaden maar vreedzame beweging die al bijna tien weken duurt. De 128 betrokken winkels behalen samen net iets minder dan de helft van de omzet van de onderneming. De rest wordt gegenereerd door de 634 winkels die de groep de afgelopen jaren onder franchise heeft geopend.

Het management houdt vol dat de winstgevendheid en de groei van deze winkels te laag is en dat franchising het enige mogelijke optie is. Volgens analisten van de sector is de daling van de winst echter ook enerzijds een gevolg van de crisis en anderzijds van een deregulering van de sector waardoor bedrijven in de sector (waaronder Delhaize) veel te veel winkels hebben geopend.

Het argument van de werknemers dat de franchising hun arbeidsvoorwaarden zal verslechteren en de werkgelegenheid drastisch zal verminderen lijkt dus overtuigend. En dit in een sector waar het gemiddelde loon nu al 30 procent lager ligt dan het nationale gemiddelde en waar werk al ten koste gaat van de gezondheid en de levensverwachting van deze werknemers.
.
Meer nog dan de winsthonger van de bazen van Delhaize, is het geweld waarmee de werknemers worden behandeld, dat ons het meeste pijn doet. Het gaat om personeel dat vaak een lange en sterke band heeft ontwikkeld met een merk met een sterk familiaal karakter. Dit geldt trouwens ook voor ons: de klanten.

Het categoriek weigeren van sociaal overleg over de geplande liquidatie van enkele duizenden banen is zo een bedrijf onwaardig. Daarenboven doet Delhaize beroep op gerechtelijke beslissingen zonder een evenwichtige vertegenwoordiging van de partijen om de stakers te beletten hun stakingsrecht uit te oefenen: het fouilleren aan de ingang en aanwezigheid van veiligheidspersoneel en politie tijdens de ondernemingsraad, de arrestatie van vakbondsafgevaardigden, dreigen met ontslag van stakers, “gespierde” interventies van de politie om stakersposten te verwijderen,….

De reactie van de Nederlandse multinational op een massaal gevolgde en vreedzaam georganiseerde staking is ronduit schokkend. Met eenzijdige verzoekschriften die door rechterlijke uitspraken zijn bekrachtigd, heeft Delhaize een effectief verbod op stakersposten verkregen. Het is nu op straffe van 1000 euro verboden voor het personeel om op minder dan 200 meter van hun eigen winkel flyers uit te delen. Dit heeft niets te maken met het “recht op werk” dat door de werkgevers naar voren wordt geschoven. Voor de werknemers is het gewoon een verbod op vrije meningsuiting. De winkels worden door middel van dwang heropend met behulp van jobstudenten en nieuwe werknemers met contracten van bepaalde duur, terwijl de staking in feite doorgaat.

Het zijn de collectieve acties die werknemers in staat stellen een schijn van evenwicht te herstellen tegenover de macht en het geld van een multinational. Het is op dit ingewikkeld en steeds opnieuw onderhandelde evenwicht dat het sociale compromis van de Belgische democratie gebaseerd is.

Om koste wat kost zijn winst te willen verhogen, stelt Delhaize dit compromis, dat al is verzwakt door de globalisering en het neoliberalisme, in vraag. Het lijdt geen twijfel dat deze economische en sociale praktijken zich snel zullen verspreiden naar de rest van de economie en haar verschillende sectoren. We zien echter elke dag de desastreuze gevolgen van een wereld die slechts gehoorzaamt aan de wetten van winst en ongebreidelde groei.

Als klanten, maar vooral als burgers, roepen wij op tot een boycot van Delhaize zolang het huidige sociale
conflict voortduurt. Dat een winstmakende multinational zijn werknemers verkoopt om nog meer winst te maken, mag geen banaliteit zijn. Erger nog is het feit dat deze multinational de rechtbanken gebruikt om de rechten van werknemers op collectieve actie te vernietigen. Dit is niet alleen onaanvaardbaar geweld, maar dreigt één van de fundamenten van onze sociale democratie te ondermijnen. Om al deze redenen vinden wij het de plicht van elke democraat om de werknemers van Delhaize te steunen.

Aangezien Delhaize de collectieve stem van de werknemers (meestal vrouwen) wegneemt en het proces vansociale dialoog weigert,

Aangezien de multinational zijn honger naar steeds grotere winsten met geweld wil opleggen,

Aangezien het daarmee één van de fundamenten van ons sociaal model bedreigt,

Moeten wij proberen het evenwicht te herstellen door concrete solidariteit met de werknemers te tonen.

Lijst van ondertekenaars: Mateo ALALUF (Professeur Em. ULB), Dirk AMEEL (ex-executive officer EUROCADRES), Aurélie AROMATORIO (Chercheuse ULB), Kristin BARTIK (Professeure ULB), Patrick BEBI (Professeur Conservatoire Royal de Liège), Thomas BERNS (Professeur ULB), Francoise BLOCH (Metteuse en scène), Christine BLUARD (Museologue Africamuseum), Hassan BOUSSETTA (Chercheur FNRS ULiège), Carine BRATZLAVSKY (Arts de la scène productrice RTBF), Bernard BREUSE (metteur en scène), Victor BRUNFAUT (Professeur Em. ULB), Agnès BURNIAT (Professeure, ULB), Lies BUSSELEN (Wetenschapster Africamuseum), Véronique CABIAUX (Professeure ULB), Florence CAEYMAEX (Professeure ULiège), Laurent CARON (Comédien), Albert CARTON (Retraité), Jenneke CHRISTIAENS (Hoogleraar VUB), Grégor CHAPELLE (Ancien directeur Actiris), Marie-France COLLARD (Réalisatrice), Yves COPPIETERS’T WALLANT (Professeur ULB), Eric CORIJN (Hoogleraar VUB), Ludo CUYVERS (Em.Hoogleraar UA), Nicolas DASSONVILLE (Dirigeant de club sportif), Luc DARDENNE (Cinéaste), Daniel DE BEER (Professeur USL-B), Patrick DEBOOSERE (Hoogleraar VUB), Miguel DECLEIRE (metteur en scène), Chloé DELIGNE (Chercheuse FNRS, ULB), Edouard DELRUELLE (Professeur ULiège), Marc DELREZ (Professeur ULiège), Alban DE KERCHOVE D’EXAERDE (Chercheur FNRS ULB), Jacques DELCUVELLERIE (Président Collectif Groupov Asbl), Gérald DESCHIETERE (Unité de Crise UCL), Olivier DE SCHUTTER (Professeur UCL), Magda DEVOS (Hoogleraar UGent), Arnaud DESTREBECQZ (Professeur ULB), Hans DE WOLF (Hoogleraar VUB), Anne DRUMAUX (Professeur ULB), Philippe DUBOIS (Professeur ULB), Jan DUMOLYN (Historicus UGent), Véronique DE KEYSER (Présidente du CAL), Henri EISENDRATH (Em. Hoogleraar VUB), Vincent ENGEL (Professeur UCL), Jacques ENGLEBERT (enseignant ULB), Yvon ENGLERT (Pro Recteur ULB), Claude FAFCHAMPS (Secrétaire Général Création artistique ARSENIC ASBL), Jacqueline FASTRES (Directrice RTA Asbl), Bruno FOHN (Coordinateur APALEM ASBL CHR Citadelle Liège), Frederic FONTEYNE (cinéaste), Bruno FRERE (Chercheur FNRS ULiège), Pierre GALAND (Président OMCT-Europe), Eric GEERKENS (Professeur ULiège), Valentine GERARD (comédienne), Michel GEVERS (Professeur UCL), Jean-Christophe GOFFARD (Professeur ULB), Jean-Claude GREGOIRE (Professeur ULB), Jean-Jacques GRODENT (Citoyen altermondialiste), Serge GUTWIRTH (Hoogleraar VUB), Susann HEENEN- WOLFF (Professeure UCL), Hilde HEYNEN 5Hoogleraar KUL), Patrick ITALIANO (Chercheur ULiege), Xavier JADOUL (Enseignant), Chris KESTELOOT (Em. Hoogleraar KUL), Olivier KLEIN (Professeur ULB), Jean-Michel LAFLEUR (Chercheur FNRS ULiège), Tom LANOYE (auteur), Rudi LAERMANS (Em. Hoogleraar KULeuven), Sylvie LAUSBERG (CAL), Judith LE MAIRE DE ROMSEE (Professeure ULB), Alain LEVEQUE (Professeur ULB), Laurent LICATA (Professeur ULB), Cathy MACHARIS (Hoogleraar VUB), Pierre-Paul MAETER (Président honoraire du Comité Direction SPF Emploi, Travail et Concertation sociale), Christine MAHY (Directrice Réseau Wallon de Lutte contre La Pauvreté Asbl), Marie MANDY (Réalisatrice), Pierre MARAGE (Professeur Em. ULB), Catherine MARNEFFE (Pedopsychiatre), Bérengère MARQUES PEREIRA (Professeure invitée ULB), Marco MARTINELLO (Chercheur FNRS ULiège), Esteban MARTINEZ (Professeur ULB), Laura MERLA (Professeure UCL), Sybille MERTENS DE WILMARS (Professeure HEC Liège), Badja MESQUITA (Hoogleraar KUL), Nadia MIGLIARI (Citoyenne), Michel MOLITOR (Professeur Em. UCLouvain), Yves MOREAU (Hoogleraar KUL), Muriel MOSER (Professeure ULB), Olivier MARESCAUX (Coordinator Stadsboerderij Kortrijk), Frank MOULAERT (Em. Hoogleraar KUL), David MURGIA (Acteur), Fabrice MURGIA (Metteur en scène), Carla NAGELS (Professeure ULB), Celine NIEUWENHUYS (Secrétaire générale FdSS Asbl), Stephane OLIVIER (Art Vivant), Noria OUALI (Professeure ULB), Pierre OZER (Professeur ULiège), Ronon O’Brian (Steering Committee Euromemeo Group), Christine PAGNOULLE (Professeure Em. ULiège), Jef PEETERS (Research Fellow UC Leuven-Limburg), Jeroen POBLOME (Hoogleraar KUL), Hervé PARMENTIER (CAL), Karen PHALET (Hoogleraar KUL), Pietro PIZZUTI (acteur), Marc RAYET (Professeur ULB), Marc SAPIR (Directeur Em. Institut Syndical Européen), Vincent SCHELTIENS (Historicus UA), Serge SCHIFFMANN (Professeur ULB), Olivier SERVAIS (Professeur UCL), Jean STILLEMANS (Professeur UCL), Marcelle STROOBANTS (Professeure Em. ULB), Erik SWYNGEDOUW (Hoogleerar UManchester), Marc SWYNGEDOUW (Hoogleerar KUL), Pascale SEYS (Philosophe), Hermanus TEULE (Hoogleraar Em. KUL), Francine TOUSSAINT (Fonctionnaire Em. ULB), Nathalie VAECK (Professeure ULB), Pieter VAN DEN BROECK (Hoogleraar KUL), Hugo VAN DIENDEREN (voormalig VRT Journalist), Barbara VAN DIJK (Ass. Professor CU), Jaco VAN DORMAEL (Cinéaste), Sophie VAN ECK (Professeure ULB), Philippe VAN PARIJS (Chaire Hoover d’éthique économique et sociale UCL), Dan VAN RAEMDONCK (Professeur ULB), Anne Winter (Historiticus VUB), Pierre VERJANS (Professeur ULiège), Han VERSCHURE (Hoogleraar Em. KUL), Vincent YZERBYT (Professeur UCL), Marc ZUNE (Professeur UCL), Peter ZANGL (Vice-Président OMCT-Europe).