Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze foto toont geen Algerijnen die de Egyptische piramides bouwen Op sociale media gaat een afbeelding rond van mensen die een beeld aan het bouwen zijn. Volgens socialemediagebruikers gaat het om Algerijnse ingenieurs die de piramides en de Sfinx van Gizeh aan het bouwen zijn. Dat klopt niet. De foto toont een beeld van Ramses de Grote dat in de Egyptische stad Aboe Simbel herbouwd werd nadat het verplaatst was voor de bouw van de Aswandam.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen niet de herbebossing van de Saharawoestijn of Sahel Op sociale media gaat een video rond met beelden van halve cirkels die in de grond gegraven zijn. Volgens socialemediagebruikers gaat het om pogingen om de Sahara en Sahel te vergroenen. Dat klopt niet. De beelden zijn van de organisatie Justdiggit. Die organisatie vergroent inderdaad verdorde landschappen in landen als Tanzania en Kenia, maar ze is niet actief in de Sahara of de Sahel.
Opinie | Robrecht Vanderbeeken Opinie | Robrecht Vanderbeeken 'Waarom Jan Jambon na de Canon mikt op de flandrien in elk van ons' De Vlaamse regering en Jan Jambon 'staan klaar voor een succesvol EU-voorzitterschap' met een volksfeest en een speciaal ontworpen flandrienbeeldje. Zo'n initiatief past perfect in wat banaal nationalisme genoemd wordt, schrijft filosoof Robrecht Vanderbeeken
Cultuur Cultuur Eindejaar met Bart Peeters: 'Comedy is een knelpuntberoep geworden' Bart Peeters is zanger en presentator. Hij is op tournee met De Ideale Mannen en dit voorjaar presenteert hij opnieuw De Droomfabriek.
Factcheck Factcheck Factcheck: geen bewijs dat Italiaanse ex-minister van Volksgezondheid moordverdachte is in onderzoek naar vaccinatiecampagne Volgens alternatieve nieuwssites en socialemediagebruikers zou de Italiaanse ex-minister van Volksgezondheid Roberto Speranza verdacht worden van moord in een onderzoek naar vaccinatiecampagne tegen covid. Daar is geen bewijs voor. Er zijn klachten ingediend tegen Speranza, maar er is geen indicatie dat het Italiaanse gerecht daarop een onderzoek zou zijn begonnen.
Wereld Wereld Nieuwe beelden maken en stemmen 'klonen': ondermijnt AI nu al de democratie? Toepassingen op basis van artificiële intelligentie zoals ChatGPT braken in 2023 door in de samenleving. Ook in de politiek. Is dat een zegen of een vloek?
Opinie | Ine Van Zeeland Opinie | Ine Van Zeeland 'Betalen voor Instagram? Ook dan betaal je met je data' 'De afgelopen weken heeft Meta een abonnementsvariant uitgerold waarbij gebruikers van Facebook en Instagram voor de keuze gesteld worden tussen een betaald abonnement en vrije toegang, mits in die tweede variant advertenties geaccepteerd worden. De suggestie lijkt dat ‘geen advertenties’ ook ‘geen dataverzameling’ betekent, maar dat is niet waar', schrijft onderzoeker Ine Van Zeeland 'Met abonnement krijg je geen advertenties, maar wordt er toch nog informatie over je verzameld.'
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze beelden tonen geen acteur van Hamas Op sociale media circuleren video's die bewijs moeten leveren van het bestaan van een 'Hamasacteur'. Socialemediagebruikers beweren dat de video's kort na elkaar zijn opgenomen en dezelfde man in beide video's voorkomt. Dat klopt niet. Een van de video's werd al in augustus online geplaatst. Bovendien verschillen de personen die op de video's te zien zijn.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze 'WEF-bureaucraat' zegt in panelgesprek niet dat overheden mensen moeten dwingen vaccins te nemen De alternatieve nieuwssite Frontnieuws en socialemediagebruikers schrijven dat Maria Leptin, de voorzitter van de Europese Onderzoeksraad (ERC), zou gepleit hebben tegen wetenschapscommunicatie en voor gedwongen vaccinatie. Dat klopt niet. Leptin stelde in een panelgesprek inderdaad de wetenschapscommunicatie tijdens de coronapandemie in vraag, maar zei daar niet dat burgers dan maar moeten gedwongen worden om het coronavaccin te nemen.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze foto’s van Israëlische speurhonden zijn gegenereerd met behulp van artificiële intelligentie Socialemediagebruikers delen beelden van honden getooid in Israëlische vlaggen. Ze beweren dat de beelden honden tonen die het Israëlische leger gebruikt om tunnels in Gaza op te sporen. Dat klopt niet. De beelden zijn gemaakt met behulp van artificiële intelligentie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit is geen ‘nieuwe chauffeur op de lijn Antwerpen-Turnhout’ Op sociale media wordt een video gedeeld waarin een buschauffeur hard terugslaat wanneer een passagier hem aanvalt. ‘Nieuwe chauffeur op de lijn Antwerpen-Turnhout', luidt het bijschrift. Maar dat klopt niet: de video is minstens acht jaar oud en de gebeurtenissen zouden zich toen in Taiwan hebben afgespeeld.
Boeken Boeken 'Hoe een kleine systeemfout uitgroeide tot een menselijk drama: dringend meer bewustwording nodig rond sepsis' In Elk uur telt vertelt Ilse Malfait over de aangrijpende gebeurtenissen die ze meemaakte als patiënt die leed aan sepsis, een ziekte die dringend de nodige bekendheid en aandacht moet krijgen. Wij bieden u hier een fragment aan. Gisterenavond getuigde ze over de ziekte in het VRT-programma Pano.
Politiek Politiek Hoe Conner Rousseau zijn eigen partij Vooruit in een diepe crisis heeft gestort Conner Rousseau is niet langer voorzitter van Vooruit. De Vlaamse socialisten likken hun wonden: binnen zeven maanden staan de verkiezingen voor de deur.
Boeken Boeken Kristof Calvo over partijfinanciering: 'Geef partijen nul euro publiek geld' In zijn nieuw boek Staat van vertrouwen (Ertsberg) doet Groen-politicus Kristof Calvo enkele voorstellen om de parlementaire democratie nieuw leven in te blazen, zoals het radicaal inperken van partijfinanciering. Een voorpublicatie.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, deze Turkse schepen zijn de blokkade van de Bosporus voor Rusland niet aan het afdwingen Op sociale media gaan beelden rond van tientallen schepen in de Bosporus. Volgens veel commentaren zou het gaan om Turkse schepen die Russische schepen moeten beletten om door de zeestraat te varen. Dat klopt niet. De beelden tonen de viering van de honderdjarige verjaardag van Turkije. Het klopt wel dat Turkije sinds de inval van Rusland in Oekraïne de Bosporus voor Russische oorlogsschepen blokkeert.
Technologie Technologie ‘Ben jij dat op deze foto?’: wat hackers echt doen met uw Facebookprofiel 'Ben jij dat op deze foto?', 69 procent van de Belgen heeft ooit al zo’n bericht ontvangen. Een simpele klik op een link en u bent uw socialmedia-account al kwijt. Maar wat doen hackers daar dan mee?
Wereld Wereld VS-autostaking: 'Akkoord bij Ford is het beste in 50 jaar', maar 'afwachten hoe het afloopt' De voorzitter van de United Auto Workers (UAW) maakte woensdagavond bekend dat na 6 weken staking een akkoord is bereikt met Ford. Hij noemde het akkoord 'historisch', maar tegelijk is het niet gegarandeerd dat de vakbondsleden het zullen goedkeuren. En bij de andere grote autofabrikanten, General Motors en Stellantis, gaat de staking verder.
Wereld Wereld Update Schietpartij in Maine eiste achttien doden, volgens gouverneur De schietpartij in Lewiston, een stadje in de Amerikaanse staat Maine, heeft in totaal achttien mensenlevens geëist. Dat verklaarde de gouverneur van de staat in het noordoosten van de Verenigde Staten, Janet Mills, donderdag op een persconferentie. Er raakten ook dertien mensen gewond. De dader is nog steeds op de vlucht. Een schutter richtte woensdagavond …
Wereld Wereld Staking auto-industrie: akkoord bij Ford voorziet loonsverhoging met 25 procent In de bijna zes weken durende autostaking bij de 'grote drie' van de Amerikaanse auto-industrie is een doorbraak bereikt. De vakbond UAW en Ford hebben een akkoord bereikt. Dat moet nog wel aan de werknemers voorgelegd worden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, de Israëlische vlag werd niet geprojecteerd op een evenementenhal in Las Vegas Online gaat een video viraal waarin de Israëlische vlag te zien is op een projectiescherm van de evenementenhal Las Vegas Sphere. Die vlag werd daar nooit geprojecteerd. Het filmpje is gemanipuleerd, zo blijkt uit reacties van de Las Vegas Sphere en de maker van de video.
Factcheck Factcheck Factcheck: dit zijn geen Palestijnse slachtoffers van het recente conflict tussen Israël en Hamas maar kinderen die omkwamen in Syrië in 2013 Op sociale media gaat een foto viraal van overleden kinderen die, volgens de bijschriften, slachtoffers zouden zijn van de Israëlische luchtaanvallen in Gaza. Dat klopt niet: de foto werd in 2013 in Syrië gemaakt, na een aanval met chemische wapens door het Syrische leger.
Politiek Politiek Raad van State verplicht UGent om lezing Thierry Baudet toe te laten De conservatieve studentenvereniging KVHV mag de Nederlandse politicus Thierry Baudet dan toch uitnodigen aan de UGent. Dat heeft de Raad van State beslist na een spoedprocedure. Baudet is omstreden om zijn complotdenken en pro-Russische meningen.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze baby is niet onlangs in Gaza gedood maar werd het slachtoffer van een Israëlische aanval in Libanon in 2006 Op het internet gaat een foto viraal van een overleden baby, met de claim erbij dat het zou gaan om een Palestijns kind dat onlangs in Gaza door het Israëlische leger is gedood. Dat klopt niet: het gaat om een foto van een baby die omkwam tijdens een luchtaanval door Israël in Beiroet in 2006.
Politiek Politiek Paul Van Tigchelt wordt minister van Justitie Paul Van Tigchelt wordt de nieuwe minister van Justitie en de Noordzee. Dat meldt het Paleis zondag. Van Tigchelt was de adjunct-kabinetschef van Vincent Van Quickenborne (Open VLD), die vrijdag ontslag nam als minister van Justitie. In het verleden stond Van Tigchelt ook aan het hoofd van OCAD, het orgaan dat de dreiging in ons land analyseert.
Factcheck Factcheck Factcheck: video die meisje toont dat levend wordt verbrand heeft niets te maken met conflict tussen Israël en Hamas, maar werd in 2015 in Guatemala gemaakt In een gruwelijke video die de ronde doet op sociale media, zien we een jonge vrouw die in brand wordt gestoken. Volgens de bijschriften zou het gaan om een Israëlisch meisje dat door terreurgroep Hamas werd gegijzeld en daarna levend verbrand. Dat klopt niet: de video werd acht jaar geleden gemaakt tijdens een lynchpartij in Guatemala.
Europa Europa 'Zweden maakt grootste desinformatiegolf mee sinds de Tweede Wereldoorlog' Tijdens zijn dodelijke tocht door Brussel leek Abdesalem Lassoued doelbewust voor Zweedse slachtoffers gekozen te hebben. En daar kan fake news en desinformatie wel iets mee te maken hebben.
België België Knack onderzoekt: op deze plek eiste de terrorist de aanslag op in Brussel Uit onderzoek van Knack, RTBF en online vrijwilligers blijkt dat Abdesalem L. zijn aanslag voor IS opeiste op de Zuidlaan van de Brusselse Kleine Ring. De locatie van deze video wijst erop dat de dader vluchtte in zuidelijke richting en dus net na de aanslag niet richting het Koning Boudewijnstadion reed, waar op dat moment de Rode Duivels hun match tegen Zweden speelden.
België België Na Knack-onderzoek: Zuhal Demir trekt zich terug uit filmvoorstelling van complotdenkers Een ‘exclusieve voorstelling’ van de controversiële film Sound of Freedom in Kinepolis Antwerpen, waarop minister Zuhal Demir (N-VA) het woord zou nemen, blijkt na onderzoek van Knack georganiseerd door complotdenkers die op sociale media fulmineren tegen ‘pedofiele elites’ en ‘satanisch ritueel misbruik’. Demir en het Vlaams Expertisecentrum voor Kindermishandeling distantiëren zich nu van het evenement.
Factcheck Factcheck Factcheck: Oekraïense postzegel met oud-SS'er is vervalst Op sociale media circuleert een afbeelding van een Oekraïense postzegel, met daarop de afbeelding van Yaroslavl Hunka, een oud-SS’er. Maar de afbeelding is vervalst.
Maatschappij Maatschappij 'Mensen die geloven dat de aarde plat is, verschillen niet zoveel van u en mij' Actrice en theatermaakster Simone Milsdochter pleit voor intellectuele nederigheid en (zelf)twijfel. ‘We kunnen de kwaliteit van het maatschappelijk discours sterk verbeteren als we de limieten van ons verstand erkennen en beseffen dat veel van wat wij geloven, afhangt van de mensen om ons heen.’
Factcheck Factcheck Factcheck: video met boodschap ‘Glory to Urine’ is vervalst Op het internet circuleren beelden die een videoprojectie in New York zouden tonen waarin de woorden ‘Glory to Urine’ te zien zijn. Het gaat om een bewerkte video.
Opinie | Jan Wostyn Opinie | Jan Wostyn 'Politieke partijen die een pretpark afhuren voor een familiedag? Partijfinanciering is dringend aan herziening toe' De kleine, nieuwe partijen Vista en Oxygène willen de particratie juridisch bekampen. Ze bereiden een dagvaarding voor voor rechtbank van eerste aanleg in Brussel. Bedoeling is bepaalde aspecten van de Wet op de Partijfinanciering in vraag te stellen. 'Wegens de perverse effecten op onze democratie, is de wet dringend aan herziening toe.'
Wereld Wereld Staking in VS-auto-industrie wordt ook politieke twistappel tussen Biden en Trump De uitbreiding van de staking in de auto-industrie, zowel qua fabrieken als regio’s, toont ook de verschillende positie van de drie betrokken autogiganten: Ford scoort het best bij de vakbond, die er al toezeggingen inzake werkzekerheid, contractgelijkheid en indexering verkreeg. De twee leidende presidentskandidaten, Donald Trump en Joe Biden, zullen volgende week in opeenvolgende dagen vakbondsleden bezoeken.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, ‘kikkerlogo’ betekent niet dat een voedingsmiddel onkruidverdelger bevat Op sociale media wordt gewaarschuwd voor een logo met een kikker: het zou betekenen dat een voedingsmiddel de onkruidverdelger atrazine bevat. Dat klopt niet: het bewuste logo is dat van de Rainforest Alliance. Het geeft aan dat een voedingsmiddel op een duurzame manier is geproduceerd.
Maatschappij Maatschappij Ethicus Freddy Mortier: 'De polarisering rond gender en seksuele geaardheid zal alleen nog maar toenemen' Aan de vooravond van zijn emeritaat buigt ethicus Freddy Mortier zich over de stand van het land en van de Gentse universiteit. ‘Als professor ga je het best niet met je studenten op café.’
Opinie | Pol Deltour Opinie | Pol Deltour 'Wat zijn de kansen en risico’s van AI voor de journalistiek?' Prachtige nieuwe mogelijkheden lijken zich aan te dienen nu generatieve artificiële intelligentie de communicatietechnologie een boost van jewelste geeft. Maar de risico’s zijn navenant, en mogelijk zelfs existentieel voor de professionele journalistiek.
Factcheck Factcheck Factcheck: niet bewezen dat vogels die op een lithiumveld landen binnen enkele minuten sterven Volgens een populair bericht op sociale media zouden vogels die landen op een lithiumveld, binnen enkele minuten sterven. Studies tonen aan dat de lithiumwinning een negatieve invloed heeft op het leefmilieu, maar voor de claim over vogels bestaat geen bewijs.
België België Child Focus en politie: ‘Beelden van kindermisbruik worden alleen maar extremer’ Steeds harder, steeds jonger. Beelden van kindermisbruik worden alleen maar extremer, zegt zowel Child Focus als de politie.
België België Nepleningen bij 'Daniella': heel wat Belgen opgelicht door valse kredietverleners Op sociale media worden Belgen bestookt met berichten en advertenties die spotgoedkope leningen beloven. Online platformen verzuimen dat fenomeen adequaat te bestrijden.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, dit ‘kikkerlogo’ betekent niet dat een voedingsmiddel mRNA bevat Op sociale media wordt gewaarschuwd voor een logo met een kikker: het zou betekenen dat een voedingsmiddel messenger-RNA (mRNA) bevat. Dat klopt niet: het bewuste logo is dat van de Rainforest Alliance. Het geeft aan dat een voedingsmiddel op een duurzame manier is geproduceerd.
Factcheck Factcheck Factcheck: niet bewezen dat je bloeddrukverlagers beter ‘s avonds inneemt Een online artikel titelt dat het beter is om bloeddrukverlagende medicijnen ‘s avonds in te nemen. Het stuk baseert die conclusie op de resultaten van één onderzoek, waarvan de bevindingen door een recentere studie zijn weerlegd. Volgens cardiologen is er tot nu toe geen reden om aan te nemen dat het een verschil maakt op welk moment bloeddrukverlagers worden ingenomen.
Wielrennen Wielrennen Remco Evenepoel is bekender dan ooit, maar Wout van Aert en andere toppers scoren nog beter Op zijn 23e blijft de sportieve curve van Remco Evenepoel stijgen. Tegelijkertijd groeide de laatste jaren ook zijn bekendheid en populariteit. Maar (nog) niet tot het niveau van andere wielervedetten.
Factcheck Factcheck Factcheck: krantenkop over ‘asymptomatische klimaatopwarming’ is vervalst Volgens een screenshot dat op sociale media wordt gedeeld, zou The Irish Independent hebben geschreven dat Ierland last heeft van ‘asymptomatische klimaatopwarming’. Dat zou verklaren waarom de maand juli in Ierland koud was, terwijl het in grote delen van de wereld juist erg heet was. Het screenshot met de vermeende Irish Independent-krantenkop blijkt vervalst.
Factcheck Factcheck Factcheck: deze foto’s van Indiase koppels in vervuilde rivier zijn nep Op sociale media gaan foto’s viraal van jonge Indiase koppels die poseren in een rivier vol afval. De foto’s blijken fake: ze zijn het werk van een ‘visuele kunstenaar’ die eerder al soortgelijke fotoreeksen maakte met de hulp van artificiële intelligentie.
Politiek Politiek ‘Op TikTok heerst een politieke celebritycultus: kijk maar naar Jos D'Haese' Waarom is PVDA-parlementslid Jos D’Haese de onbenoemde premier van TikTok? En waarom doet Vlaams Belang het dan weer beter op Facebook? Philippe De Vries (UAntwerpen): 'TikTok staat haaks op ons politieke model.'
Factcheck Factcheck Factcheck: virale afbeelding met Armand Pien bewijst niet dat weerbericht nu ander advies geeft dan 40 jaar geleden Op sociale media doet een afbeelding de ronde die suggereert dat voormalig VRT-weerman Armand Pien in 1982 zou hebben gezegd dat 32 graden ‘lekker weer’ was om te wandelen in de natuur. Anno 2023 zou hetzelfde weer, volgens de afbeelding, aanleiding geven tot alarmerende waarschuwingen. De realiteit blijkt genuanceerder.
Cultuur Cultuur De zomer van auteur Hanan Challouki: 'Fijn om eens géén managementboek te lezen' is expert in inclusieve communicatie en auteur. Dit voorjaar verscheen Imposter moeder.
Factcheck Factcheck Factcheck: nee, Spaans minister Teresa Ribera vloog niet met privéjet naar klimaatbijeenkomst in Valladolid Op sociale media wordt gezegd dat de Spaanse minister van Ecologische Transitie Teresa Ribera op 10 juli naar een klimaatbijeenkomst in het Spaanse Valladolid zou zijn gevlogen met het officiële vliegtuig van de Spaanse regering. Dat klopt niet: Ribera reisde met de auto en het regeringsvliegtuig voerde die dag een oefenvlucht zonder passagiers uit.
Nieuws Nieuws Factcheck: deze brand in Lyon had niets te maken met de recente rellen Op sociale media circuleren beelden van een zware brand in de buurt van de Franse stad Lyon, die zou zijn aangestoken door oproerkraaiers tijdens de recente rellen in Frankrijk. Dat klopt niet: de brand die we in de video zien was het gevolg van plasticafval dat vuur vatte in een opslagplaats waar geen relschoppers in de buurt waren geweest.
