Zigeuners in Landen: wegjagen doe je met beesten, niet met mensen

In Landen vindt socialistisch burgemeester Gino Debroux het een goed idee om met ‘keiharde muziek’ zigeuners weg te jagen, desnoods ‘ook ’s nachts’. Staat hij stil bij mogelijke gehoorschade voor de kinderen? Staat hij erbij stil dat wegjagen past bij beesten, niet bij mensen?

In Landen besliste de socialistische burgemeester Gino Debroux om een geschil met een groep zigeuners op te lossen met muziek. Niet omdat die de zeden verzacht. Neen, Debroux nam een DJ, DJ Jos om precies te zijn, onder de arm om loeiharde muziek te spelen om de zigeuners weg te jagen van een bedrijventerrein waarop ze niet zouden mogen verblijven.

U leest het goed. Een burgemeester gebruikt muziek om mensen weg te jagen. Hier kunnen we smakelijk om lachen. Maar dat zou onsmakelijk zijn. Burgemeester Debroux gaat hierbij immers op zoveel verschillende manier uit de bocht.

Ten eerste pest een overheid geen mensen weg in een beschaafde samenleving. Punt. Muziek om mensen te breken, dat hoort in Latijns-Amerikaanse dictaturen of in hellegaten als Guantanamo Bay. De vraag moeten stellen, doet het ergste vrezen, maar: heeft de burgemeester enige notie van wat de rechtstaat is? Weet Degroux wat het monopolie op geweld betekent?

Beschaafde samenlevingen geven de overheid als enige het recht om geweld te gebruiken. Omdat die overheid geacht wordt voldoende checks and balances in te bouwen om misbruik daarvan te voorkomen.

Als de discussie met de zigeuners echt zo vastloopt dat praten niet meer werkt, en als zij echt een inbreuk plegen op de wet door te verblijven op dat terrein (zelf beweren ze dat ze een waarborg van 400 euro betaalden aan de eigenaar), dan kan de burgemeester de politie inschakelen. Dat is dan ook gebruik van geweld, altijd jammer, maar wel volgens de geijkte paden van de rechtstaat. Op dat politieoptreden kan immers controle uitgeoefend worden. Als de politie over de schreef zou gaan, kan een klacht ingediend worden bij het Comité P. Dat is de bescherming die de rechtstaat haar burgers biedt.

Stel dat een van die zigeuners, god verhoede dat het een kind zou zijn, gehoorschade oploopt bij deze Far West-maatregel: bij wie moeten ze dan aankloppen? Waar kunnen ze hun rechten gehonoreerd zien?

Bovendien mag de DJ over de decibelnorm gaan van de burgemeester. ‘Zou jij het amusant vinden om dag en nacht keiharde muziek te horen?,’ zegt hij in Het Laatste Nieuws. ‘We moeten ons bovendien geen zorgen maken om klachten over geluidsoverlast. De enige mensen die last zullen hebben van de luide muziek, zijn de zigeuners zelf. In de buurt van het industrieterrein wonen immers geen andere mensen. Ik zal als burgemeester dan ook niet aarzelen om een afwijking op de geluidsnormen toe te staan, zodat we ook ’s nachts verder muziek kunnen spelen.’

Alles mag en kan om die mensen daar weg te jagen, blijkbaar.

Wat met de kinderen?

Dat de DJ over de decibelnorm mag gaan, maakt deze daad niet alleen illegaal, maar veegt ook het argument van tafel dat dit een creatieve, geweldloze oplossing zou zijn. Dat de wetgever een decibelnorm installeerde, heeft alles te maken met het vermijden dat mensen gehoorschade oplopen. Als Debroux dus aan de DJ de toestemming geeft om over die decibelnorm te gaan, dan geeft hij hem expliciet de toestemming om de gezondheid van de mensen die moeten weggejaagd worden, in gevaar te brengen.

Om nog te zwijgen over de stress die hiermee door die mensen gejaagd wordt. Blootgesteld worden aan continu en luid lawaai is van het meest ondraaglijke dat een mens kan doormaken. Burgemeester Debroux, we herhalen: een socialist, vindt deze vorm van geweld geoorloofd. Desnoods ook ’s nachts. Heeft hij daarmee nagedacht over de gevolgen die dit kan hebben voor de kinderen in het kamp? (Voorlopig stellen sociale media ons gerust: de kinderen laten zich het feestje welgevallen en placeren dansjes.)

Wat het illegale aspect betreft: hoofdstuk vier van de politiecodex van Landen beslaat niet minder dan 10 bladzijden en is helemaal gewijd aan lawaaihinder. Volgens zijn eigen codex verdient de burgemeester dus een GAS-boete van 250 euro. De politie kan dit vaststellen en toesturen aan de GAS-ambtenaar. Volgens erevrederechter Jan Nolf kan daarenboven de gouverneur ingrijpen op disciplinair vlak ‘voor dit kennelijk geval van machtsoverschrijding’.

Wat kan SP.A nog zeggen over de multiculturele samenleving?

Alsof ons land al niet voldoende te kijk is gezet toen toenmalig premier Guy Verhofstadt (Open VLD) Roma uit Gent liet zetten, moeten we nu toezien hoe Debroux zich niet burgemeester van Landen, maar sheriff van Deadwood waant. Het is daarenboven opvallend: die ex-premier is een liberaal, deze burgemeester een socialist.

Liberalisme stond toch voor de verdediging van het respect voor het individu? En socialisme voor de bescherming van de zwakkere, de emancipatie van de samenleving? Wat kan een socialistische partij nog voor zinnigs zeggen over de multiculturele samenleving, als ze vindt dat het wegjagen van zigeuners geoorloofd is?

N-VA kordater in afwijzing dan SP.A

De SP.A heeft alvast over dit voorval niet veel te zeggen, zo blijkt uit de lauwe reactie van voorzitter Bruno Tobback. ‘Dit soort drukkingsmiddelen zijn zeker niet het geprefereerde instrument. Ik verkies een onderhandelde oplossing.’ Als het gaat over partijleden, is de voorzitter plots minder kordaat en rad van tong dan tegen journalisten met moeilijke vragen.

Freya Van den Bossche redt een beetje de meubelen, door wel snel, en klaar en duidelijk te zijn in haar afwijzen.

Niet ok, wat in Landen gebeurt. Écht niet ok.

— Freya Van denBossche (@freyabos) July 16, 2014

Wie echter nog sneller en klaarder reageerde, was N-VA-Kamerlid en burgemeester van Lubbeek Theo Francken. Hij liet weten dat de twee N-VA-schepenen van Landen zich distantiëren van deze actie.

En, ook al valt bij zijn achterban daar weinig applaus voor te rapen, Francken gaat tekeer via sociale media: ‘Dit is er zwaar over. Het doet me denken aan praktijken in Roemenië, waar zigeuners worden weggepest.’ Als burgemeester voorzag hij in Lubbeek een pleisterplaats voor zigeuners.

Jos Vander Velpen van de Liga voor de Mensenrechten onderlijnt het nut van zo’n alternatieve plaatsen waar zigeuners wel mogen verblijven. ‘Ze worden van plek naar plek verjaagd en zijn constant op de vlucht.’

Wegjagen: dat doe je met beesten, niet met mensen

Ten slotte: hoe onhandig kan een politicus zijn om dit te doen tegen zigeuners? Bij uitstek een Europese bevolkingsgroep wiens geschiedenis, net als die van de Joden, aan elkaar hangt van uitsluiting, vervolging en zelfs uitroeiing.

In hun Oost-Europese thuislanden zijn zigeuners op vandaag ook nog het gemakkelijke slachtoffer van geweld. In West-Europa moeten zijn blijkbaar ook (lokale) overheden vrezen. In een Vlaams-Brabantse gemeente mag zelfs de wet overtreden worden om hen weg te jagen.

Wegjagen: dat doe je met beesten. Niet met mensen.