Knack kreeg een exclusieve inzage in de Belgische databank met foreign terrorist fighters. Onder meer de jonge leeftijd en het aantal Russische strijders springen in het oog.
In de databank met Syriëstrijders staan vandaag 614 namen: 457 Syriëstrijders en 157 kandidaat-Syriëstrijders. Van de 614 personen in de databank zijn er intussen 109 overleden. Omdat hun dood niet officieel is vastgesteld, wordt hun naam niet geschrapt.
Volgens OCAD-topman Paul Van Tigchelt raakten ongeveer twee dozijn Belgische Syriëstrijders betrokken bij aanslagen. ‘Naast degenen die omkwamen in Parijs en Brussel gaat het om een vijftiental Belgische strijders die zelfmoordaanslagen pleegden in Syrië en Irak.’
In totaal staan er 104 vrouwen in de databank: 50 zijn ter plekke, 1 is onderweg, 18 zijn teruggekeerd, 19 probeerden te vertrekken en 16 zijn kandidaat-Syriëstrijders.
De 157 kandidaat-Syriëstrijders die het OCAD opvolgt (de zogenaamde ‘categorie 5’ van de databank) wonen voornamelijk in het Brussels Hoofdstedelijk gewest (56) en de provincie Antwerpen (27), gevolgd door Luik (17), Vlaams-Brabant (17) en Limburg (13).
Overzicht per provincie:
De jonge leeftijd van de 614 personen in de databank springt meteen in het oog. Bijna zeventig procent is tiener of twintiger.
De oudste persoon in de databank is een 70-jarige Fransman uit Vorst die in augustus 2013 vertrok. De jongstenzijn twee vijftienjarige meisjes uit Antwerpen en Berchem, die vallen onder categorie 5 (‘vermoedelijk kandidaat voor Syrië’).
In totaal zijn 16 personen in de databank minderjarig (tussen de 12 en 18 jaar). Daarnaast heeft het OCAD ook nog weet van 32 kinderen onder de 12 jaar die zich vermoedelijk in Syrië of Irak bevinden. Zij staan echter niet in de databank, evenmin als de baby’s die ter plekke geboren zijn.
23 verschillende nationaliteiten duiken op in de databank met Syriëstrijders.
372 van de 614 personen in de databank hebben de Belgische nationaliteit. Daaronder zitten ook heel wat strijders met de dubbele nationaliteit, maar die staat in de databank niet systematisch aangegeven omdat de gegevens niet altijd voorhanden zijn. Volgens het OCAD staat wel vast dat meer dan de helft van de Belgen in de databank van Marokkaanse origine is.
119 personen in de databank hebben de buitenlandse nationaliteit en van 123 personen staat de nationaliteit niet aangegeven. Ook bij de buitenlanders staan de Marokkanen bovenaan, opmerkelijk gevolgd door Russen.
In de databank staan 25 Russen en 4 personen met de dubbele Belgisch-Russische nationaliteit. Van die 29 Russen verblijven er vermoedelijk 11 in Syrië of Irak, 13 zijn teruggekeerd, 1 werd onderweg onderschept en 4 willen vertrekken. Volgens het OCAD gaat het in hoofdzaak om Tsjetsjenen en enkele individuen uit de buurrepublieken zoals Dagestan en Ingoesjetië: oorspronkelijk aanhangers, sympathisanten of ex-strijders van het Emiraat van de Kaukasus. OCAD-topman Paul Van Tigchelt: ‘In België maken ze propaganda en vergaren in sommige gevallen financiële steun voor het Emiraat. Soms stappen hun zonen en dochters hierin mee.’ Om naar Syrië te reizen maken de Russen gebruik van een aparte filière.
Maatregelen tegen Syriëstrijders
Twaalf identiteitskaarten zijn ingetrokken om te vermijden dat geradicaliseerde Belgen naar Syrië of Irak zouden vertrekken.
Van de 114 teruggekeerde Syriëstrijders zijn er -na woonstcontrole- 72 nog steeds ingeschreven in het bevolkingsregister. 37 werden uit het register geschrapt.
Hoeveel Syriëstrijders krijgen een uitkering? Het kabinet van minister van Werk Kris Peeters (CD&V) laat weten dat in juli 2016 dertien bij de RVA bekende personen op de lijst van teruggekeerde Syriëstrijders staan. Woordvoerder Leo De Bock: ‘Acht van hen voldeden aan alle voorwaarden om in aanmerking te worden genomen voor een uitkering. Van zodra ze niet voldoen aan één van de voorwaarden -bijvoorbeeld wanneer ze niet in België verblijven- wordt hun uitkering onmiddellijk geschorst. De RVA volgt dit dagelijks op.’
Achter de tralies
Federaal procureur Frédéric Van Leeuw maakt bekend dat ‘momenteel 45 personen in voorhechtenis zitten op verdenking van terro-misdrijven. Acht daarvan zijn gelinkt aan het dossier van de aanslagen in Brussel en Zaventem. Verder zitten er in totaal 145 personen in gevangenis in verband met terrorisme.’
Haatpredikers
Naast de dynamische databank over foreign terrorist fighters zal het OCAD in de toekomst ook een nieuwe databank gaan beheren met informatie over haatpredikers, ronselaars en mogelijk ook eenzame wolven. Die nieuwe databank wordt de opvolger van de reeds bestaande Joint Information Box (JIB). Paul Van Tigchelt: ‘Voor de JIB gelden drie criteria: de democratie schade berokkenen, aanzetten tot haat én propageren via concrete kanalen of acties. Wie thuis in zijn eentje zit te radicaliseren, komt dus niet in de JIB. In de JIB zitten vandaag iets minder dan honderd namen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier