In de Vlaamse steden en gemeenten wordt er vandaag met één oog meegekeken naar Antwerpen. Een eventuele aardbeving aan de Schelde kan naar aanloop van de federale verkiezingen voor aardige naschokken zorgen in de Wetstraat. Een centrumrechtse of -linkse coalitie? Of is er enkel een onuitgegeven samenwerking mogelijk?
Zowel N-VA als Open VLD willen de huidige centrumrechtse coalitie verderzetten. Antwerps burgemeester en N-VA-voorzitter Bart De Wever hoopt dat zijn partij minstens 30 procent van de Antwerpenaren kan overtuigen. ‘Op die manier kan ik als formateur de coalitiegesprekken aanvatten en logischerwijs burgemeester worden’, aldus De Wever aan de openbare omroep. De peilingen zien er voor de ambities van De Wever met 32,2% van de stemmen – een verlies van ruim vijf procent – relatief goed uit.
Open VLD-lijsttrekker Philippe De Backer heeft de ambitie om het beter te doen dan zijn voorganger Annemie Turtelboom. ‘We gaan voor een beter resultaat dan bij de vorige verkiezingen’, aldus De Backer. In 2012 haalde Open VLD 5,5 procent van de stemmen. De meest recente peilingen voorspellen voor De Backer en co. een status-quo ten opzichte van zes jaar geleden.
Langs de linkerzijde van het politieke spectrum hopen SP.A van lijsttrekker Jinnih Beels en Groen van Wouter Van Besien om N-VA-voorzitter uit het zadel te hijsen. ‘Ik hoop dat we morgen in een ander Antwerpen kunnen wakker worden’, zei Beels aan de openbare omroep. Ook Van Besien hoopt deze nacht te kunnen dromen van een centrumlinkse coalitie.
CD&V onmisbaar?
Voor zowel een centrumrechtse als een -linkse coalitie is een coalitie met de CD&V incontournable. Bij de vorige verkiezingen scheurde de partij zich na de stembusgang alsnog af van de stadslijst met SP.A om in coalitie te gaan met N-VA en Open VLD. Ditmaal heeft de partij van vicepremier en lokaal lijsttrekker Kris Peeters geen beloftes gemaakt over een eventuele coalitievorming – een bewuste strategie om zijn onderhandelingspositie kracht bij te zetten.
Peeters hoopt dat de andere partijen vanaf maandag niet om hem heen kunnen. Vanuit die optiek zei de CD&V-lijsttrekker enkele weken geleden aan het televisieprogramma Gert Late Night dat hij met vijf procent van de stemmen burgemeester kan worden. Hoewel zijn woorden heel wat stof deden opwaaien, heeft de vicepremier naar eigen zeggen geen spijt van deze uitspraak. ‘Coalities moeten nu eenmaal onderhandeld worden’, aldus Peeters.
Ook de andere partijen beseffen maar al te goed dat Peeters wel eens de pivot kan zijn die een bepaalde coalitie kan maken of kraken. Het feit dat burgemeester De Wever zijn spijt betuigde over sommige harde uitspraken aan het adres van Peeters, spreekt boekdelen. Na het slaan moet er ook gezalfd worden. Veel zal afhangen van welke en hoeveel postjes andere partijen de CD&V tijdens de verkennende gesprekken willen aanbieden.
Onuitgegeven coalitie?
Vraag is wel of een centrumrechtse of -linkse coalitie voldoende stemmen zal halen om een meerderheid te behalen? De laatste peilingen voorspellen een scenario waarin er naar alternatieve oplossingen moet worden gezocht. Dan blijven er nog twee mogelijkheden over, waarbij de partijen vooral veel rekening zullen houden met de weerslag van hun beslissingen op de federale verkiezingen in mei volgend jaar.
Gaan N-VA en Groen alsnog met elkaar in zee om de onbestuurbaarheid van Antwerpen te voorkomen? N-VA ziet die piste best zitten, terwijl Groen daar niet van wil weten. De drang om te besturen is bij Groen alleszins groot, en samenwerking tussen N-VA en Groen in enkele gemeenten en districten verloopt relatief goed. Zal Van Besien het kunnen maken om op zijn verkiezingsbelofte terug te komen?
Indien hij dat niet doet, is er enkel nog een coalitie tussen N-VA en SP.A mogelijk, eventueel aangevuld met Open VLD om het centrumrechste overwicht ook in de Antwerpse gemeenteraad symbolisch te weerspiegelen. Met het oog op deelname aan de volgende federale regering, zal de Open VLD in de Antwerpse gemeenteraad een plekje opeisen.
Vraag is alleen of zowel SP.A als N-VA het ten opzichte van hun kiezerspubliek kan maken om met hun aartsvijand in zee te gaan. N-VA ziet dat een deel van haar kiezers naar het Vlaams Belang verdwijnt. Een samenwerking met de SP.A zou die uitstroom kunnen versterken, aangezien het Vlaams Belang zich dan nog beter zal kunnen profileren als het enige rechtse alternatief. Bij SP.A is er een gelijkaardige tendens. De partij ziet een aanzienlijk deel van haar kiezers naar Groen vloeien. Gaat de partij in zee met de N-VA, dan zou ook die beweging versterkt kunnen worden.
Verkiezingen 2018
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier