‘Woningen vinden voor vluchtelingen hoeft geen onbegonnen werk te zijn’

Dirk Hartkamp en Tetty Rooze van Over hoop en huizen en Lies Gernaey voor Protestantse Solidariteit geven meer uitleg over hun inspanningen om erkende vluchtelingen aan een dak boven het hoofd te helpen.

Het in de Standaard gepubliceerde en interessante artikel ‘Woningen vinden voor vluchtelingen, Onbegonnen werk’ geeft toch wel aanleiding tot enig commentaar.

Het doet altijd deugd te horen dat er op vele plaatsen in het land inspanningen worden geleverd om vluchtelingen te helpen bij het zoeken van woningen en dit dikwijls met de verzuchting: stel voor dat mij zoiets zou overkomen. Huis gebombardeerd, familieleden omgekomen en bedreigd, risico in het leger te moeten dienen, enz. Dan van m’n geld beroofd door mensensmokkelaars die me na een tocht in een gammel bootje (als het lukt) ergens in de buurt van Lampedusa op een strand achterlaten.

Na veel omzwervingen in België aankomen onder omstandigheden die we allen in de kranten lezen of op de televisie zien. Om dan, na maanden, het geluk te kennen om het statuut van vluchteling te krijgen. Daarna worden ze overal van het kastje naar de muur gestuurd bij het zoeken naar onderdak.

Het gaat dan zeker al te ver om dan tot de conclusie te komen dat het vinden van woningen ‘onbegonnen werk’ is. We moeten en mogen hier de moed niet verliezen en toch proberen oplossingen te vinden.

Bovendien merkte we dat vluchtelingen wel heel snel een eigen onderdak moeten vinden. Ze krijgen maar 2 maanden om zich met een contract te melden bij en gemeente en OCMW voor inschrijving. Ook al ze niet iets gevonden hebben, moeten ze het opvangcentrum verlaten.

Vandaar dat het misschien nuttig is het initiatief van de Verenigde Protestantse Kerken in België te kennen om ideeën aan anderen te geven, want er zijn veel mogelijkheden om steentjes bij te dragen om vluchtelingen een thuis te geven.

Zoals vele anderen voelden de leden van de Belgische protestante kerken zich machteloos bij het zien van al deze nood en ellende. Toen het onheil in Lampedusa aan het licht kwam werd er in alle kerken gebeden om God’s hulp in te roepen om een einde aan deze wantoestand te maken.

Meer dan bidden

Toen vorig jaar augustus duizenden vluchtelingen in Brussel aankwamen besloot de Synode van de protestantse kerken zich niet meer te beperken tot gebeden maar om daadwerkelijk iets te doen en startte een actie onder de titel ‘Over hoop en huizen’.

Veel medelevende en bezorgde mensen trachtten met wat voedsel en kleren ter plaatse hulp te bieden, maar al snel zag men in dat dit niet de oplossing was om echt bij te dragen om de nood te lenigen. Men ontdekte dat het grootste probleem zou ontstaan zodra de erkende vluchtelingen de opvang moeten verlaten en een onderdak zouden moeten gaan vinden.

Er werd een actiegroep opgericht met het doel vluchtelingen een onderdak te bezorgen en om hen een handje toe te steken bij het opbouwen van een nieuw leven in ons land.

De groep gaat als volgt te werk:

Er werd begonnen met het inzamelen van geld dat zou moeten dienen om de drie maanden huur (eerste maandhuur plus twee maanden huurgarantie) voor te schieten als het voor het OCMW niet lukt op tijd te reageren. Een huiseigenaar kan en wil geen 2 à 6 weken op zijn geld wachten. Voor een gemiddelde woning moet men daarvoor op ongeveer 2.000 euro rekenen die worden terugbetaald zodra er een inkomen (meestal leefloon)van het OCMW) in orde is..

Contact met vluchtelingen lopen heel verschillend via opvangcentra maar ook via vrijwilligersgroepen, organisaties als Amnesty International, maar ook de hier aanwezige gemeenschappen uit het land waar de vluchtelingen vandaan komen, bijvoorbeeld Syrië. Zodra er een redelijk bedrag voor een tiental maanden huur bij elkaar gebracht verzameld was kon de actie starten om vluchtelingen te helpen.

Hierna kan een vrijwilligersgroep overgaan tot het zoeken van beschikbare woningen. Omdat, zoals al bleek uit bovenvernoemd artikel, het om verschillende redenen onbegonnen werk is voor een vluchteling om zich alleen tot een immobiliënkantoor of een huiseigenaar te wenden, werd er bij de kerkenactie gekozen voor een soort partnerschap. Een plaatselijke kerkgemeente ontfermt zich over de vluchteling en begeleidt hem bij de verschillende administratieve stappen. Het zal voor iedereen duidelijk zijn dat als een vluchteling zich bij een verhuurder aanbiedt vergezeld van een pastoor of dominee of iemand anders namens de parochie/kerk, er veel meer kans bestaat dat er naar hem wordt geluisterd. Deze benadering had in het Brusselse al goede resultaten.

Recht op onderdak

Het voorgaande heeft tot doel om ervaringen met anderen uit te wisselen om op deze manier ook tot actie over te kunnen gaan en aan te tonen dat “woningen vinden voor vluchtelingen geen onbegonnen werk” hoeft te zijn. In plaats van een kerk/parochie kan evengoed het bestuur van een bestaande vrijwilligersgroep, buurtvereniging, voetbalclub of andere organisaties tot de actie overgaan en op een zelfde basis deze onmogelijke opdracht proberen toch met resultaat te volbrengen.

Maar de vluchtelingen zijn geen Belgisch noch Europees probleem. De buurlanden van Syrië, waar het conflict nog steeds hevig woedt, vangen miljoenen mensen op: Libanon heeft 1.5 miljoen Syrische vluchtelingen, Turkije is een schuilplaats voor 2,73 miljoen vluchtelingen en dan spreken we nog niet over de duizenden gestranden vluchtelingen in Irak, Jordanië en Egypte.

Ook deze mensen hebben recht op een onderdak, bescherming tegen de koude winters in de bergen en een inkomen om voor hun families te zorgen. Protestantse Solidariteit, de erkende ONG van de Verenigde Protestantse Kerk van België, zet zich van in het begin in in deze crisis, door in het begin noodhulp voornamelijk gericht op huisvesting en levensonderhoud te voorzien. Nu wordt er vooral geïnvesteerd in onderwijs voor de miljoenen gestrande kinderen en levensonderhoud.

Ieder mens heeft recht op een dak boven zijn hoofd, of het nu hier in België is, in Syrië of enig ander land, … Niemand wil zijn huis, zijn familie, zijn bekende omgeving verlaten. Maar iedereen wilt opnieuw een plek vinden die ze thuis kunnen noemen, zelfs als is het ver van hun eigen land.

Dirk Hartkamp en Tetty Rooze zetten zich in voor ‘Over hoop en huizen’, Lies Gernaey voor Protestantse Solidariteit.