Wil N-VA het katholiek onderwijs afschaffen?

Als het geen visie uit onkunde is, is de onderwijsvisie van de N-VA een zeer lepe manier om het katholieke onderwijs af te schaffen.

In zijn schitterende column ‘Het A-woord’ (De Standaard, 25 september 2012) wijst Bart De Wever, verwijzend naar Noam Chomsky, erop “hoe media via manipulatie van het taalgebruik de publieke opinie proberen te sturen”. Net alleen media, ook partijen doen dat, en alle instanties die willen slijpen aan de meningsvorming. Daar is niets mis mee (zegt ook Bart De Wever). Integendeel, hoe meer facetten hoe meer de publieke opinie een diamant van meningen wordt. We kunnen ten andere onszelf geen mening vormen zonder de confrontatie met meningen van anderen.

Taalmanipulatie en, bij uitbreiding, de verpakking van de boodschap zijn evenwel niet altijd onschuldig. Neem nu de onderwijsvisie van de N-VA, “Investeren in kennen en kunnen”. Een goed dossier, zou je menen na lectuur van de edele doelstellingen: “De school als motor voor gemeenschapsvorming”, “Jongeren aanzetten om te participeren”, “Mensen warm maken voor de buurtschool”, “Gelijke groeikansen voor elke leerling”… En meer van dat fraais, dat elke onderwijsbetrokkene zal onderschrijven.

Wie doorleest en dieper binnendringt in de tekst, zal echter constateren dat de onderwijsvisie van de N-VA niet zo onschuldig is als ze lijkt. In de hoofdstukken 8 en 9 worden onder het mom van “efficiëntie” en “transparantie”, twee begrippen die het in onze economisch gerichte samenleving altijd doen, standpunten geformuleerd die neerkomen op de afschaffing van de schoolnetten.

De netten worden niet letterlijk opgedoekt, maar ze worden gereduceerd tot louter administraties van onderwijs. De begeleiding en de pedagogische controle wil de N-VA exclusief toewijzen aan zogenaamde ‘neutrale’ instanties boven de netten. Deze inhoudelijke gelijkschakeling komt neer op de afschaffing van het katholieke onderwijs. De N-VA zal opmerken dat in haar visie de netten verantwoordelijk blijven voor de uitwerking van de leerplannen.

Juist, maar de hulp bij en de controle op de toepassing ervan – de pedagogische begeleiding – wordt hun ontnomen. Ik citeer: “De N-VA kiest daarom voor een beperkte, maar meteen netoverschrijdende pedagogische begeleidingsdienst en dus de afbouw van de netgebonden pedagogische begeleiding.”

Ook de CLB’s, organisaties voor leerlingenbegeleiding, worden aan de netten onttrokken. Het klinkt sympathiek dat de N-VA voorstelt “om een deel van de middelen rechtstreeks aan de scholen toe te kennen, zodat deze voor de eerstelijnsopvang een eigen interne dienst voor leerlingenbegeleiding kunnen uitbouwen”. Het venijn zit echter in de staart die aan die geste hangt: “Als er dan toch nog externe begeleiding nodig zou zijn, kan men hiervoor terecht bij een overkoepelend en neutraal expertisenetwerk dat wordt ingericht op het niveau van het onderwijsgebied.”

Dat externe hulp heel vaak nodig is, weet elke onderwijsdeskundige. Maar ook dat “neutraliteit” in opvoeding niet bestaat, omdat onderwijs de hele mens voor ogen heeft. Kortom, dit voorstel komt ook neer op de afschaffing van het eigen pedagogisch project van het katholieke onderwijs.

Daarenboven pleit N-VA voor school- en netoverschrijdende samenwerking op het vlak van het studieaanbod. In haar visietekst geeft de partij zelf een voorbeeld: “Zo kunnen drie klassen Latijn-Grieks met vier, vijf en zes leerlingen in verschillende scholen van dezelfde stad, perfect één klas van vijftien leerlingen vormen. Het is de taak van de overheid na te gaan waar het nog rendabel is om een aparte studierichting aan te bieden als er een alternatief in de buurt is.”

Hiermee geeft de N-VA de overheid het recht om rechtsreeks in te grijpen in de vrijheid van onderwijs en de netten te dwingen tot een samenwerking die het begin is van het opdoeken van de netten.

Neen, zegt de N-VA, de schoolnetten blijven bestaan. Alleen worden ze financieel drooggelegd (“Zij kunnen geen bijdrage meer vragen van de scholen”). En ze moeten zich focussen op een aantal kerntaken, “zoals de opmaak van leerplannen en de ondersteuning van scholen bij boekhouding, personeelsbeleid en scholenbouwdossiers”. Maar aangezien de controle van de leerplannen van de netten wordt weggehaald, worden ze gereduceerd tot niets anders dan boekhouders.

Als het geen visie uit onkunde is, is de onderwijsvisie van de N-VA een zeer lepe manier om het katholieke onderwijs af te schaffen. Op de duur hebben we dat wel door. Of om Bart De Wever te citeren (uit zijn schitterende column van 25 september): “Je kan een individu eindeloos inlepelen hoe hij de werkelijkheid moet interpreteren, deze interpretatie zal geen stand houden als ze strijdig is met de persoonlijke, zintuiglijke en cognitieve ervaringen.”

Mark Van de Voorde is onafhankelijk publicist en gewezen raadgever van de Belgische politici Herman Van Rompuy, Yves Leterme en van Steven Vanackere.