‘Wij willen de toekomst veiligstellen voor iedereen, niet alleen voor de happy few zoals onze regeringen’

‘In het jaar dat het socialisme haar 130-jarig bestaan viert, staat deze 1 mei – net als toen – in het teken van het bestrijden van onrecht’, schrijft SP.A-voorzitter Bruno Tobback.

In het jaar dat het socialisme haar 130-jarig bestaan viert staat deze 1 mei – net als toen – in het teken van het bestrijden van onrecht. In die zin heeft Jos Van Eynde, ex-voorzitter van de nog unitaire Belgische Socialistische Partij, het nog altijd bij het rechte eind: ‘Socialisme, dat is altijd herbeginnen.’

Met het beleid van deze rechtse regeringen steken oude sociale ongelijkheden vandaag opnieuw de kop op en dienen vele nieuwe ongelijkheden zich aan. Van Eynde had gelijk, het werk is nooit af. De eerste socialisten wilden dat de mensen het morgen beter zouden hebben dan gisteren, de kleinkinderen beter dan de grootouders. De wereld is, 130 jaar later, drastisch veranderd, maar onze ambitie blijft dezelfde. Wij willen de toekomst voor iedereen veiligstellen, terwijl deze regeringen die toekomst alleen verzekeren voor de happy few, voor de “haves”, voor de winnaars.

Half bootje meer of minder herhuisvesten

Niet alleen in dit land trouwens. Aan de rand van ons rijke en welvarende continent stappen op dit eigenste moment opnieuw duizenden mensen met de moed der wanhoop in lekkende boten, precies omdat zij daar niks van zien. En wanneer dit verlengde weekend van 1 mei achter de rug is, zullen wellicht honderden onder hen er niet meer zijn. Omdat er voor hen geen alternatief was.

Al 130 jaar ligt onze bestaansreden erin om onrechtvaardigheid niét te accepteren. Om erop te wijzen dat vooruitgang geen privilege van enkelen mag zijn. Dat economische welvaart en rijkdom geen doel op zich zijn maar alleen nut hebben als ze de wereld voor iedereen beter maken. En dat dus ook de Belgische en bij uitbreiding alle Europese regeringen een verantwoordelijkheid hebben die verder gaat dan wat ze vandaag doen. Verder dan met de begrotingscijfers in de hand uitrekenen of we een half bootje meer of minder zullen herhuisvesten. Als ze tenminste het geluk hebben om de oversteek te overleven. We moeten dat niet alleen doen uit morele overwegingen – al zijn die op zich sterk genoeg – maar even goed omdat de geschiedenis leert dat het niks oplevert om een eiland van welvaart te willen zijn in een zee van miserie. Aan het eind van de rit worden dat soort van eilanden immers altijd overspoeld.

Eerst afzien?

De eerste Vlaamse regering in 26 jaar waar socialisten niet in vertegenwoordigd zijn, demonstreert dat ook op veel kleinere schaal. Met een beleid dat doet geloven dat vooruitgang zonder pijn te lijden niet meer mogelijk is. Dat we eerst moeten afzien, willen we vooruitgang boeken. Dat een bloeiende economie en een sociale welvaartsstaat kunnen samengaan is blijkbaar geen optie meer. We kunnen alleen nog lijdzaam toezien hoe we naar een duale samenleving gaan, zonder vangnet voor zij die het even moeilijk of pech hebben, die ziek zijn, waar kinderarmoede toeneemt en ongelijkheid normaal gevonden word. Daar verzetten we ons met alle kracht tegen. Vandaag, op deze 1 mei, meer dan ooit.

Alleen door de inspanningen eerlijk te verdelen – in plaats van alles af te schuiven op steeds weer dezelfde groep – kunnen we evolueren naar een samenleving waar jongeren en ouderen, op zoek naar een job, kansen krijgen en respect in plaats van een stempel op hun voorhoofd, naar een samenleving waar aandacht is voor de onzichtbare zaken die een leven rijk maken, naar een model dat ons sociaal weefsel versterkt en solidariteit centraal stelt, naar een maatschappij die bruggen bouwt in plaats van muren op te trekken tussen individuen en gemeenschappen.

Er is wel degelijk een alternatief, waarbij iedereen zijn duit in het zakje doet. Een faire deal waarbij we de lasten verschuiven van mensen die geen andere keuze hebben dan ’s morgens vroeg op te staan, van zij die studeren of 40 jaar lang gewerkt hebben én zij die een job zoeken, naar eerlijke bijdrages van grote vermogens. Een échte tax shift die een breuk maakt met het verleden, die ons toelaat écht te investeren in duurzame, leefbare en vooral méér jobs. Een tax shift die de belofte inhoudt dat we een betere toekomst geven aan onze kinderen. De belofte van welvaart waar iedereen aan meewerkt, waar iedereen in deelt. Welvaart die perspectief op vooruitgang biedt aan iedereen.

Rechtvaardige keuzes

De afgelopen jaren zijn door ons socialisten andere keuzes gemaakt. Rechtvaardige keuzes. Keuzes die niet op de kap en de rekening kwamen van één categorie mensen. Keuzes die er niet voor zorgen dat de vooruitgang van enkelen op de rekening van velen komt, zoals nu. Voor die verandering vinden deze regeringen blijkbaar de kracht niet. Voor het eerst in lange tijd is ongelijkheid opnieuw een wereldwijd ‘hot topic’ maar toch slaagt een kleine minderheid met heel veel middelen en een grote megafoon erin om met haar lobbywerk de weegschaal te doen overhellen naar de andere richting. Dat is de grote onrechtvaardigheid waar in de eerste plaats de Vlaamse gezinnen – van wie deze regeringen bij hoog en bij laag beweren dat ze de belangen behartigen – het slachtoffer van zijn.

Daarom moet 2015 het jaar van de échte tax shift worden. Daar gaan we met man en macht, samen zij aan zij, voor blijven vechten. Dag in dag uit. Voor eerlijkheid én rechtvaardigheid, net als 130 jaar geleden. Om te verbinden en telkens weer op zoek te gaan naar overeenkomsten in plaats van verschillen. Alleen zo kunnen we vooruit. Samen met mutualiteiten en vakbonden, samen met alle bewegingen die de afgelopen maanden op straat kwamen.

Met respect voor de eigenheid van iedereen, rekening houdend met sterktes en zwaktes, enkel compromissen sluitend als iedereen er beter van wordt. Proberen doen wij socialisten niet half, we gaan altijd voluit. Voor de man en de vrouw in de straat die ons aanspreken. Voor al wie zich vandaag terecht zorgen maakt over de toenemende ongelijkheid en over de kansen die hun kinderen nog zullen krijgen, voor al wie verontwaardigd is over de snelheid waarmee deze regeringen steeds meer mensen achterlaat. Al die mensen verdienen gewoon beter.

Bruno Tobback, SP.A-voorzitter