Maurits Vande Reyde, voorzitter van Jong VLD, dook in het partijprogramma van PVDA en ziet toch een aantal redenen om ongerust te worden. En Noord-Korea is er daar geen van.
Gaan we straks allemaal naar de goelag? Is een stem voor de PVDA eentje voor Mao, Stalin en Castro? Als je sommige analyses de afgelopen weken las, zou je denken van wel. Die historische analogieën maken de PVDA helaas enkel sterker. In moddergevechten zijn extremisten altijd beter. Ga daar in mee en ze kloppen je op ervaring.
We hebben die fout nog eens gemaakt. 25 jaar geleden was het zwarte zondag. De doorbraak van het Vlaams Blok liep daarna een dikke 20 jaar als een blindedarmontsteking door de Belgische politiek. Hebben we ons toen ook niet te makkelijk laten verleiden steeds weer het nieuwe fascisme te ontwaren? Ook al zijn daar nog steeds redenen toe, het werkt niet, zoveel is duidelijk. Zoals historicus Marnix Beyen onlangs nog zei: door ons uit te putten in simpele associaties is de complexiteit van het populistische fenomeen ons volledig ontgaan.
‘Wie programma PVDA doorneemt, hoeft niet meer in val van historische vergelijkingen te trappen’
Laat het me zo stellen: als er op straat iemand heel hard zou roepen “Die man daar is een idioot!”, dan zou ik in eerste instantie de neiging hebben om de roeper te wantrouwen. Zo werkt het ook bij populistische partijen. Er is maar een klein deel van de bevolking die hun ideeën echt deelt. Dat cirkeltje proberen ze groter te maken door het wantrouwen te voeden tegen, wat zij noemen, ‘de elite’ (PVDA) of mensen van een andere originie (Vlaams Belang). Een zoveelste rondje welles-nietes over Noord-Korea helpt daar echt niet tegen. Je bent daarmee op hun terrein. En daar wil je niet zijn.
Ik vind de ideeën van de PVDA zelf ranzig, daar niet van. Alleen moeten we stoppen met enkel te roepen en te schelden. Ik sta er versteld van dat er in de analyses van afgelopen week geen één programmapunt is vermeld. Noem het ouderwets, maar de enige manier om te voorkomen dat extremisten aan de macht komen is ervanuit gaan dat mensen niet dom zijn.
Het extreem-linkse Podemos verloor in Spanje zijn aantrek. Dat kwam pas toen mensen zagen dat hun antwoorden nep waren. We moeten daarom meer moeite doen om ideeën, standpunten en voorstellen te ontkrachten. In het geval van de PVDA is dat gelukkig niet eens zo moeilijk.
In De Ochtend gisteren wilde professor Carl Devos (UGent) het partijprogramma van de PVDA niet extremistisch noemen. Ook al plaatste hij een aantal belangrijke nuances, ik kan het daar niet harder mee oneens zijn. Daarvoor laat ik zelfs twee elementen buiten beschouwing, die mogelijk als subjectief aanzien kunnen worden: Eén, hun communicatie heeft heel wat populistische trekjes, aangezien ze vaak van leer trekken tegen ‘de rijken’ of ‘de elite’ en daarmee de polarisatie voeden.
En twee: hun heel programma is op economisch drijfzand gebouwd. Alles staat of valt immers met een wonderbaarlijke belasting op een zeer klein deel van de bevolking die 8 miljard euro zou opbrengen. Los van het feit dat die 8 miljard al helemaal niet dekkend is voor alle uitgaven die ze voorstellen (hoeveel kapitaal vraagt de oprichting van een openbare staatsbank én het kosteloos renoveren van alle woningen alleen al, iemand?), zijn die inkomsten nergens onderbouwd. Een gelijkaardige belasting in Frankrijk (bevolking maal 6) bracht netto welgeteld 260 miljoen op. Het bruto-effect was desastreus negatief en leidde tot de snelle afschaffing ervan.
Die twee zaken buiten beschouwing gelaten: hier is een Noord-Korea-vrije top drie waarom het programma van de PVDA volgens mij toch richting extremistisch gaat.
1. De PVDA doet aan de economische equivalent van klimaatontkenning
“Jongeren moeten werken, ouderen wordt rust gegund”. Zo staat het letterlijk in het partijprogramma van de PVDA. Zij zien het aantal banen als een vast geheel: er kunnen geen mensen aan het werk tenzij er anderen uittreden. Die “Lump of labour fallacy” is wetenschappelijk al talloze keren ontkracht. Het is het economisch equivalent van klimaatontkenning. Traditioneel katholieken gebruikten het voor vrouwen aan de haard, extreem rechts tegen migratie en extremistisch links voor zoveel mogelijk pensioenrechten.
In de ideale wereld van de PVDA worden jongeren verplicht (zo staat het er echt) in dienst genomen om de vervroegde uittreding van oudere werknemers mogelijk te maken. Ze noemen dat “fakkelbanen”. Die vervroegde uittreding zien ze zo: eeuwig brugpensioen, zonder de plicht om nieuw werk te zoeken. Lees: jongeren moeten de arbeidsmarkt op om de definitief verworven uitkeringsrechten van oudere generaties te betalen. Eerlijk, hoe er dan nog zoiets kan bestaan als een PVDA-jongerenbeweging: dat is alsof de vossenpartij een kippenafdeling heeft.
2. De PVDA wil de vrije keuze over hoe mensen hun leven inrichten afnemen. Zoals de vrijheid van onderwijs
Ok, dit is een catch-all doorheen het hele partijprogramma. Op alle mogelijke vlakken wil PVDA vrije keuzes terugdraaien. Over hoe je wil werken bijvoorbeeld: geen deeltijds werk, geen flexibele contracten, geen overuren. Over de manier waarop je mensen kan en wil aannemen. De zaken waarin je mag investeren. En mijn persoonlijke you’ve-got-to-be-kidding-me: de vrije keuze van ouders over onderwijs.
Artikel 24 van de grondwet waarborgt daar nu de vrijheid van ouders om hun kind initieel in te schrijven in een school naar keuze. In het programma van de PVDA verschuift die verantwoordelijkheid naar de staat: aan elk kind wordt een school toegewezen, in naam van de sociale mix, met pas achteraf een mogelijkheid om te veranderen.
Dit gaat over fundamentele keuzes die miljoenen mensen toestaat om hun leven in te richten zoals zij dat willen. Dit gaat over fundamentele rechten van ouder en kind. Is dit dan geen extremisme?
3. De PVDA wil de rechtsstaat buitenspel zetten, maar dan voor vakbonden en overheidsbedrijven
Een typisch kenmerk voor extremistische partijen: een voorkeursbehandeling voor bepaalde groepen in de maatschappij ten koste van anderen.
De PVDA wil dat blijkbaar voor vakbonden. Daar gaan ze extreem ver in: de tussenkomst van rechtbanken in sociale conflicten wordt onmogelijk in de solidaire wereld. Dat is niet meer of minder dan de rechtstaat buitenspel zetten.
Er is veel inkt gevloeid over de “Wereldvreemde rechters”-uitspraak van Theo Francken. Dit gaat nog veel verder. Het geeft een groep met een bij een deel van de bevolking bedenkelijke reputatie en duidelijk vooringenomen maatschappelijke visie almacht zonder enige juridische beperking. Enkel in totalitaire regimes is dat mogelijk.
Door het afschaffen van het begrotingstoezicht mogen overheden ook naar hartenlust schulden bij maken. Dat is pure discriminatie tegenover iedereen die in de private sector werkt en onderneemt. Het economisch speelveld wordt volledig op maat van overheidsbedrijven gemaakt. Als je een verdoken vorm van economische nationalisering in het PVDA-programma zoekt, dan heb je ze hiermee gevonden.
Iedere politicus doet er daarom goed aan om de 104 bladzijden van het PVDA-programma een paar keer door te nemen. Zo hoeven we voortaan niet meer in de val van historische vergelijkingen te trappen. Want in het moeras van populisme worden tegenstanders ongewild bondgenoten. Alles verzandt daar in één groot ideologisch n’importe quoi. Blijf er van weg: hun standpunten vormen echt stof genoeg.
Het Schaduwparlement van Knack.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier