Het hoge antibioticagebruik bij dieren leidt tot resistentie bij bacteriën, wat ook voor de mens gevaarlijk is.
Voor het eerst sinds 2007 krijgen dieren opnieuw meer antibiotica binnen. Dat blijkt uit een studie van het Faculteit Diergeneeskunde van de UGent.
Uit het BelVetSAC-rapport blijkt dat het antibioticagebruik tussen 2007 en 2010 jaar na jaar daalde. In 2011 steeg de consumptie echter opnieuw. Het rapport noemt de stijging zorgwekkend: “Hoewel de resultaten een status quo lijken weer te geven tegenover vorig jaar, is dit resultaat niet bevredigend. Al verschillende jaren stijgt het besef dat antimicrobiële middelen resistentie bij bacteriën in de hand werken. Dat zou zich net moeten vertalen in dalende cijfers, zoals dat wel in andere Europese landen wordt bereikt.”
Volgens Jeroen Dewulf, hoogleraar aan de Faculteit Diergeneeskunde (UGent) en mede-auteur van het rapport, zit er door import- en exportfenomen een zekere volatiliteit in de cijfers, die de stijging relativeert. Hij benadrukt echter wel dat de hoop leefde dat het antibioticagebruik in 2011 de dalende trend van de afgelopen jaren zou volgen. “Nochtans is er heel wat mogelijk, ” zegt Dewulf.
Antibiotica als verzekering
“Begeleidingsexperimenten bij veehouders tonen aan dat het antibioticagebruik gemakkelijk met een vijfde teruggeschroefd kan worden, zonder dat daar gezondheidsrisico’s voor de dieren aan vast hangen.”
Dat dat nog niet gebeurt, heeft volgens hem onder meer te maken met vrees vanuit de veehouders zelf: “Zij blijven na de doortocht van een ziekte in hun bedrijf dikwijls om antibiotica vragen, als een soort van verzekering. De marktomstandigheden zijn immers niet ideaal.”
De veearts heeft op dat moment ook niet veel keuze. “Die heeft gemiddeld zo’n 100 klanten. Als hij de geneesmiddelen niet voorschrijft, dan stapt de veehouder naar de concurrentie en is de arts zijn klant kwijt, ” zegt Dewulf, “al klopt het ook dat veeartsen een financieel voordeel hebben bij de verkoop van antibiotica, wat een foute incentive is.”
Van antibiotica naar vaccinatie
Het is volgens de onderzoeker ook niet aan de overheid om forser op te treden. Eerst zou de sector de kans moeten krijgen om zichzelf te reguleren. Een al te streng optreden zoals in Nederland zou bovendien ook een aantal risico’s met zich meebrengen, zoals het ontstaan van een illegaal circuit met slecht te controleren middelen.
Dewulf ziet voorlopig vooral heil in een omschakeling van antibioticagebruik naar vaccinatie, een preventieve aanpak die de resistentieproblematiek omzeilt.
Dieren krijgen in ons land antibiotica op twee manieren binnen. Enerzijds wordt het als middel op zich toegediend, anderzijds krijgen pluimvee en varkens vaak premixvoer binnen. Dat is veevoer dat met antibiotica werd vermengd. In 2011 was het premixvoer goed voor een vijfde van de totale antibiotica-inname. Het gebruik van premixvoeder daalde vorig jaar met 3,9 procent tegenover 2010, volgens het rapport “de enige positieve observatie van 2011”.
Antibiotica als groeibevorderaar
Dewulf ontkent overigens niet dat antibiotica nog steeds als groeibevorderaar gebruikt kunnen worden, maar spreekt van een minderheid van de veehouders. (Belga/TE)
