Een historische hitte teistert de ‘Pacific Northwest’. Dat is opvallend, aangezien de Noord-Amerikaanse westkust een gematigd zeeklimaat heeft en milde zomers kent. Wat is er aan de hand?
Het westen van Canada en de Verenigde Staten ervaart de zwaarste hittegolf ooit. Zondag werd het Canadese temperatuurrecord van 1937 gebroken, toen het 45 graden werd. In Lytton in de provincie British Columbia, de warmste plek in Canada, was het 46,6 graden, maandag 47,9 graden en dinsdag 49,6 graden.
Meer dan 500 plotse sterfgevallen
Sinds vrijdag zijn in British Columbia al 486 mensen plots overleden, meldt een wetsdokter. Het aantal zal vermoedelijk nog stijgen. Nu al ligt het 195 procent hoger dan het gemiddelde.
En in Multnomah County, de county in de Amerikaanse staat Oregon waar grootstad Portland toe behoort, stierven sinds vrijdag al 45 mensen. Het gaat hierbij vooral om ouderen. Ze werden alleen, en zonder airconditioning of ventilator, dood aangetroffen. In Portland stegen de temperaturen tot 47 graden Celsius.
1 keer op de 1.000 jaar
Wat vooral zorgwekkend is, is de regio waar de hittetemperaturen zich voordoen. Een gebied dichtbij de oceaan kent zelden een dergelijke hittegolf. Statistisch gezien komt dit in zo’n regio en in een normaal klimaat 1 keer op de 1.000 jaar voor. Ons klimaat is echter niet meer normaal, waardoor de frequentie ervan zal stijgen.
De inwoners van zulke gebieden hebben ook nog niet de gewoonte om met een dergelijke hitte om te gaan zoals in andere delen van de wereld. Airconditioning is er niet zo gebruikelijk als in bepaalde andere Amerikaanse staten in het zuidwesten.
Dankzij een zeebries vanaf de Stille Oceaan wordt het de komende dagen gelukkig iets koeler. Er worden temperaturen van rond de 32 graden verwacht voor de rest van de week, nog steeds warm voor de tijd van het jaar, maar niet meer zo extreem heet.
Geroosterd in de oven
Meteorologen schrijven de hittegolf toe aan een weerfenomeen dat ‘hittekoepel’ heet, een term die in het zuidwesten van de VS al langer bekend is, maar bij ons minder.
Een hittekoepel is precies wat de term zegt. Een hogedruksysteem in de atmosfeer houdt warme oceaanlucht gevangen alsof ze onder een koepel zit. De warmte stapelt zich op zonder de mogelijkheid om via opstijging te ontsnappen. Wanneer de lucht opnieuw daalt en het gewicht van de atmosfeer erop drukt, wordt de lucht dikker, droger en warmer. Deze cyclus kan niet worden doorbroken, waardoor de lucht op en neer blijft circuleren. Het wordt steeds heter en heter. Vergelijk het met een convectieoven, waarin de mens letterlijk geroosterd wordt.
De hitte reikt tot hoog in de atmosfeer en beïnvloedt ook de luchtdruk en de windpatronen, waardoor koele zeelucht geblokkeerd wordt. Wolken worden weggedrukt en de zon krijgt nog meer vrij spel om het oppervlak op te warmen. Het feit dat we momenteel de langste dagen van het jaar kennen, zorgt dat de zon ook nog eens langere werkuren maakt.
Een hittekoepel ontstaat volgens het Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration door een verschil in temperatuur van het zeewater van de Stille Oceaan tussen het oostelijke en het westelijke deel tijdens de voorbije winter. Het is namelijk zo dat de westelijke Stille Oceaan sneller opwarmt dan het oostelijke deel met drukverschillen tot gevolg. De warme lucht beweegt naar het oosten. De noordelijke straatstroom pikt vervolgens de tropische lucht op en stuurt ze aan land, waar ze zakt en resulteert in hittegolven.
Een hittekoepel duurt doorgaans een week.
Klimaatverandering
Experts stellen dat hittegolven niet direct aan klimaatverandering zijn toe te schrijven, maar het is wel zo dat klimaatverandering de drijvende kracht is achter steeds meer extremere weersomstandigheden. Omdat de atmosfeer warmer is, zijn ook de hittegolven heter.
Ondertussen is ook de luchtkwaliteit in de steden zeer ongezond geworden en is het risico op natuurbranden in de regio toegenomen. Zo zijn alle ongeveer 350 inwoners van het dorpje Lytton en omgeving in British Columbia huis en haard kwijtgeraakt toen een snel oprukkende natuurbrand alles verwoestte.
Het Klimaatalarm van Knack
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
