Overal ter wereld heeft de frontlinie van de coronapandemie zich verlegd naar slachthuizen en vleesverwerkende bedrijven. Ook in België. Hoe komt dat? En is ons vlees nog veilig?
Denemarken, Nederland, de Verenigde Staten, Oostenrijk, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en nu ook België… Overal ter wereld worden vleesfabrieken en slachterijen getroffen door het coronavirus en zijn ze de nieuwe hotspots. In de VS zijn zelfs al meer dan 25.000 arbeiders uit 238 slachthuizen in 33 staten besmet geraakt, met minstens 91 sterfgevallen.
Sociale en economische factoren
Wellicht zijn er verschillende elementen die een rol spelen in deze specifieke sector. Na de uitbraak in het Duitse bedrijf Tönnies in Rheda-Wiedenbrück, de grootste varkensslachter van Duitsland, meenden experts dat het probleem zich niet zozeer in de bedrijven zelf situeerde, maar in de manier waarop de transport- en leefomstandigheden van de arbeiders is georganiseerd.
Werknemers – vooral goedkope migranten uit Roemenië, Bulgarije en Polen – wonen er in overvolle huizen in de buurt van het slachthuis met gedeeld sanitair, waar de hygiëne ondermaats is en worden in busjes van en naar het werk gebracht. Door taalproblemen zou het ook moeilijker zijn om de geldende coronamaatregelen op te leggen. De hele situatie zorgt in Duitsland momenteel voor een politieke discussie over de reorganisatie van de vleessector.
Koel, vochtig, gebrek aan zonlicht, agressieve ventilatie, lawaaierig en lange shiften
Maar er is meer aan de hand. Nu het virus ook in Belgische en heel wat andere slachthuizen in de wereld opduikt, gaan wetenschappers op zoek naar de gemeenschappelijke factoren die van deze bedrijven coronahotspots maken. Antwoorden zijn er nog niet, maar er duiken wel al enkel indicaties op.
Zo zou het op de werkvloer door de aard van het werk in slachthuizen en vleesverwerkende bedrijven erg moeilijk zijn om afstand te houden, bijvoorbeeld aan een snel bewegende productielijn.
De arbeiders zitten bovendien gedurende lange shiften samen in een koele, vochtige, donkere afgesloten ruimte, de ideale situatie voor SARS-CoV-2 om uren of zelfs dagen te gedijen. Virusdruppeltjes zullen er zich makkelijker verspreiden en besmettelijk blijven. Ook het gebruik van een hogedrukreiniger om te kuisen en agressieve ventilatie maken dat het virus verder kan worden geblazen.
Een andere mogelijke factor is dat in deze gekoelde plaatsen de lawaaierige machines het noodzakelijk maken dat arbeiders luider tegen elkaar moeten praten of zelfs roepen, wat de verspreiding van geïnfecteerde druppeltjes doet toenemen. Bovendien wordt het werk niet zittend aan een bureau uitgevoerd, maar wel met intensieve arbeid die een diepere ademhaling vereist, en waarbij mondmaskers misschien niet altijd even correct gedragen worden.
Wat met het vlees zelf? Is het vlees uit die slachterijen nog wel veilig?
Er is geen enkel bewijs dat het vlees zelf de bron is van de besmetting in slachthuizen. Varkens, runderen, schapen, geiten, kippen en eenden zijn wellicht niet vatbaar voor covid-19.
Het coronavirus wordt ook niet overgedragen door het eten van voeding. De consumptie van vleermuizen zou in China de pandemie wel op gang gebracht hebben, maar dat dier komt bij ons niet op tafel. Covid-19 is een respiratoire ziekte, waarvan de primaire transitie via contact van persoon tot persoon verloopt en rechtsreeks contact met hoest- en niesdruppeltjes. In theorie kan het dus wel dat iemand hoest of niest op het vlees, waarna het virus nog enige tijd kan overleven op het vlees. Maar de tijd tussen het slachthuis en je bord is veel te lang voor het virus om nog besmettelijk te zijn.
Bovendien wordt vlees voor het serveren verhit om bijvoorbeeld salmonella en E. coli tegen te gaan. Het hitteproces maakt daarbij ook SARS-CoV-2 onschadelijk. Verwarming gedurende vier minuten aan 63 graden moet volstaan. Dat is ook doeltreffend bij andere coronavirussen.
Heb je je steak liever saignant? Dan is er ook hier geen reden tot bezorgdheid. Als het vlees om een of andere reden toch in contact gekomen is met het virus, zal dat aan de buitenkant zijn en met even kort toeschroeien in de pan zal het onschadelijk worden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
