2021 was wereldwijd het vijfde warmste jaar ooit.
De afgelopen zeven jaren waren ‘met een duidelijke marge’ de zeven warmste jaren ooit. Dat blijkt maandag uit de jaarlijkse bevindingen van het Europese aardobservatieprogramma Copernicus (C3S).
Bovendien bleven de mondiale concentraties van koolstofdioxide en methaan aanzienlijk stijgen. Het koolstofdioxidegehalte (CO2) bereikte een jaarlijks wereldwijd kolomgemiddelde record van ongeveer 414,3 deeltjes per miljoen (ppm). Het methaangehalte (CH4) haalde dan weer een jaarlijks record van ongeveer 1.876 deeltjes per miljard (ppb).
In 2021 was het 0,3 graden Celsius warmer dan in de referentieperiode van 1991 tot en met 2020. De temperatuur lag 1,1 tot 1,2 graden Celsius hoger dan het pre-industriële niveau van de periode van 1850 tot en met 1900.
Het voorbije jaar was slechts een beetje warmer dan 2015 en 2018, samen vormen ze koelere jaren van de afgelopen zeven jaren.
Die laatste zeven jaren waren ‘met een duidelijke marge de warmste jaren ooit’, meldt het C3S. ‘Wanneer we naar het wereldgemiddelde kijken, zien we dat de eerste vijf maanden van het jaar relatief lage temperaturen gaven in vergelijking met de recente zeer warme jaren. Sinds juni behoren de maandtemperaturen wereldwijd echter steevast tot de vierde warmste ooit gemeten’, meldt het C3S. Voornamelijk in het noordoosten van Canada, in Noord-Afrika en in het Midden-Oosten werden de meeste bovengemiddelde temperaturen opgetekend.
Warmste zomer ooit in Europa
In Europa was het 0,1 graden Celsius warmer dan het gemiddelde van de periode van 1991 tot en met 2020. Dat lijkt weinig, maar in die 30 jaar was het al heel wat warmer dan in de pre-industriële periode, benadrukte klimaatwetenschapper Freja Vamborg maandag op de C3S-persconferentie. Zo valt 2021, wat Europa betreft, buiten de tien warmste jaren. Die warmste jaren vonden allen plaats sinds 2000.
Toch kende 2021 een aantal extreme weersgebeurtenissen. De late vorst in april na de warme maand maart wordt als uitzonderlijk bestempeld. De zomer van 2021 was de warmste zomer ooit gemeten in Europa, met een Europees temperatuurrecord van 48,8 graden Celsius in Sicilië.
De metingen gaan terug tot 1950 en worden aangevuld met data die teruggaan tot 1850. ‘Warme en droge omstandigheden gingen gepaard met intense en aanhoudende bosbranden, vooral in het oostelijke en centrale deel van het Middellandse Zeegebied’, zegt de C3S.
Ook verschillende regio’s in de Verenigde Staten en Canada kregen te maken met temperatuuranomalieën in de vorm van hittegolven en daaropvolgende bosbranden. Tegelijkertijd kregen West-Europa en Centraal-Europa te maken met zeer zware regenval en ernstige overstromingen in verschillende landen. ‘Deze extreme gebeurtenissen herinneren ons er nog maar eens aan dat we dringend moeten handelen en werk moeten maken van de vermindering van de nettokoolstofuitstoot’, zegt Carlo Buontempo, directeur van de C3S.
