Chinese wetenschappers hebben gedaan wat niemand eerder in de geschiedenis van de wereld heeft durven doen: de genen van menselijke embryo’s wijzigen. Dat terwijl bezorgde wetenschappers hadden gewaarschuwd, dat niemand ooit aan het menselijk genoom mocht raken.
Een team Chinese wetenschappers – onder leiding van gen-functie-researcher aan de universiteit Sun Yat-sen in Guangzhou, Junjiu Huang – heeft toegegeven het genoom van menselijke embryo’s te hebben gewijzigd. De resultaten van hun onderzoek werden gepubliceerd in het online magazine Protein & Cell en bevestigen volgens Nature News wijdverspreide geruchten over zulke experimenten.
‘Nooit menselijk genoom wijzigen’
Geruchten over Chinese experimenten met de recente ‘grootste biotechnische ontdekking van de eeuw’, zoals Business Insider het noemt. Het gaat over het kunnen modificeren van het menselijk genoom wanneer het nog een embryo is. Op die manier zou niet enkel het genetisch materiaal van een persoon kunnen veranderen, maar ook het DNA dat die doorgeeft. ‘Slechte’ genetische codes zouden verwijderd kunnen worden, ‘goede’ eventueel worden toegevoegd.
Naar aanleiding van de geruchten, waarschuwden bezorgde wetenschappers in Nature al, dat niemand ooit het menselijk genoom zou mogen wijzigen. Of toch niet op die manier, voordat we de gevolgen van zo’n ingreep beter begrepen.
Grote uitdagingen
Huangs team trachtte die bezorgdheden weg te wuiven door niet-levensvatbare embryo’s te gebruiken voor het onderzoek. Embryo’s die anders toch doodgeboren zouden zijn, werden bij vruchtbaarheidsklinieken verkregen, bericht Nature. Maar Huang is niet de enige die niet kon wachten met de experimenten: uit een Chinese bron weet het wetenschapsmagazine, dat nog vier andere groepen ‘gen-wijziging in humane embryo’s’ nastreven.
In de paper van Huang wordt beschreven hoe ze specifiek dat gen wilden modificeren, dat verantwoordelijk is voor β-thalassemie, een potentieel fatale bloedziekte. Daarvoor gebruikten ze de techniek bekend als CRISPR/Cas9. Maar in de studie wezen de wetenschappers erop, dat ze met grote uitdagingen geconfronteerd werden. Er zouden nog steeds serieuze obstakels te overbruggen zijn voordat klinisch gebruik realistisch wordt.
‘Ik geloof dat dit de eerste keer is, dat CRISPR/Cas9 werd toegepast bij menselijke pre-implantatie embryo’s. In dat opzicht is de studie een mijlpaal, maar ook een waarschuwing’, zegt stamcel-bioloog aan de Harvard Medical School in Boston, George Daley tegen Nature. ‘Hun studie zou een strenge waarschuwing moeten zijn voor iedereen die denkt dat de technologie klaar is voor tests om ziektegenen uit te roeien.’
‘Verrassend aantal afwijkende mutaties’
Hoewel CRISPR slechte code kan verwijderen of zelfs vervangen met DNA dat niet codeert voor dodelijke aandoeningen, kan het ook ongewenste substituties veroorzaken. De getrouwheidsgraad van de techniek is volgens Business Insider nog steeds erg laag. In maart waarschuwden onderzoekers in Nature dan ook dat, omdat de genetische wijziging in embryo’s – zogenaamde kiembaanmodificatie – erfelijk is, die een onvoorspelbaar effect kan hebben op toekomstige generaties. Wetenschappers vrezen dat gen-wijzigingsonderzoek bij humane embryo’s zal leiden tot onveilig of onethisch gebruik van de techniek.
In het geval van Huang, werd de gewenste DNA succesvol aangebracht in slechts ‘een fractie’ van de 28 embryo’s die ‘succesvol gesplitst’ werden. Ze probeerden het aanvankelijk bij 86 embryo’s en testten er 54 van de 71 die de procedure overleefden, aldus Business Insider. Er werd ook een ‘verrassend aantal afwijkende mutaties’ opgetekend, meldt Nature News. Op dat moment stopte Huangs team het onderzoek. Hij vertelde Nature News, dat als ze de techniek medisch wilden toepassen, de succesgraad dichter bij 100 procent moest liggen.
Magazines weigeren publicatie studie
Huang vertelde Nature News nog, dat de wetenschapsmagazines Nature en Science zijn studie niet wilden publiceren, ‘deels omwille van ethische bezwaren’. De magazines reageerden niet op die bewering.
Terwijl de CRISPR-techniek nog beter moet ontwikkeld worden, is het ethisch debat inderdaad opgelaaid. Er zijn onderzoekers die geloven dat de technologie van onschatbare waarde is: het zou genetische ziektes zoals Huntington, sikkelcelanemie, taaislijmziekte en andere kunnen elimineren. Stuk voor stuk aandoeningen die veroorzaakt worden door genen die dus nu blijkbaar in theorie verwijderd kunnen worden.
Anderen vrezen dan weer, dat eens de techniek nauwkeurig kan worden toegepast, het gebruikt zal worden om zogenaamde ‘designer baby’s’ te creëren met specifieke, gewenste kenmerken.
Want hoewel de wenkbrauwen voorlopig gefronst worden bij het onderzoek, wordt er wel veel met de techniek geëxperimenteerd die, zoals Business Insider meldt, vrij eenvoudig te gebruiken is: er werden al tests uitgevoerd bij volwassen menselijke cellen en in dierlijke embryo’s. Ook Huang wil nog niet opgeven. Met zijn team zullen tests worden gedaan op dierlijke modellen om de accuraatheid van CRISPR te verbeteren.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier