Wetenschap Wetenschap Het mysterie in onze mond: is er een connectie tussen onze tong en onze handen? Onze tong is een veelzijdig orgaan, maar wetenschappers hebben nog veel vragen over haar rol bij tal van aspecten van het leven.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Wanneer komt de pil om gelukkig te worden op de markt? Ja, het kan dus écht... een pilletje dat je hersenen zo beïnvloed dat je er instant gelukkig van wordt. Maar waarom brengen we het dan niet op de markt? En kan dan echt àlles in een pilletje? UGent synthetisch bioloog, prof Marjan De Mey, vertelt er alles over bij Koen Fillet en Helene Vanlathem.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Gaat een schimmelprofessor nog naar het zwembad? Tijd voor een zomereditie van deze podcast. Vanuit Bar Brial in Mortsel ontvangt Koen Filet deze keer microbiologe Katrien Lagrou van de KU Leuven. Zij gaat het hebben over schimmels. Die gebruiken we onder andere om brood te bakken, bier te brouwen en we eten ze op als kaas. Maar schimmels kunnen ook tussen de tenen zitten, op je fruit én je kan er ziek van worden. Hoe cool of vies zijn schimmels? En gaat een schimmelprof zelf nog naar het zwembad?
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Moet je nooit meer zelf een eindwerk of verjaardagskaart schrijven dankzij chatGPT? De voorbije maanden zit er zowat elke dag iets over chatGPT in het nieuws. Want chatGPT (en zijn concurrenten) schrijven voor jou wat je maar wil en hoe je het maar wil. Dat klinkt enerzijds geweldig, maar tegelijk vinden we het ook verontrustend. Maar... is dat ook zo? Geweldig en/of akelig? Communicatiewetenschapper Kristin Van Damme (Arteveldehogeschool en UGent) legt uit hoe het zit met die chatGPT.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Hoe kan het ijskarretje altijd op het juiste moment voorbij jouw huis komen? Chatgpt, deep fakes en zelfrijdende auto’s. Dat is waar veel mensen meteen aan denken wanneer we spreken over Artificiële Intelligentie of AI. Maar wist je dat AI in de toekomst ook pakweg de ijskar zou kunnen heruitvinden? Hoe dat precies in elkaar zit, komt bedrijfseconoom Benoit Depaire je vertellen.
Video | Psychologie Video | Psychologie Kan je autisme verbergen? Niet te veel opvallen, eerlijk zijn maar niet ál te eerlijk, oogcontact maken wanneer je met iemand praat… Het zijn de ongeschreven regels van onze samenleving. Lastig, voor iedereen, maar toch net nog wat meer voor mensen met autisme. Orthopedagoog Ilse Noens (KU Leuven) en ervaringsdeskundige Ynske Reynaert vertellen in deze Summer School van de Universiteit van Vlaanderen hoe mensen met autisme zich in allerlei bochten wringen om zo ‘normaal’ mogelijk over te komen.
Voeding Voeding Update Aspartaam 'mogelijk kankerverwekkend': moet je je zorgen maken als je geregeld light frisdranken drinkt? De WHO categoriseert aspartaam officieel als ‘mogelijk kankerverwekkend’. 4 vragen aan bio-ingenieur Eric De Maerteleire.
Wetenschap Wetenschap Nieuw onderzoek weerlegt de mythe van de man als jager Nieuw onderzoek verwerpt de gangbare stelling dat mannen jagen en vrouwen verzamelen. Ook in oude samenlevingen bleken vrouwen evengoed behendige jagers te zijn, die actief mee op jacht trokken.
Wetenschap Wetenschap 'Sorry voor mijn zaad': waarom onze man met een potje sperma onder de arm door Gent fietste U vraagt zich misschien af, beste lezer, waarom ik onhandig door de Gentse ochtendspits fiets terwijl ik een potje sperma onder mijn linkeroksel geklemd houd. Ik kan het allemaal uitleggen.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom kweken we beter microben dan dieren? Het is geen plezante boodschap, maar het is helaas een feit: we zullen moeten stoppen met vlees eten. Want los van het dierenleed, kan de aarde het kweken van die hele vele dieren gewoon niet aan. De wereld gaat eraan kapot. Maar gelukkig zijn er wetenschappers zoals Wim Soetaert. Als bio-ingenieur aan de UGent fabriceert Wim eiwitten die exact dezelfde zijn als die van kippenvlees of kalfsvlees.
Wetenschap Wetenschap Al 100 reizen naar de maan gepland, maar wat gaan we daar doen? Er staan meer dan 100 reizen naar de maan in de steigers, zowel door landen als door privéspelers. Dé vraag is: wat wil men daar gaan doen?
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Kan je aan de hersenactiviteit zien of iemand vooroordelen heeft? Dankzij van die mutsjes met elektroden aan, kunnen we onze hersenactiviteit meten en er vanalles in “lezen”. Zo kunnen we bijvoorbeeld zien vanaf welke leeftijd ongeboren kinderen kunnen schrikken of zelfs meten hoe bevooroordeeld mensen zijn. Kris Baetens - biologisch psycholoog aan de VUB - bekijkt zelfs of we mensen die met mentale problemen kampen kunnen helpen. Hij zit mee aan tafel met Sven Speybrouck en Koen Fillet op de Dag van de Wetenschap in het Muntpunt.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Waar komt die laag ijs over Antarctica vandaan? Antarctica is bijna volledig bedekt met een gigantische ijskap en is daarmee helemaal anders dan de andere continenten. Het is het koudste continent op aarde. Geen mens kan en mag er blijven wonen. Er zitten alleen een paar wetenschappers in speciale stations voor onderzoek. En wat die daar allemaal doen, daar heeft glacioloog Jonas Van Breedam heel wat inside information over.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom heb je licht nodig om het internet te doen werken? Wist jij dat internet tussen de VS en Europa onmogelijk zou zijn zonder optische kabels? Dat zijn kabels waar geen elektriciteit door gaat, maar licht. Betrouwbaar, stabiel en razendsnel. Maar wetenschappers willen altijd méér. Dus ze willen ook méér met licht kunnen doen. Dr. Koen Vanmol is ingenieur aan het fotonica-lab van de VUB. En hij houdt er zich bezig met heel kleine lenzen in de meest rare vormen, want daarmee kan hij licht temmen.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Wat leert het neutrino ons over de diepste krochten van het heelal? Heel af en toe komt een minuscuul klein deeltje (véél kleiner dan een atoom) vanuit de verste uithoeken van het heelal op Aarde terecht. Alhoewel, het vliegt eigenlijk overal doorheen, dus ook door de Aarde. Die deeltjes heten "neutrino's" en er zijn wetenschappers, zoals VUB-astronoom Krijn de Vries, die er hun levenswerk van maken die deeltjes te bestuderen. In de hoop zo méér te weten te komen over die verre, verre sterrenstelsels waar ze vandaan komen.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Waarom is snurken niet om te lachen? Heeft u al eens naast een snurker gelegen? En dan bedoel ik echt van die drilboren naast je oor. Of wie weet bent u zelf een snurker? Kan best. Want er is sprake van een ware snurk-pandemie. Dat zegt tandarts en expert in orale fysiologie Miche De Meyer van de VUB.
Wetenschap Wetenschap Chili ontdekt overblijfselen nieuwe dinosaurussoort In Chili zijn de overblijfselen ontdekt van een plantenetende dinosaurus die tot nu toe onbekend was op het zuidelijk halfrond, melden onderzoekers van de Universiteit van Chili in het tijdschrift Science Advances. Het dier werd gevonden in Chileens Patagonië, waar de afgelopen jaren wel vaker grote paleontologische ontdekkingen zijn gedaan. Een van de onderzoekers omschreef …
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom ga je dood als je het verkeerde bloed krijgt? De meeste mensen weten wel wat bloedgroepen zijn. En ook dat je bij een bloedtransfusie het juiste bloed moet krijgen. Maar waarom? Wat gebeurt er als je het foute bloed krijgt? Tessa Kerre is hematoloog, kliniekhoofd aan het UZ Gent en professor aan de UGent, en deelt met plezier haar oneindige kennis over bloed.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Waarom zijn bacteriën de max? Bij bacteriën denk je misschien al slecht aan snottebellen. Of aan ziektes en heel snel je handen wassen. Maar, er zijn ook een heleboel goede bacteriën. Bacteriën in je darmen bijvoorbeeld, die helpen om je eten te verteren. En zo ook in de grond. Daar helpen ze planten beter te groeien door op zoek te gaan naar voedingsstoffen voor die planten. En zij krijgen daarvoor iets in ruil. Wat voor ruilhandel ze op poten zetten, hoe ze dat doen en of al dat bemesten hun handeltje niet in de war brengt, dat weet professor Sofie Goormachtig. Zij is plantenbiotechnoloog en leidt het VIB-UGent Center of Plant Systems Biology waar ze onderzoek doet naar de micro-organismen die planten helpen. Ze brengt haar verhaal bij Sven Speybrouck en Koen Fillet op de Dag van de Wetenschap in het Muntpunt.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Helpen paddo's tegen piekeren? LSD, MDMA, XTC. Je komt het tegen in ondergrondse raves in steden zoals Berlijn en Milaan. Maar ze zouden straks ook wel eens het daglicht kunnen gaan zien. Er wordt nu wetenschappelijk onderzoek gedaan naar drugs om die te kunnen inzetten als medicijn. Je huisdokter zal nog niet meteen LSD voorschrijven, zo’n vaart zal het niet lopen. Maar Sven Speybrouck en Koen Fillet hebben er toch maar even farmacoloog Dimitri De Bundel (VUB) bijgehaald om dit voor ons op te klaren.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Wat is ons meest onderschatte lichaamsdeel? Ilse Degreef (KU Leuven) is orthopedisch chirurg met een passie voor handen. Voor de Dag van de Wetenschap komt ze aan Sven Speybrouck en Koen Fillet vertellen waarom onze handen het meest onderschatte lichaamsdeel zijn, terwijl die handen net supercomplex zijn. Probeer je alvast eens in te beelden hoe jouw dag er zonder handen zou uitzien.
Video | Psychologie Video | Psychologie Waarom kopen we altijd meer dan we nodig hebben? Overkomt het je ook weleens? Je hebt een nieuwe jas nodig en je komt thuis met 2 paar schoenen en een broek. Of je kocht alweer theelichtjes terwijl je kast nog vol met kaarsen ligt. 't Is niet jouw schuld! Het is de schuld van professor Katelijn Quartier, retail expert aan de UHasselt. Want zij weet hoe je een winkel zo kan inrichten dat jij véél koopt. Waarom koop je zo vaak meer dan je nodig hebt?
Opinie | Stijn Bruers Opinie | Stijn Bruers 'Mogen we vlees eten van blije dieren?' 'Een dier op de wereld zetten dat overwegend negatieve ervaringen heeft omdat het gebruikt wordt als vleesmachine, is problematisch, daar is zowat iedereen het over eens', schrijft moraalfilosoof Stijn Bruers. 'Maar stel dat er ook veedieren zijn met een positief welzijn.'
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom kijk je beter rechtstaand tv? Na een vermoeiende werkdag is het heerlijk om thuis in je pyjama te schieten en onder een dekentje je favoriete serie te bingen. Maar nog beter is het om een work-out te doen tijdens het tv-kijken. Professor Marieke De Craemer, bewegingswetenschapper aan de UGent, heeft namelijk gemeten hoe weinig we per dag bewegen.
Wetenschap Wetenschap Beloftevol onderzoek van Vlaams kankerexpert: ‘Minder belastend en goedkoper' Met liefst vijf publicaties in Nature in één maand levert de Vlaamse kankerexpert Roberto Salgado baanbrekende inzichten, voornamelijk in de strijd tegen longkanker.
Wetenschap Wetenschap Egypte: twee werkplaatsen voor mummificatie blootgelegd in Saqqara Egypte heeft in Saqqara, dat in de oudheid een grafveld was van de hoofdstad Memphis, op zo'n twintig kilometer ten zuiden van Caïro, twee werkplaatsen onthuld die gebruikt werden voor de mummificatie van mensen en dieren. Het zou gaan om de grootste en meest complete werkplaatsen die tot op vandaag ontdekt werden.
Opinie | Maarten Larmuseau Opinie | Maarten Larmuseau 'Het echte DNA van Vlaanderen staat (nog) niet in de canon' 'Kan de afkomst van ons erfelijk materiaal ook een vermelding krijgen in de Canon van Vlaanderen?' vraagt docent genetische genealogie Maarten Larmuseau (KU Leuven). 'De vergeten vroege bronstijd was een scharniermoment waarop Vlamingen hun genen kregen.'
Gezondheid Gezondheid 2,3 miljoen Belgen in greep van slaappillen: 'Ik ben nog altijd kwaad op mijn huisarts' Belgen slikken nog altijd veel te veel verslavende slaap- en kalmeringsmiddelen. Veel gebruikers zijn boos op de arts die ze hen voorschreef. ‘Het was zogezegd even verslavend als Fruittella.’
Wetenschap Wetenschap Universiteit en privésector slaan handen in elkaar: is er nog plaats voor publiek belang? De lijn tussen nauwe samenwerking en belangenvermenging tussen universiteit en bedrijf is soms flinterdun. Een voormalig wetenschapper aan de Universiteit Gent (UGent) getuigt: ‘Onvermijdelijk stap je mee in de onderzoeksagenda van een private onderneming die een winstoogmerk heeft. Je hebt dus niet het publieke belang voor ogen. Dat is een probleem.’Door Charlotte Teunis en Marie-Monique Franssen
Wetenschap Wetenschap Hermes Sanctorum, de vegetariër die weet hoe een mammoet smaakt Oud-Groen-politicus Hermes Sanctorum wil met zijn bedrijf Paleo meer dierenwelzijn in de vleesmarkt. ‘Deze snelheid van werken was ondenkbaar in de politiek.’
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom zijn sommige kinderen zo onhandig? Kleine kinderen zijn schattig. Niet alleen omdat ze mollige handjes hebben, een buikje dat wat vooruit steekt of grappige dingen zeggen, maar zeker ook omdat ze zo onhandig kunnen zijn. De lepel gaat naast hun mondje, de knoopjes lukken niet en ze trappen bij het voetballen heel wat gaten in de lucht... Maar wat als dat onhandig zijn maar blijft duren? Dan hebben ze misschien wel DCD. Wat dat is, en hoe je ermee omgaat, weet prof revalidatiewetenschappen Katrijn Klingels (UHasselt).
Wetenschap Wetenschap Een pandemie van bijziendheid: ‘Niets is zo goed als daglicht’ Onze ogen worden extra belast door lezen en schermgebruik. In welke mate zijn artsen in staat om de gevolgen daarvan op te vangen? ‘Het is van het grootste belang te vermijden dat bijziendheid uitmondt in andere oogproblemen.’
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Welke dieren overleefden de dino's? 66 miljoen jaar geleden sloeg een 10 kilometer brede meteoriet in op de Aarde. Die inslag veroorzaakte een krater van 180 km doorsnede. En het betekende het einde van de dino's. En van vele andere dieren. 75% van alle diersoorten stierf uit door de effecten van die meteorietinslag. Maar... een aantal diersoorten overleefden het wél. Welke? En waarom zij wel? Dat komt paleontoloog Johan Vellekoop van de KU Leuven en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen ons vertellen.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Hoe maak je een handtas van schimmels? De voorbije jaren hebben we bij Universiteit van Vlaanderen al heel wat proffen over schimmels gehoord. Er zijn er geweest die slecht spraken over schimmels, sommigen wezen op het geweldige van schimmels, maar we hebben nog nooit iemand gehoord die er handtassen van wil maken. Tot nu. Maak kennis met professor Eveline Peeters, bio-ingenieur aan de VUB!
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Waarom liggen onze daken nog niet vol met zonnepanelen? Als we wereldwijd méér zonnepanelen willen (en dat willen we, want topidee om de klimaatopwarming tegen te gaan), dan moet er nog 't één en ander veranderen aan de zonnepanelen van nu. Ze zouden best nog wat langer meegaan, efficiënter gefabriceerd worden, niet alleen op daken liggen en uit andere materialen gemaakt worden. Professor Bart Vermang, ingenieur aan de UHasselt, doet in Energyville onderzoek naar slimmere en betere zonnepanelen.
Gezondheid Gezondheid Obesitasexpert Luc Van Gaal: ‘De afslankspuit is een doorbraak’ Nee, gezond eten en lichaamsbeweging zijn niet altijd voldoende om uw gedroomde strakke lijf van weleer terug te vinden. ‘We vechten vaak tegen krachten die groter zijn dan wijzelf’, zegt obesitasexpert Luc Van Gaal.
Wetenschap Wetenschap Magic mushrooms en truffels rukken op: hoe onschuldig is microdosing? Douchen, tanden poetsen en een kleine portie lsd, magic mushrooms of truffels slikken: steeds meer mensen experimenteren met dat ritueel om energieker, creatiever en beter gefocust voor de dag te komen. ‘Het is een beetje als koffie, maar minder verslavend.’
Wetenschap Wetenschap Nederlandse 'massaverwekker' mag niet langer doneren: vier vragen over spermadonatie De Nederlandse ‘massadonor’ Jonathan M. (41), die de afgelopen tien jaar naar eigen zeggen wereldwijd meer dan 550 kinderen heeft verwekt, mag van de rechtbank in Den Haag niet langer sperma doneren en daar ook niet voor adverteren. ‘Het beste vonnis dat had kunnen vallen en een belangrijk precedent’, aldus Steph Raeymaekers van vzw Donorkinderen.
Video | Universiteit van Vlaanderen Video | Universiteit van Vlaanderen Kunnen we gletsjers redden door ze in te pakken met dekens? Gletsjers over de hele wereld smelten aan een gigantisch tempo door de klimaatopwarming. Daardoor zal de zeespiegel een heel pak stijgen, tot wel 2 meter in 2300. Daarom zijn een paar glaciologen – dat zijn wetenschappers die gletsjers en ijs bestuderen – op het idee gekomen om gletsjers in te pakken met doeken, tegen het smelten. Hoe dat precies werkt, of het überhaupt wel haalbaar is en of er misschien betere ideeën zijn, daarover laat glacioloog Lander Van Tricht (VUB) zijn licht schijnen in deze video.
Wetenschap Wetenschap Starship, 's werelds grootste raket, meteen na lancering ontploft De explosie betekent niet per definitie een mislukking voor de Amerikaanse zakenman Elon Musk en zijn bedrijf.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Hebben we genoeg materiaal voor de energietransitie? De opwarming van de Aarde beperken tot anderhalve graden. Dat staat zowat ik elke slotverklaring van de afgelopen klimaattoppen. Daarvoor is de transitie naar hernieuwbare energie een must. Maar hoe pakken we die aan? En hebben we daar wel genoeg grondstoffen voor? We vroegen het aan expert duurzaam materialenbeheer Karel Van Acker van de KU Leuven.
Wetenschap Wetenschap Waarom vleermuizen zo weinig last hebben van de vele virussen die ze dragen Hoe komt het dat vleermuizen zo weinig last hebben van de vele virussen waarvan ze drager zijn? Het antwoord schuilt deels in genetische bescherming en deels in een scherp afgesteld afweersysteem.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Podcast: hoe woke waren de middeleeuwen? Waar denk jij aan als je ‘de middeleeuwen’ hoort? Wellicht denk je aan hongersnood en kruistochten, of aan kastelen en ridders. Maar je denkt vast niet aan sterke vrouwen, aandacht voor gender en seksuele geaardheid. Toch waren ook dat thema’s waar de middeleeuwers zich mee bezighielden. Hoe dat zit komt historicus Steven Vanderputten (UGent) vertellen in deze podcast die past in een reeks uitzendingen van de Universiteit van Vlaanderen over Het verhaal van Vlaanderen.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Podcast: hoe klinkt spijkerschrift? Het spijkerschrift, werd dat niet enkel geschreven? Toch niet. En ook al denk je dat je niet geïnteresseerd bent in een geschrift dat intussen al lang niet meer gebruikt wordt, toch zal je versteld staan hoe snel je aan de lippen van prof. dr. Katrien De Graef hangt. Deze assyrioloog of spijkerschriftkundige van de UGent opent de deur naar een nieuwe (nu ja, heel oude) wereld vol kleitabletten, liefde en intriges. Welkom in het Babylonië van de 2e eeuw voor Christus, in deze podcast met Sven Speybrouck en Koen Fillet.
Gezondheid Gezondheid KU Leuven-onderzoekers voorspellen hoe goed kankerpatiënt op immuuntherapie reageert Een internationale groep van onderzoekers onder leiding van de KU Leuven is erin geslaagd enkele biomerkers bij kankerpatiënten te identificeren, waardoor het mogelijk wordt te voorspellen hoe goed ze op immuuntherapie reageren. Dat heeft de KU Leuven donderdag bekendgemaakt.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Podcast: waarom bestaat er geen pil voor mannen? De pil is een geweldige uitvinding. Gemakkelijk en betrouwbaar. Maar sommige vrouwen hebben geen zin om tientallen jaren hormonen te nemen. En waarom moeten het eigenlijk de vrouwen zijn, die die pil moeten nemen? Waarom bestaat er geen pil voor mannen? Dr. Leen Antonio, endocrinoloog aan de KU Leuven, vertelt het je!
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Podcast: wat was de grootste heldendaad van het Belgische verzet tijdens WOII? Een petroleumlamp, wat rood papier en een pistool, meer was er niet nodig voor een van de grootste heldendaden van het Belgisch verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Drie jonge verzetsstrijders die in Boortmeerbeek een trein richting de concentratiekampen wisten tegen te houden. Hoe, dat vertelt Historicus Herman Van Goethem (UAntwerpen) in deze podcast die deel uitmaakt van een reeks over Het Verhaal van Vlaanderen.
Universiteit van Vlaanderen Universiteit van Vlaanderen Podcast: waarom krijg ik zoveel stress van mijn kinderen? Mama of papa zijn. Het is het mooiste wat er is. Maar toch komt daar ook heel wat stress bij kijken. Kinderen op tijd naar school brengen, vuile was doen, mails van het werk beantwoorden. Het vraagt heel wat van je om alles te managen. Professor Marie-Anne Vanderhasselt van de UGent maakt je wegwijs in die razend interessante paradox van het ouderschap.
Wetenschap Wetenschap 'De mens is niet gemaakt voor polygamie. We zijn geen gorilla's' Volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten is monogamie een evolutionair raadsel. Het zou slechts in uitzonderlijke gevallen voordelig zijn. De mens heeft het zichzelf nodeloos moeilijk gemaakt.
