Deze zomer viert Knack.be de mysteries van het leven. Elke dag kruipen we in de huid van een verwonderd kind en verbazen we ons over al dan niet alledaagse mysteries. Vandaag: waarom zijn chimpansees sterker dan de mens?
Chimpansees zijn dan misschien wel kleiner dan de mens, ze zijn een stuk sterker. Op het eerste gezicht is dat een opmerkelijke vaststelling. Toch moeten we onze visie een beetje bijstellen, want apen hebben eigenlijk minder spierkracht dan aanvankelijk gedacht. Dat blijkt uit nieuw werk van Amerikaanse wetenschappers van de universiteit van Arizona die het mechanisme achter de mystieke apenkracht hebben ontrafeld en genuanceerd.
In de jaren 20 van de vorige eeuw droeg het onderzoek van bioloog John Bauman bij tot het imago van chimpansees die tussen de vier en acht keer sterker zouden zijn dan een volwassen mens. Maar opvolgend onderzoek slaagde er nooit in om tot dezelfde conclusies te komen. Chimpansees doen het eigenlijk niet zo heel veel beter dan een volwassen mens met betrekking tot fysieke activiteiten, zo bleek.
Wetenschappers herbekeken daarom in nieuwe studie, die in het vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences verscheen, voor het eerst alle bestaande werken over apenkracht en ontdekten dat chimpansees 1,5 keer krachtiger zijn dan de mens in trek- en springtaken. Bovendien blijken eerdere verklaringen die verwijzen naar mechanische aspecten van de chimpanseespieren niet te kloppen.
Matthew C O’Neill: ‘Nadat we vervolgens de basiseigenschappen van de skeletspieren van een chimpansee vergeleken met die van de menselijke skeletspieren, ontdekten we geen verschil tussen de fundamentele samentrekkingseigenschappen van apen- en mensenspiervezels.’
Toch zagen de wetenschappers een belangrijke variatie in de lengte van de vezels (spiervezels bij chimpansees zijn doorgaans langer dan bij mensen) en in de verspreiding van verschillende spiervezeltypes.
Koning van het dierenrijk
Chimpansees hebben namelijk twee keer zoveel ‘snel trekkende spiervezels’. Dit type vezel trekt snel samen en is handig bij dynamische bewegingen zoals sprinten. Het nadeel is echter dat snel trekkende spiervezels snel moe zijn.
De overeenkomende menselijke spieren worden dan weer gedomineerd door ’traag trekkende spiervezels’ die wat langzamer samentrekken, maar langer kunnen presteren. Ze komen goed van pas bij activiteiten die uithouding vereisen.
Computersimulaties tonen aan dat deze verschillen de maximale dynamische kracht en kracht producerende capaciteit van apenskeletspieren met een factor van 1,35 verhogen vergeleken met een menselijke spier van een gelijkaardige grootte. Die factor neigt dicht naar de 1,5 die de wetenschappers berekenden na review van de wetenschappelijke literatuur.
De dominantie van snel trekkende spiervezels komt vaak voor bij zoogdieren, van muizen tot paarden. Het enige dier waarvan de onderzoekers een overeenkomst zagen met de mens is de lori, een nachtelijk aapje uit het zuiden van Azië.
Dankzij onze kortere spiervezels en een groter percentage aan traag trekkende vezels, die zo’n zeven miljoen jaar geleden ontstonden en waardoor we dus langere afstanden konden lopen, is onze uithouding kunnen evolueren en is de mens uitgegroeid tot de koning van het dierenrijk. Toch raden we u aan om een gevecht met een chimpansee te vermijden.
Mysterie van de dag
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
