Mysterie van de dag: waarom voelen mannen zich zieker bij griep dan vrouwen?

Deze zomer viert Knack.be de mysteries van het leven. Elke dag kruipen we in de huid van een verwonderd kind en verbazen we ons over al dan niet alledaagse mysteries. Vandaag: waarom voelen mannen zich zieker bij griep dan vrouwen?

Doorgaans wordt de man flu, de zogenaamde ‘mannengriep’, in de wetenschap afgedaan als een fabeltje, maar sommige mannen lijken soms echt wel meer te lijden als ze door het virus geveld worden. Hoe komt dat? Er zijn verschillende mogelijke redenen.

Studies hebben aangetoond dat het geslacht inderdaad een rol speelt in de ernst van de infecties. Aangenomen wordt dat dit te wijten is aan de verschillen in het immuunsysteem tussen de sexen. Vrouwen zouden een sterker immuunsysteem hebben omdat zij meer signaaleiwitten in hun bloed hebben die ziekteverwekkers detecteren en zorgen voor een reactie van het immuunsysteem. Aan de andere kant zou een hoge hoeveelheid testosteron het immuunsysteem zwakker maken. Dit is evolutionair te verklaren. Omdat onze mannelijke voorouders risicovoller gedrag vertoonden, kon er een overreactie van het immuunsysteem plaatsvinden, maar dat was ongewenst en kon zelfs gevaarlijker zijn dan de ziekteverwekker zelf.

Testosteron zorgt er overigens ook voor dat het gebied in de hersenen waar lichaamstemperatuur wordt waargenomen, meer temperatuurreceptoren bevat. Dat verklaart waarom koorts door mannen heftiger wordt ervaren dan door vrouwen

Maar ook het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen speelt een rol. Volgens onderzoek van de Johns Hopkins University in Baltimore beschermt oestrogeen namelijk tegen griep. Tijdens die studie werden celletjes uit de neuzen van mannen en vrouwen met het griepvirus in contact gebracht. Daarna werden ze blootgesteld aan oestrogeen. De vrouwelijke neuscellen konden beter weerstand bieden tegen de griep dan hun mannelijke tegenhangers, zelfs met de toevoeging van oestrogeen aan beide celgroepen. Dit betekent dat de antivirale kwaliteiten van oestrogeen enkel specifiek werken bij vrouwelijke cellen.

Uit een andere studie blijkt daarnaast ook nog eens dat sommige virussen zich net minder agressief kunnen gedragen wanneer ze een vrouw infecteren dan een man. Nature Communications schrijft namelijk dat virussen zo evolueren dat ze mannen harder aanpakken dan vrouwen. Het is namelijk voordeliger voor virussen dat ze minder agressief zijn voor vrouwen omdat dat helpt in hun verdere verspreiding, zo ontdekten wetenschappers van de Royal Holloway University in Londen op basis van wiskundige modellen. Vrouwen kunnen het virus immers doorgeven aan hun kinderen in de baarmoeder of door borstvoeding te geven. Het zou dan ook een slechte zaak zijn voor het virus als de vrouw zou sterven aan de infectie aangezien de kans dan niet meer bestaat dat ze het doorgeeft aan haar kinderen.

In plaats van dus uit te gaan van de verdedigingsmechanismen van de aanngevallen persoon, hebben de onderzoekers het fenomeen op zijn kop gezet en het vanuit het standpunt van de pathologie zelf bekeken. ‘We hebben theoretische aangetoond dat dit mogelijk is’, zegt Francisco Ubeda aan de BBC. ‘Een virus zou op basis van de aanwezige hormonen kunnen weten dat het een man of een vrouw heeft geïnfecteerd. Maar hoe het virus dat precies doet, is nog onbekend.’

De onderzoekers menen dat het uiteindelijk mogelijk moet zijn om medicijnen te ontwikkelen die het virus verkeerdelijk laten denken dat ze een vrouw geïnfecteerd hebben zodat het minder agressief tewerk gaan. Al is dit op dit moment nog sciencefiction.

Griep is trouwens niet de enige aandoening die zich anders manifesteert bij mannen dan bij vrouwen. Dankzij hun hormonen zijn vrouwen bijvoorbeeld tot aan hun menopauze beter beschermd tegen hart- en vaatziekten. Natuurlijke oestrogenen remmen het dichtslibben van de bloedvaten, de hoofdoorzaak van hartinfarct, af. Hierdoor ontwikkelen vrouwen in principe pas 10 tot 15 jaar ‘later’ dan mannen hart- en vaatziekten.