Mysterie van de dag: waarom ruikt regen zo aangenaam?

Na een intense regenbui, vooral na een lange droge periode, ruikt de wereld lekker verfrist. Welke processen zijn er aan het werk?

Het fenomeen van de zoete, prikkelende geur die ontstaat wanneer regen op droge grond valt, werd voor het eerst beschreven in 1964 in het vakblad Nature onder de noemer ‘petrichor’ (petra betekent in het Oudgrieks ‘steen’ en ichor het bloed van de goden).

De typische geur wordt onder meer geproduceerd door bacteriën, die in de meeste gezonde bodems aanwezig zijn. Wanneer waterdruppels de grond raken, vormen deze aromatische componenten samen de molecule geosmin, een molecule die de mens extreem goed kan ruiken.

Een tweede factor zijn oliën die worden afgescheiden door planten in droge periodes en zich opstapelen in de grond en in stenen. Door de regen komen, op dezelfde manier als geosmin, stoffen vrij in de lucht die eveneens die typische regengeur afgeven.

Een derde proces dat met regengeur wordt geassocieerd is ozon (O3). Tijdens een storm kan de bliksem zuurstof- en stikstofmoleculen van elkaar scheiden in de atmosfeer, die zich op hun beurt kunnen herenigen in stikstofmonoxide. Deze substantie interageert vervolgens met andere stoffen in de atmosfeer om ozon te vormen, die een scherpe, ietwat op chloor lijkende, geur afgeeft.

Het is dus niet ongewoon dat iemand het begin van een storm kan ruiken wanneer een windvlaag van een aankomende donderwolk de geur van ozon met zich meebrengt.

Parfum

De mens is extreem gevoelig voor regengeur. Volgens sommige wetenschappers hebben we de voorkeur in ons collectieve bewustzijn voor regengeur geërfd van onze voorouders die voor hun overleving afhankelijk waren van regenweer.

De Australische antropologe Diana Young ontdekte dat een Aboriginalvolk in het westen van Australië de regengeur associeert met de kleur groen, wat erop wijst dat er een link is tussen de eerste regen van het seizoen, de verwachte plantengroei en daarmee gepaard gaande wilde dieren, beide cruciaal voor het dieet van het volk.

Het is dus geen verrassing dat regengeur een positieve connotatie oproept bij de mens. Petrichor wordt zelfs af en toe ook gebruikt als ingrediënt voor parfums.

Maar hoewel we ons aangetrokken voelen tot de geur van petrichor, vinden velen van ons de smaak maar niets. Waarom dat is, is niet geweten.