Dat het oude wijven regent wanneer Gene Kelly zijn dans inzet tijdens “Singin’ in the Rain”, is geen verrassing. Maar waarom laten filmregisseurs het eigenlijk zo vaak regenen?
Regenscènes zijn technische huzarenstukjes in de filmindustrie. Het is niet makkelijk om zomaar even een regenbui uit de filmische hoed te toveren. En toch worden ze opvallend vaak gebruikt. Waarom?
‘Filmmakers willen ons meenemen in een verhaal en hopelijk een diepe indruk achterlaten’, legt Kevin Smets, docent Communicatiewetenschappen aan de VUB uit. ‘Ze beschikken hiervoor over een arsenaal aan middelen: het verhaal zelf, de personages, de dialogen, special effects… Maar ook zaken waar we minder aandacht aan besteden zoals het kleurenpalet van de decors, de intensiteit van de belichting of subtiele soundtracks.’
Zelfs het veranderende weer in een film maakt deel uit van dat arsenaal. ‘Het draagt bij tot een geloofwaardige setting. Het is zonnig tijdens onbezorgde fases, de donderwolken pakken samen als onheil dreigt. Sneeuw heeft iets nostalgisch. En het regent als een intens droevige fase aanbreekt. Denk aan begrafenissen, gebroken harten, gefaalde missies. De tranen van de personages vinden bovendien een visuele weerklank in de regendruppels.’
Katalysator
Maar regen moet niet alleen zorgen voor de juiste ambiance, weet Smets. Weersfenomenen zijn ook katalysatoren die de personages iets laten doén of het verhaal een nieuwe wending geven. Dat noemen de ’transformatieve’ regenbuien.
‘We vinden ze terug op een kruispunt in het verhaal. Geen spatje regen maar intense stortregen. Personages moeten plots intiem gaan schuilen en emoties kunnen opwellen zoals bijvoorbeeld tijdens de regenscène in Pride and Prejudice. Of een stortregen kan een gevecht nog spectaculairder maken zoals bijvoorbeeld de grote slag in Lord of the Rings: The Two Towers of het eindgevecht in Seven Samurai.
Verband tussen mens en weer
Het gebruik van de natuurelementen is veel ouder dan het medium van de speelfilm. We vinden talrijke voorbeelden in mythes en in de literatuur (bijvoorbeeld The Tempest van Shakespeare of Emily Brontë’s Wuthering Heights). ‘Soms is de relatie tussen het weer en het verhaal heel expliciet, bijvoorbeeld het weer als metafoor voor gevoelens, soms eerder subtiel, bijvoorbeeld door het verhaal te laten evolueren met seizoenen. In ieder geval speelt op de achtergrond het idee dat de menselijke gemoedstoestand en het weer nauw verbonden zijn, iets waarnaar ook psychologisch onderzoek gebeurt.’
Erotische momenten
De regen past dus in een soort ongeschreven ’taal’, net zoals we begrijpen dat de kleur rood voor gevaar of passie staat. Maar deze codes kunnen variëren naar gelang de context. In landen met een uitgesproken regenseizoen wordt regen bijvoorbeeld iets vaker gelinkt aan momenten van hoop en opluchting. En in tegenstelling tot Singin’ in the Rain zijn dansnummers in de regen in Bollywood-films weleens (weinig subtiele) erotische momenten.
Volgens Smets is dat omdat regen vruchtbaarheid symboliseert en sensualiteit suggereert zonder al te veel ‘actie’ te tonen. Zo hadden we de regenachtige zomer in België nog niet bekeken…
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
