Mysterie van de dag: waarom krijgt de een Alzheimer en de andere niet?

Deze zomer viert Knack.be de mysteries van het leven. Elke dag kruipen we in de huid van een verwonderd kind en verbazen we ons over al dan niet alledaagse mysteries. Vandaag: waarom krijgt de een Alzheimer en de andere niet?

De ziekte van Alzheimer is nog steeds een raadsel voor de wetenschap. De exacte oorzaak van de ziekte is onduidelijk en een behandeling is er niet. Al zijn er wel steeds meer geneesmiddelen die de ziekte lijken te vertragen. Wetenschappers zijn echter wel een stapje dichter in het begrijpen van waarom niet iedereen de ziekte van Alzheimer ontwikkelt.

Algemeen wordt aangenomen dat mensen met de ongeneeslijke ouderdomsziekte beta-amyloïde plaques accumuleren in de hersenen en tau-eiwitten in de neuronen.

Onderzoekers van de universiteit van Californië ontdekten dat voor het ontstaan van beta-amyloïde het enzym beta-secretase 1 (BACE-1) en de amyloïde precursorproteïne (APP) met elkaar moeten worden gecombineerd. Dit enzym snijdt het eiwit vervolgens in kleine stukjes.

Buskruit en lucifer

De sleutel tot het verhinderen van het ontstaan van beta-amyloïde is aldus het scheiden van het enzym van de amyloïde precursorproteïne.

‘Het is net als het scheiden van buskruit en een brandende lucifer om de onvermijdelijke ontploffing te verhinderen’, zegt celbioloog en neuropatholoog Subhojit Roy. ‘Als we weten hoe we het buskruit en de lucifer moeten scheiden, krijgen we mogelijk nieuwe inzichten om de ziekte een halt toe te roepen.’

De studie, die gepubliceerd werd in het vakblad Neuron, is gebaseerd op onderzoek van hersenneuronen en -weefsel bij mensen en muizen. Daaruit blijkt dat in gezonde hersencellen BACE-1 en APP gescheiden blijven.

Andere levensstijl?

Kan een andere levensstijl misschien helpen om Alzheimer te voorkomen? Daar zijn geen harde bewijzen voor. Geestelijke activiteiten zoals kruiswoordraadsels en puzzels oplossen, een Mediterraans dieet en sporten worden al eens aangeraden door dokters om te verhinderen dat men de zeikte krijgt. Wetenschappers van de Duke University in North Carolina menen echter in het medische blad Annals of Internal Medicine dat de bewijzen dat een bepaalde levensstijl de ziekte zou beïnvloeden, niet doorslaggevend zijn. De huidige aanwijzingen die dokters aan hun patiënten geven, zouden dus niet gestaafd zijn op harde wetenschappelijke argumenten.

En hoewel de onderzoekers zeggen dat de bewijzen niet sterk genoeg zijn, geven ze ook mee dat het tegenovergestelde hiermee evenmin bewezen is. De oorspronkelijke adviezen opvolgen heeft dus absoluut geen kwalijke gevolgen.

Toch zijn er zaken die duidelijk wel een negatieve invloed hebben. Zo kunnen roken, diabetes, depressie en genetische variaties wel degelijk voor een geestelijke achteruitgang zorgen.

(TE)