Mysterie van de dag: waarom is de Aarde rond?

Deze zomer viert Knack.be de mysteries van het leven. Elke dag kruipen we in de huid van een verwonderd kind en verbazen we ons over al dan niet alledaagse mysteries. Vandaag: waarom is de Aarde rond?

Nog altijd is niet iedereen er helemaal van overtuigd, maar de Aarde is wel degelijk rond. Maar hebt u zich al eens afgevraagd waarom dat zo is?

Een van de effecten van materie is dat het andere materie aantrekt. Wat kleine objecten betreft, zoals uw pc, auto of zelfs een gebouw, is de zwaartekracht daarvoor te klein. Maar wanneer je triljoenen tonnen aan massa hebt, gebeurt er een cumulatie van de zwaartekracht en trekt alle materie alle andere materie zichtbaar aan. Bovendien werkt de zwaartekracht centraal. Dat betekent dat ze alles naar het midden trekt en dat er een bolvormig object ontstaat. Astronomen noemen deze situatie een hydrostatisch evenwicht.

Objecten met een doorsnede die kleiner is dan 1.000 km kunnen zichzelf echter niet tot een bol omvormen Zo is de kracht van de zwaartekracht niet sterk genoeg in het geval van bijvoorbeeld asteroïden. De grootste asteroïde, Ceres, is nog rond, maar de op een na grootste heeft al wat meer de vorm van een aardappel.

Wat is een planeet?

De International Astronomical Union (IAU) besliste in 2006 dat deze mogelijkheid om van zichzelf een bol te maken een van de voorwaarden was om een object in aanmerking te laten komen om als planeet te kunnen beschouwd worden. De kandidaat-planeten moeten daarnaast ook nog rond de zon draaien (een exoplaneet draait rond een andere ster dan de zon) en alle kleinere objecten in hun baan verwijderen. Die laatste voorwaarde zorgde ervoor dat de planeet Pluto enkele jaren geleden werd gedegradeerd tot dwergplaneet nadat in 2003 in de omgeving van Pluto Eres werd ontdekt, dat zelfs nog groter is dan Pluto.

Even terug naar de Aarde. Die is immers geen echte bol. Omdat onze planeet een keer in de 24 uur rond zijn as draait, puilt de evenaar een beetje naar buiten. Bovendien heeft de Aarde bergen en kloven die het oppervlak grillig maken.

En voor wie nog altijd niet overtuigd is dat de Aarde rond is:

(TE)