Mysterie van de dag: waarom houden we zo van lijstjes?

Deze zomer viert Knack.be de mysteries van het leven. Elke dag kruipen we in de huid van een verwonderd kind en verbazen we ons over al dan niet alledaagse mysteries. Vandaag: waarom houden we zo van lijstjes?

Mensen houden van lijstjes. 10 opmerkelijke feiten over dit, 5 nieuwe trends over dat, 8 mythes ontrafeld, … Je vindt ze overal op het internet. Noem eender welk onderwerp en er bestaat wel ergens een lijstje van. De Britse krant The Guardian ging op zoek naar de redenen waarom lijstjes ons doen klikken en lezen.

Lijstjes vragen minder aandacht

Er is een groeiende consensus dat het stijgende internetgebruik onze aandacht en concentratie doet verslappen. De mens is nu eenmaal aangetrokken tot nieuwe dingen en laat dat nu net de filosofie achter het internet zijn: een bron van prikkels die we willen exploreren. In plaats van lange alinea’s tekst te moeten doorworstelen, snijden lijstjes om de zoveel regels een nieuw element aan.

Het brein structureert automatisch informatie in de vorm van lijsten (of misschien ook niet)

Er is al heel wat onderzoek verricht naar de manier waarop mensen hun kennis en gedachten opslaan en structureren. Zo stellen Collins en Quillian in hun hiërarchisch-semantisch netwerkmodel uit 1969 het permanente geheugen voor als een conceptueel netwerk van betekenisknopen die direct of indirect met elkaar verbonden zijn. Dit model staat echter onder druk omdat gebleken is dat het menselijke geheugen zelden zo rigide georganiseerd is.

We houden ervan om zaken te groeperen

Lijstjes bieden de mogelijkheid om dingen die op het eerste gezicht weinig met elkaar te maken hebben toch in een en dezelfde lijst te zetten. Het biedt de mogelijkheid om soms naar bizarre uithoeken van onze gedachten uit te wijden zonder de rode draad van het lijstje te verliezen.

Je hoeft niet alles te onthouden van een lijstje

Heel wat lijstjes bestaan uit 10 dingen, of een veelvoud daarvan, omdat de meerderheid van de mensen opgevoed is met het decimale systeem. Niettemin heeft ons werkgeheugen maar een gemiddelde capaciteit van 7, wat betekent dat we een gemiddelde van 7 ‘dingen’ in het kortetermijngeheugen kunnen houden. Deze kunnen vervolgens naar het langetermijngeheugen verplaatst worden als je ze genoeg oefent of vaak genoeg tegenkomt.

Lijstjes zijn gebruiksvriendelijk en uiterst geschikt voor internet
Uit een studie van usalbilty-onderzoeker Jakob Nielsen blijkt dat websitebezoekers een webpagina in het patroon van de letter F lezen. Hoewel deze manier van lezen nadelig is voor artikels en opiniestukken, is het een uitstekende manier om lijstjes te overlopen, aangezien de lezer volgens een patroon leest dat grotendeels de lijststructuur volgt.

Lijstjes zijn niet alleen populair op het internet

Lijstjes komen veelvuldig voor op het internet, maar niet uitsluitend. Zo heb je ook boodschappenlijstjes, bucket lists, gastlijsten, hitlijsten, enz…

Lijstjes zijn makkelijker te onthouden (vooral het eerste en het laatste item)

Lijstjes helpen bij het studeren, maar uit geheugentesten blijkt dat mensen geneigd zijn om alleen het eerste en laatste item van een lijst te onthouden. Dat heeft onder meer te maken met hoe aandacht en geheugenvorming werken. (TE)