Deze zomer viert Knack.be de mysteries van het leven. Elke dag kruipen we in de huid van een verwonderd kind en verbazen we ons over al dan niet alledaagse mysteries. Vandaag: waarom hebben Britten en Amerikanen een ander accent?
Of men nu in 1776 aanhanger was van een onafhankelijk Amerika of loyaliteit zwoer aan koning George III, de uitspraak van je Engels zou grotendeels hetzelfde geweest zijn. In die tijd was er, in tegenstelling tot wat er in heel wat Hollywood kostuumdrama’s te zien is, nog geen verschil tussen Amerikaans en Brits Engels, Beide groepen spraken zelfs met accenten die veel dichter lagen bij het hedendaagse Amerikaans Engels dan bij het Queen’s English.
Het is immers het standaard Brits Engels dat de voorbije twee eeuwen drastisch veranderd is, terwijl het typische Amerikaanse accent slechts subtiel gewijzigd is.
Het traditionele Engels, zowel gesproken in Groot-Brittannië als in de Amerikaanse kolonies, was hoofdzakelijk ‘rhotish’. Rhotische sprekers spreken de ‘r’-klank uit in woorden zoals ‘hard’ en ‘winter’, terwijl niet-rhotische sprekers dat niet doen. Vandaag is de niet-rhotische uitspraak gemeengoed in een groot deel van Groot-Brittannië. De meeste hedendaagse Britten zullen je bijvoorbeeld vertellen dat het een ‘hahd wintuh’ is geweest.
Nieuwe sociale status
Het was rond de tijd van de Amerikaanse Revolutie dat het niet-rhotische accent in gebruik raakte bij de hogere klassen in het zuiden van Engeland, in en rond Londen. Volgens John Algeo in “The Cambridge History of the English Language” (Cambridge University Press, 2001), gebeurde deze shift omdat mensen van een lagere afkomst, die hun rijkdom hadden vergaard tijdens de Industriële Revolutie, op zoek waren naar manieren om zich te onderscheiden van de gewone burgers. Ze wilden met hun non-rhotische uitspraak hun nieuwe sociale status aantonen.
‘De Londense uitspraak werd het voorrecht van een nieuw soort specialisten, namelijk de logopedisten. Zij beslisten over de juiste uitspraak, stelden uitspraakwoordenboeken op en onderwezen de rijken voor veel geld’, schrijft Algeo.
De pompeuze manier van spreken, die door deze taalexperts was ontwikkeld, werd langzaam de standaard en kreeg de naam ‘Received Pronunciation’. Het nieuwe accent verspreidde zich over Groot-Brittannië, behalve in het noorden van Engeland, Schotland en Ierland, die grotendeels hun traditionele rhotische accenten behouden hebben.
Ook de meeste Amerikaanse accenten behielden hun rhotische accent, met enkele uitzonderingen. Zo is de uitspraak in New York en Boston iets meer non-rhotisch geworden. Deze steden stonden tijdens de Revolutie immers het meest onder invloed van de Britse elite. (TE)
Mysterie van de dag
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier