De nieuwe details over de maaltijden die Ötzi gegeten heeft vlak voor zijn dood ieden meer inzicht in hoe de mens 5.000 jaar geleden voeding bewerkte en bewaarde.
“IJsman” Ötzi, wiens gemummificeerde lijk in 1991 ontdekt werd in een gletsjer van de Alpen aan de grens tussen Italië en Oostenrijk, had waarschijnlijk spek van steenbok gegeten kort voordat hij stierf.
Dat heeft de directeur gezegd van het instituut dat de mummie onderzoekt. “Hij heeft op het laatst erg vet en gedroogd vlees gegeten”, zei Albert Zink op een conferentie in Wenen.
Dat Ötzi steenbok had gegeten voordat hij meer dan 5.000 jaar geleden boven de vallei van de Ötz op 3.210 meter hoogte met een pijl gedood werd, was sinds 2011 bekend. Nieuw moleculair onderzoek van de maaginhoud heeft nu aangetoond dat het om gedroogd vlees ging. Gedroogd vlees behoudt zijn vezels, legde Zink uit.
Bewaren van vlees
Deze ontdekking bewijst dat Ötzi of zijn verwanten de techniek van het drogen van vlees beheersten, en dus de mogelijkheid hadden vlees te bewaren en te transporteren zonder dat het slecht werd, aldus nog de directeur van het instituut, dat in Bolzano (Italië) gevestigd is.
Uit eerder onderzoek bleek ook dat de vele gaatjes in de tanden van de gletsjermummie wijzen op een zeer zetmeelrijke voeding zoals brood en graan. De verklaring daarvoor is te vinden in de opkomst van de landbouw tijdens de Neolithische periode. “En granen bevatten koolhydraten en die verhogen het risico op tandziektes, zoals ook duidelijk zichtbaar is bij Ötzi”, zegt Zink.
Ondertussen geeft Ötzi steeds meer van zijn geheimen prijs. Zo had hij bruine ogen en bruin haar. Hij kon geen melk verdragen, wat de theorie staaft dat, ondanks de toenemende verspreiding van de landbouw en zuivelproductie, lactose-intolerantie in de tijd van Ötzi nog steeds voorkwam.
Actieve kerel
De ijsman had ook een genetische aanleg voor cardiovasculaire ziektes. Een symptoom daarvan was aanwezig in de vorm van arteriosclerose, een verharding van de slagaders. Nochtans was Ötzi een actieve kerel die zeker geen overgewicht meezeulde. “Het bewijs dat een dergelijke genetische aanleg al bestond in de periode waarin Ötzi leefde, is enorm belangrijk voor ons”, zeggen Zink. “Het wijst erop dat cardiovasculaire ziektes in geen geval ziektes zijn die voornamelijk verband houden met een moderne leefwijze”.
En Ötzi had nog kwalen. De wetenschappers konden sporen van bacteriën van het geslacht Borrelia identificeren, die de ziekte van Lyme veroorzaken. “Dit is het oudste bewijs voor borreliose, waaruit blijkt dat die infectie ook 5.000 jaar geleden al bestond”,
Het lichaam en de uitrusting van Ötzi, die op 19 september 1991 door wandelaars ontdekt werden, zijn een ongeëvenaarde schat van informatie voor de vorsers. De mummie wordt in het museum van Bolzano bewaard en trekt jaarlijks zowat 260.000 bezoekers.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
