‘Kies voor politici die de klimaatproblemen ernstig nemen’

Om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5 graden is er nood aan extra inspanningen vanuit alle hoeken van de samenleving, zowel van de Europese Unie en de regeringen, als van de lokale besturen en de industrie. Dat is de conclusie van vertegenwoordigers uit verschillende van die sectoren, die maandag in Brussel hun licht over de conclusies van het klimaatrapport van het Intergovernemental Panel on Climate Change (IPCC) lieten schijnen.

Organisator van de persbriefing Climate Action Network (CAN) Europe, zegt dat er dringend nood is aan actie, maar zegt ook hoopvol te zijn.

In het IPCC-rapport staat duidelijk dat er nood is aan een ongeziene verandering in onze aanpak, om de klimaatopwarming lager dan 1,5 graden Celsius te houden, waaronder de transitie naar een systeem van 100 procent hernieuwbare energie en de vervanging van alle vuile energie. Het rapport bewijst ook dat deze transformatie kan leiden tot een veiligere en meer welvarende toekomst, aldus CAN Europe.

Volgens Sandrine Dixson-Declève van de Club van Rome, die figuren uit de wetenschappen, cultuur en economie verenigt die begrip willen creëren voor de meest dringende problemen van de aarde, moeten zowel overheden als bedrijven een tandje bijsteken. ‘We beschikken over de technologische oplossingen en over het geld dat we daarvoor nodig hebben. We hebben nu nood aan politieke wil en regelgevende voorwaarden voor alle industriële en financiële actoren, zodat de miljarden die nodig zijn kunnen doorstromen’, zegt de raadgeefster ‘business and government’, die toevoegt dat de investeringen in hernieuwbare energie zouden moeten verdrievoudigen.

‘We zullen bedrijven en overheden oproepen om hun inspanningen te verhogen. Voor overheden gaat het om engagementen om de CO2-uitstoot te verlagen en duidelijke beleidspunten om bedrijven te helpen innoveren. Bedrijven moeten dan weer sneller uit de fossiele brandstoffen stappen en businessmodellen uitstippelen die de decarbonisatie volledig omarmen.’

Volgens Dixon-Declève beseft de industrie dat er nood is aan een verandering, maar spelen de regeringen ook een grote rol. Zo is het in veel landen niet vanzelfsprekend om over te stappen op hernieuwbare energie door corrupte overheden of gemengde signalen die gegeven worden, zoals in de Verenigde Staten. Ook benadrukt ze dat veel landen nog steeds subsidies hebben voor fossiele brandstoffen. ‘Belachelijk is dat.’

Claire Roumet van Energy Cities wijst er ook op dat er nood is aan aandacht voor het klimaat in het economisch en fiscaal beleid, zoals het beheer van grondstoffen en gronden, en het landbouwbeleid. Ze wijst er echter op dat steeds meer nieuw verkozen regeringen een duidelijk standpunt innemen over het klimaat. ‘De klimaatdoelstellingen moeten opgenomen worden in de echte beleidsvorming. Alle niveaus moeten betrokken zijn’, zegt Roumet, die maandag de lokale besturen vertegenwoordigt.

‘De wetenschappers van IPCC sturen deze boodschap de wereld in voor de COP24-top in Katowice dit jaar, waar verwacht wordt dat regeringen een tandje bijsteken om de klimaatdoelstellingen te bereiken’, zegt CAN Europe-directeur Wendel Trio. ‘Alle ogen zijn gericht op de EU-milieuministers, die moeten reageren op de waarschuwingen van IPCC. Om aan de aanbevelingen te voldoen om de klimaatopwarming onder 1,5 graden te houden, moet de doelstelling voor 2030 om de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 45 procent te verminderen, bijgesteld worden.’

Verkiezingen

‘Burgers kunnen goed nadenken voor wie ze moeten stemmen, en politici kiezen die de problemen ernstig nemen’

Jean-Pascal van Ypersele, professor klimaatwetenschappen aan de Universiteit van Louvain-la-Neuve en voormalig vicevoorzitter van het IPCC, vulde aan dat niet alleen de regeringen en de economische spelers een rol spelen om de klimaatopwarming tegen te gaan, maar dat ook de burgers kunnen hun steentje bijdragen.

‘Ze kunnen goed nadenken voor wie ze moeten stemmen, en politici kiezen die de problemen ernstig nemen’, zegt hij, een week voor de gemeenteraadsverkiezingen. Daarnaast kan iedereen de hoeveelheid emissies in zijn privéleven verminderen. Wie eigenaar is van een woning kan ervoor zorgen dat hij die woning goed isoleert en om je te verplaatsen kan je ervoor kiezen om zo weinig mogelijk te vliegen, het openbaar vervoer te nemen en met een groene wagen te rijden. ‘Miljarden euro’s slapen bovendien op spaarboekjes en in fondsen waarvan de eigenaar niet weet waar zijn geld naartoe gaat. Je kunt je geld in de plaats daarvan investeren in fondsen die duurzame investeringen doen”, aldus nog van Ypersele. ‘Tot slot is minder rood vlees eten goed voor het milieu en je gezondheid.’

‘We moeten stoppen om de atmosfeer als grote vuilbak te gebruiken’, aldus Ypersele. ‘Zelfs in België stoten we per persoon tientallen ton broeikasgassen per dag uit in de atmosfeer.’

Volgens van Ypersele zou dat veranderen indien het meer zou kosten om schadelijke stoffen uit te stoten. Hij verwijst zo naar het Europees systeem voor emissiehandel, waarmee uitstootrechten verhandeld worden. De opbrengsten van een taks op de uitstoot van CO2 zouden vervolgens gebruikt kunnen worden om de sociale effecten van de decarbonisatie te compenseren of om te investeren in openbaar vervoer of betere isolatie van gebouwen.

Aan de Belgische overheid wil van Ypersele de boodschap geven dat het nog steeds mogelijk is om de klimaatopwarming te beperken, indien er maar voldoende inspanningen worden gedaan. Ook wijst hij op de voordelen van gezondere lucht, bijvoorbeeld voor de sociale zekerheid. ‘Jaarlijks zijn er miljoenen extra doden door luchtvervuiling’, zegt hij.