‘In dertig jaar tijd is driekwart van de insecten verdwenen’, zei Jean-Marc Nollet (Ecolo) onlangs in De Standaard. Klopt dat? Geldt dat voor alle soorten? En hoe tel je zoiets?
In een interview in De Standaard wees Jean-Marc Nollet (Ecolo) onlangs op de forse daling van het insectenbestand. Volgens Nollet zou in dertig jaar tijd 75 procent van de insecten verdwenen zijn. Een onthutsend cijfer, maar het blijkt niet uit de lucht gegrepen.
In 2017 publiceerden onderzoekers van de Nederlandse Radboud Universiteit een studie waarbij ze met valletjes de aanwezigheid van vliegende insecten maten. Na 27 jaar bleek driekwart van die beestjes in de onderzochte Duitse gebieden verdwenen.
Het onderzoek deed veel stof opwaaien. The Guardian sprak over een ‘ecologisch armageddon’ en een ‘dramatische terugval van de insectenweelde’.
Loopkevers
‘Die studie toont louter aan dat er minder insecten zijn, niet dat het aantal soorten afneemt’, zegt insectenkenner Dirk Maes van het INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek).
Maes is professor aan de Radboud Universiteit en verzekert ons dat de studie van zijn collega-onderzoekers ook voor ons land relevant is. ‘De geïndustrialiseerde omgeving in de regio Noordrijn-Westfalen, waar de studie plaatsvond, is vergelijkbaar met de onze. We mogen er dus van uitgaan dat de situatie hier even problematisch is.’
‘Het is onmogelijk om de daling van alle soorten in kaart te brengen.’
Wim Veraghtert (Natuurpunt)
Wim Veraghtert van Natuurpunt zou de door Nollet geciteerde cijfers zelf niet in de mond nemen. ‘De studie baseert zich louter op vliegende insecten, terwijl er ontelbaar veel soorten zijn. We kunnen die nooit allemaal in kaart brengen. In de Limburgse heide zijn er wel soortgelijke bevindingen over loopkevers: na twintig jaar was 75 procent van die dieren verdwenen. Het aantal spinnen verminderde er met 34 procent.’
Muggenplaag
Veraghtert houdt het zelf op een afname van 1 procent per jaar. In vijftig jaar zouden we volgens hem de helft van onze insecten verloren zijn. Daarvoor baseert hij zich op een Nederlands-Duitse studie die 166 andere studies over landinsecten vergeleek.
‘Een muggenplaag wil niet zeggen dat de insecten er goed voor staan.’
‘In ieder geval is de daling dramatisch’, zegt Veraghtert. ‘Insecten bestuiven planten, ze zijn het voedsel voor andere dieren en ruimen afval op. Dat is allemaal cruciaal om onze voedselketens in stand te houden.’
De oorzaak voor die daling? ‘Pesticiden natuurlijk, maar ook lichtvervuiling, stikstof en de klimaatopwarming’, zegt bioloog Hans Van Dyck. ‘Insecten zijn warmtegevoelig. Dat België volgebouwd staat, helpt niet: vooral soorten die tegen de stad en hitte kunnen, overleven. Zo komt niet alleen hun aantal, maar ook hun diversiteit in het gedrang. Een muggenplaag wil dus niet zeggen dat de insecten er goed voor staan.’
