Vlak voor de feestdagen beleefde België de op één na hoogste coronapiek ooit. Toch blijft infectiologe Erika Vlieghe er rustig onder. ‘De afgelopen weken circuleerden er inderdaad heel wat ziektekiemen, waaronder covid, maar al bij al valt het goed mee. De meeste zieken kampten met een flinke verkoudheid. Soms kwam er wat koorts bij te pas, maar de impact op ziekenhuizen en woonzorgcentra bleef gelukkig beperkt. Dat doet vermoeden dat de vaccins nog altijd goed hun werk doen.’
Intussen zijn we toe aan de twaalfde coronagolf, maar Vlieghe houdt de tel niet meer bij. ‘Na de omikronvariant (de vijfde golf, nvdr) is iedereen het spoor wat bijster geraakt. De vraag is ook hoe zinvol het is om de golven te blijven tellen. We zitten in de naweeën van de coronapandemie.’
Toch wordt gewag gemaakt van de nieuwe pirolavariant. Wat maakt die variant zo bijzonder dat hij een eigen naam verdient?
Erika Vlieghe: Het is een variant die best wat mutaties heeft ondergaan en daardoor afwijkt van zijn voorgangers. Daar kijken we altijd met een gezonde argwaan naar, omdat mutaties ervoor kunnen zorgen dat een virus besmettelijker is, mensen zieker maakt of kan ontsnappen aan bestaande immuniteit. Er schuilt dus een zekere bezorgdheid achter. De afgelopen jaren hebben we geleerd dat afwijkende virussen plots heel gevaarlijk kunnen worden. Momenteel lijkt het erop dat deze variant zich makkelijk verspreidt, maar ook dat hij mensen slechts matig ziek maakt. Voorlopig zijn er geen redenen tot ongerustheid, al blijven we dat natuurlijk opvolgen.
Klopt het dat pirola vaker tot klachten van diarree leidt?
Vlieghe: De afgelopen drie jaar hebben we gemerkt dat corona zich op verschillende manieren kan manifesteren. Ook bij eerdere variaties zagen we dat mensen flink wat last konden hebben van diarree. Dat is dus zeker niet uniek aan de pirolavariant.
Is het mogelijk om tegelijk griep en covid te hebben?
Vlieghe: In principe kan dat. Als we luchtweginfecties onderzoeken, zien we wel vaker dat er verschillende virussen of bacteriën tegelijk aanwezig zijn, maar dat betekent niet dat de patiënt per definitie van al die ziektekiemen symptomen vertoont.
Wat kunnen we doen om ons te beschermen?
Vlieghe: Ons gezond verstand gebruiken. Voel je je ziek, blijf dan thuis. Bespaar je omgeving de ziektekiemen waar je zelf ziek van werd. Als je hoest en snottert, draag dan een mondmasker. Niemand vindt zo’n masker leuk, maar het verhindert de verspreiding. Blijf ruimtes goed ventileren en een goede handhygiëne toepassen.
In verschillende Europese landen zijn mazelen aan een opmars bezig. In 2023 kende België 52 besmettingen. In 2022 waren dat er nog maar acht en in 2021 zeven. Vanwaar die plotse stijging?
Vlieghe: Die stijging is er niet plots gekomen. Al voor de coronapandemie zagen we op verschillende plekken in Europa uitbraken. Dat heeft te maken met de afgenomen vaccinatie- en beschermingsgraad. Niet overal in de wereld wordt er even secuur gevaccineerd tegen mazelen, en er wordt veel gereisd en gemigreerd. Vaak begint een uitbraak bij bevolkingsgroepen die niet of slechts gedeeltelijk gevaccineerd zijn en slaat die vervolgens over op jongvolwassenen die hun booster nog niet gehad hebben. Het Departement Zorg heeft op zijn website trouwens alle nuttige informatie over vaccinaties verzameld.
Tijdens de pandemie hebben de coronamaatregelen niet alleen covid in het gareel gehouden, maar ook andere infectieziekten. In die periode daalde dus ook het aantal gevallen van mazelen. Toen het normale leven weer begon, gingen die cijfers weer omhoog.
De antivaccinatiebeweging na corona is dus slechts een stukje van het probleem?
Vlieghe: Klopt, het is een combinatie van verschillende factoren. Maar de vaccinatiebereidheid is er sinds corona inderdaad op achteruit gegaan. Dat is gevaarlijk, want mazelen zijn niet gewoon een verkoudheid, maar een potentieel levensbedreigende ziekte.
Wat zijn de grote uitdagingen voor 2024?
Vlieghe: De grote uitdagingen die we al kenden van voor corona blijven natuurlijk bestaan: bacteriën die resistent worden tegen antibiotica en ziektekiemen die we meenemen uit verre landen. Maar ook klimaatopwarming en oorlogen vormen een bedreiging voor onze gezondheid. Want die zorgen ervoor dat mensen op de vlucht gaan en vaak met velen terechtkomen in kleine kamertjes, waardoor infecties zich makkelijk verspreiden. Daarom is het belangrijk om degelijk onderdak en goede medische zorgen te voorzien voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen. We zullen ons in 2024 niet meteen vervelen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier