Ze worden weleens het paradijs op aarde genoemd: de Pacifische Eilanden. Maar er heerst ook een dodelijke epidemie: obesitas.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) behoren negen van de tien dikste landen of regio’s ter wereld tot de paradijselijke Pacifische Eilanden. ‘Tot 95 procent van de volwassen bevolking heeft overgewicht in sommige landen’, zegt Temo Waqanivalu van de WHO, zelf afkomstig uit Fiji. Hij heeft de epidemie het voorbije decennium in negatieve zin zien evolueren, mede door het lokaal aanvaarde beeld dat ‘dikkere lichamen mooi’ zijn. ‘In Polynesië heerst daadwerkelijk de perceptie van “big is beautiful”‘, zegt Waqanivalu. ‘Een maatje meer is mooi, maar een vet lijf is dat niet. Dat moeten we proberen aan de man te brengen.’
De percentages over obesitas op de eilanden variëren van 35 tot 50 procent. De Cook Eilanden staan bovenaan de rangschikking met iets meer dan 50 procent van de bevolking die aan obesitas lijdt.
Verse vis voor tonijn in blik
Slechte voedingsgewoontes en een gebrek aan beweging zijn een bijzonder groot probleem geworden voor de gezondheid van de bevolking. Het is niet alleen de oorzaak van obesitas, maar ook van ziektes als hartaandoeningen, beroertes en diabetes. Voor dat laatste is geweten dat de eilanders een genetische aanleg hebben.
De obesitasepidemie is begonnen toen de regio traditionele eetgewoontes de rug toekeerde. Verse vis en groenten werden vervangen door verwerkt en energie-arm voedsel zoals witte rijst, bloem, voeding in blik, verwerkt vlees en frisdranken die uit andere landen worden geïmporteerd. Een belangrijk element in dit alles is de goedkope prijs van die producten. Zo verkopen vissers hun verse vis om op hun beurt tonijn in blik te kopen. ‘Met het geld dat je krijgt voor vis, kan je meerdere maaltijden kopen’, zegt Waqanivalu. ‘Een fles cola is goedkoper dan een fles water.’
Te warm om te wandelen
Net zoals in andere gebieden in de wereld, hebben ook de stijgende urbanisatie en een zittende kantoorcultuur bijgedragen tot de stijging van obesitas bij de inwoners van de Pacifische Eilanden. Door het tropische weer voelt men zich bovendien minder geneigd om fysieke activiteit te doen of zelfs maar te wandelen.
Sommige wetenschappers geloven dat de eilanders zo geëvolueerd zijn om hun van nature stevig gestel te behouden. Een en ander heeft te maken met het feit dat de eilandbewoners ooit lange zeereizen moesten ondergaan. Zij die het meeste energie konden opslaan in de vorm van vet hadden de grootste kans om te overleven. ‘We hebben de overblijfselen van die mensen geërfd… en ook hun metabolisme’, zegt Waqanivalu.
De verhoogde kans op obesitas bij inheemsen is duidelijk te zien op de Fiji-eilanden, waar de bevolking meer gemixt is. In Fiji is ‘slechts’ 36,4 procent van de volwassen bevolking obees. Iets meer dan de helft van de bevolking is van oorsprong iTaukei, de rest is van Indiase origine. ‘Dat verklaart wellicht het lagere percentage’, aldus Waqanivalu.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier