‘Het biedt veel voordelen om eerst een tussenstop te maken op de maan voor we mikken op Mars’

‘Ondanks het feit dat de shift van Mars naar de maan een terechte keuze is, is het een dubbeltje op z’n kant voor de Amerikaanse ruimtevaart’, schrijft Angelique Van Ombergen.

Eerder deze week ondertekende de Amerikaanse president Donald Trump de Space Policy Directive 1 (SPD1), niet toevallig exact 45 jaar na de landing van Apollo 17 in 1972, de laatste maanmissie uit de vorige eeuw. Trump was bovendien in goed gezelschap, onder andere Buzz Aldrin, Apollo 11 astronaut, en Peggy Whitson, de Amerikaanse astronaut die, gecumuleerd gezien, het meeste dagen in de ruimte op haar teller heeft staan, keken beiden goedkeurend toe.

Het ondertekenen van SPD1 heeft directe gevolgen voor de hoofddoelen van NASA: menselijke ruimtevaart en het verder verkennen van de ruimte, en dit alles met een grote focus op een terugkeer naar de maan. Vooral dit laatste aspect, “met een grote focus op een terugkeer naar de maan”, is belangrijk. Bovendien staat het in sterk contrast met de Obama-administratie, wiens ogen nog sterk gericht waren op een bemande missie naar Mars. Ondanks het feit dat de shift van Mars naar de maan, naar mijn bescheiden mening, een terechte keuze is, is het een dubbeltje op z’n kant voor de Amerikaanse ruimtevaart. Houston, we have a (small) problem.

Een zeer beknopte recapitulatie van de Amerikaanse presidenten en hun ruimtebeleid de voorbije jaren: George W. Bush focust tijdens zijn presidentschap op de maan en NASA dus ook. Barack Obama zwiert het roer om en wil naar Mars. NASA zwiert, dwangmatig, ook het roer om. En Trump? Die draait opnieuw 90°, de maan it is. Het grote probleem hiermee is dat NASA bijgevolg amper tijd (en geld) krijgt om hun verse hoofddoelen goed uit te werken. De vooruitgang verloopt dus trager dan het zou moeten. Maar, echt stilzitten doen ze nooit bij NASA.

Eerder werd al een “maanse” opvolger voor het ISS voorgesteld: de Deep Space Getaway, een ruimtestation dat in orbit zou gaan rond de maan. De DSG is gebloeid uit een nauwe samenwerking tussen NASA en Roscosmos, de Russische ruimtevaartorganisatie. En ook de Europese ruimtevaartorganisatie ESA zal een belangrijke rol spelen wanneer de DSG gelanceerd wordt, ergens in 2020. En ook SpaceX, het bedrijf van Elon Musk, kondigde eerder al plannen aan om in 2018 twee mensen naar de maan (rond de maan eigenlijk, als we correct willen zijn) te sturen. De herboren interesse in de maan, die de voorbije jaren pijnlijk genegeerd werd, vindt dus ook op internationaal en commercieel vlak weerklank.

En deze herboren interesse is ook terecht. Er zijn immers veel voordelen om eerst een tussenstop te maken op de maan vooraleer we mikken op Mars. En, niet onbelangrijk, het is gewoon gemakkelijker. De maan is slechts 3 dagen verwijderd van onze thuisplaneet. Naar Mars zouden we ongeveer een klein jaar en route zijn, afhankelijk van de precieze stand ten opzichte van de aarde. Dit alles heeft ook directe gevolgen voor communicatie en de mogelijkheid om te voorzien in voorraden en assistentie. Als er zich een noodsituatie voordoet op weg naar of op Mars, zijn de (slaag)kansen op hulp niet echt groot. En al zeker niet binnen een deftige tijdspanne. Bovendien kan het ontwikkelen en ontwerpen van een maankolonie een eerste stap zijn om de ervaring te verwerven om uiteindelijk hetzelfde te gaan doen op Mars. Om een ladder te beklimmen begin je immers met de onderste sport. De maan dus.

Is Mars nu echt out of the picture? Uiteraard niet. Het blijft een natte droom van velen. Maar, first things first, een maankolonie is een mooie start om uiteindelijk dé reis naar Mars aan te vatten. Bovendien zou de maan kunnen dienen als een uitvalbasis. En ook de Deep Space Gateway is zo’n voorbeeld, zoals de naam al doet vermoeden: een “deur” naar de oneindige ruimte. We keren dus eerst terug naar de maan.

De tussenstand? Maan 2 – Mars 0. Voorlopig toch.

Angelique Van Ombergen is post-doctoraal onderzoeker aan het Antwerps Universitair Research centrum voor Evenwicht en Aerospace (AUREA) van de Universiteit Antwerpen en doet onderzoek naar hoe de hersenen van astronauten en evenwichtspatiënten zich aanpassen. Ze is bovendien actief op het vlak wetenschapscommunicatie, meer info op haar persoonlijke blog: www.neuropolisblog.com