45 jaar na het uitbrengen door Pink Floyd van het album Dark Side of the Moon zal de mensheid heel binnenkort voor het eerst proberen een sonde op de achterkant van de maan te zetten.
Opvallend: de onbemande ruimtesonde die op de achterkant van de Maan zal landen is van Chinese makelij, waarmee het land zich gestaag opwerpt als ontwikkelend ruimtevaartland. Als deze nieuwste missie succesvol is, zal het de eerste keer zijn dat een ruimtevaartorganisatie een ruimtesonde op de verste zijde van de maan neerzet. En dat 50 jaar nadat de eerste Amerikaanse astronauten met de Apollo-8 in een baan rond de Maan werden gebracht.
Niet evident
Volgens experts zou een dergelijke prestatie China heel wat nationaal prestige en een staaltje ongeëvenaarde technische expertise opleveren. Landen op Dark Side of the Moon is immers niet evident omdat de communicatie er moeilijker verloopt. Die moet via de in mei gelanceerde Queqiao-satelliet gebeuren die zich in een positie voorbij de Maan bevindt.
Het Chinese ruimtevaartbureau, dat als militaire organisatie niet de openheid heeft als bijvoorbeeld de Amerikaanse Nasa, heeft nog niet laten weten wanneer de missie zal proberen te landen, maar aangezien de sonde zich op de juiste plaats bevindt, kan dat elk moment gebeuren. De lander bevindt zich momenteel in de juiste baan rond de Maan op een afstand van 15 kilometer.
De Chang’e 4-missie, genoemd naar de taoïstische godin van de maan, volgt op de in 2013 gelanceerde Chang’e 3-missie waarbij een Chinese robotjeep op het Maanoppervlak is geland en daar heeft gewerkt. China was daarmee het derde land dat daarin slaagde. De eerste twee Chang’e-missies brachten in 2007 en in 2010 sondes in een baan rond de Maan.
De missie Chang’e 4 werd op 8 december gelanceerd. De ongeveer 1,2 ton wegende lander en een 150 kilo wegende robotjeep moeten neerstrijken in de Von Karman-krater, met een diameter van 196 km, op de zuidelijke pool van onze natuurlijke satelliet. De krater ligt in het Aitken-gebied, dat vermoedelijk miljarden jaren geleden de inslag van een enorme asteroïde heeft gekend.
De jeep heeft zes wielen, twee zonnepanelen, een geavanceerde radar en camera’s om het oppervlak van het hemellichaam te onderzoeken. In totaal omvat Chang’e 4 acht wetenschappelijke instrumenten.
De stationaire verkenner heeft ook zaadjes bij voor een experiment naar het kweken van groenten in een gesloten omgeving op het Maanoppervlak. Aan boord is een kleine aluminiumcontainer met aardappel- en mosterdzaadjes en zijdewormeitjes. Bedoeling is dat de eitjes uitbroeden tot zijdewormpjes die koolstofdioxide produceren, terwijl de zaadjes zuurstof vrijgeven door fotosynthese. Samen zullen ze een mini-ecosysteempje vormen op het Maanoppervlak.
Niet donker, wel onbekend
De Maan toont altijd haar zelfde gezicht aan de Aarde omdat ze dicht genoeg bij onze planeet staat om dankzij het gravitatieveld van de Aarde in positie te blijven. De Dark Side of the Moon wordt niet ‘dark’ genoemd omdat het er donkerder zou zijn – in de loop van een maand ontvangt die kant evenveel zonnestraling als de reeds druk door de mens bezochte voorkant, maar omdat het gebied nog nooit fysiek verkend werd door de mens
Foto’s van de achterkant van de Maan zijn er wel al voldoende. Al in 1959 fotografeerde de Sovjetrussische Loena-3 het gebied. Maar er is nog weinig over geweten. Wat we wel weten is dat de achterkant er nogal anders uitziet dan de voorkant en bovendien een andere chemische samenstelling heeft. Hoe dat komt, hopen de Chinezen dankzij deze missie te ontdekken.
China geeft miljarden euro’s uit aan ruimtevaart, die geldt als symbool van de nieuwe kracht van het land onder leiding van de communistische partij. In december 2019 lanceert China de Chang’e 5-missie om stalen van de Maan naar onze planeet te brengen. Ook de Chang’e 6-missie staat al gepland. Tegen 2030 hoopt het land de eerste Aziaat op de maan te zullen neerzetten.
De maan lijkt dezer dagen opnieuw hip te zijn. Ook de Amerikaanse, Europese, Russische, Japanse en Canadese ruimtevaartorganisaties tonen interesse in onze natuurlijke satelliet om er bijvoorbeeld een Maanbasis te stichten, een bewoonbaar station die in een baan rond de Maan draait. De Maan kan ons immers veel leren hoe we een plek kunnen creëren om te overleven op het oppervlak van een vreemde planeet.
Zo werken verschillende Europese landen samen om op onze zusterwereld een ‘Maandorp’ op te zetten als basis voor wetenschappelijk onderzoek, de ontginning van grondstoffen en zelfs toerisme. Al zijn dat voorlopig enkel nog maar fantasieën dan concrete plannen.
Ook de Russische ruimtevaartorganisatie Roscosmos heeft grootse plannen met de Maan. De Russen willen er een hoogtechnologische Maanbasis uitbouwen, met zowel menselijke habitats als wetenschappelijke laboratoria, een lanceerbasis voor ruimtetuigen en een astronomisch observatorium.
De achterkant van de Maan is immers een uitgelezen plek om aan radioastronomie te doen. Omdat de achterkant nooit naar de Aarde gericht is, wordt ze afgeschermd van al onze geluidsvervuiling. Een radiotelescoop op deze plek zou hetzelfde zijn als ontsnappen aan de stedelijke lichtvervuiling en de nachtelijke hemel aanschouwen op de top van een berg. Met een radiotelescoop op de achterkant van de Maan zouden astronomen de verste en oudste objecten in het universum zoals nooit tevoren kunnen bestuderen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
