Sterrenkijkers krijgen dit eindejaar een bijzonder kerstgeschenk: de reuzenplaneten Jupiter en Saturnus ‘smelten samen’ op 21 december.
Op 21 december is er aan de nachthemel een uiterst zelden spektakel te zien. Dan zullen de hemellichamen Jupiter en Saturnus vanuit ons gezichtspunt zo dicht tot elkaar staan dat ze met het blote oog te zien zijn als 1 heldere kerstster. In het jargon heet zoiets ‘conjunctie’. In het geval van Saturnus en Jupiter is dat zelfs de ‘grote conjunctie’.
Zulke conjuncties tussen Jupiter en Saturnus komen een keer om de twintig jaar voor, maar deze is speciaal. De 2 planeten zullen dan het dichtst bij elkaar komen sinds 1623, maar toen was de samenstand voor de mens op aarde niet zichtbaar door de zon. De dichtste conjunctie die wel te zien was, was op 5 maart 1226.
Een gelijkaardige extra dikke knuffel, zal pas terug te zien zijn op 15 maart 2080. Wie dat mist, moet wachten tot augustus 2417.
De twee planeten zijn tijdens de winterzonnewende te zien in het zuidwesten, kort na het vallen van de avond. De planeten staan dan laag boven de horizon. Als het weer meezit is het beste moment voor het spektakel in onze regio tussen 17.15 uur en 18.15 uur. De eigenlijke conjunctie vindt echter al plaats om 14.24 uur.
Jupiter is de felste van de twee stippen, omdat die planeet groter is en dichter bij de aarde staat. Saturnus is duidelijk zwakker. Wie door een telescoop of een verrekijker kijkt, zou ook Jupiters manen Ganymedes, Io, Callisto en Europa, de Saturnusmaan Titan en de ringen van Saturnus kunnen waarnemen.
Jupiter is de grootste en zwaarste planeet van ons zonnestelsel en is een gasreus. Jupiter staat zo’n vijf keer verder van de zon als wij en één omwenteling van de planeet rondom onze ster duurt bijna 12 aardse jaren.
Saturnus is de tweede grootste planeet van ons zonnestelsel, is eveneens een gasreus en het meest opvallende kenmerk is het ringenstelsel. Saturnus staat twee keer zo ver van de zon als Jupiter, en een Saturnusjaar duurt bijna 30 jaar.
Sinds eind augustus komen beide planeten naar mekaar toe, wat soms voor een mooie samenstand zorgt. Op 17 december, aan het begin van de avond, was er in het zuidzuidwesten een smalle maansikkel te zien, samen met Jupiter en Saturnus.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Is het op 21 december te bewolkt? Bekijk de grote conjunctie via livestream:
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."