Belg wint Nobelprijs voor Natuurkunde

De Belgische wetenschapper François Englert krijgt samen met zijn Britse collega Peter Higgs de Nobelprijs voor Natuurkunde voor het wetenschappelijk onderzoek naar en de techniek voor het ontdekken van het bestaan van het Higgs-bosondeeltje.

De 80-jarige François Englert is de eerste Belg die de prestigieuze prijs voor de Fysica krijgt. Hij is ook de eerste Belgische Nobelprijswinnaar in meer dan 30 jaar. De laatste was Ilya Prigogine (Chemie) in 1977.

De hoogste onderscheiding voor een natuurkundige is omgerekend met ongeveer 920.000 euro gedoteerd. Englert weet nog niet wat hij met het geld gaat doen. In een eerste reactie zei de wetenschapper dat het ‘niet onaangenaam’ is om de Nobelprijs 2013 te winnen.

Biografie van François Englert

François Englert werd in 1932 geboren in Etterbeek. Hij studeerde in 1955 af als elektronica-ingenieur aan de Université Libre de Bruxelles (ULB). Vier jaar later promoveerde hij er in de natuurkunde. Na een korte academische carrière aan Cornell in de Verenigde Staten, werd hij in 1961 tot hoogleraar benoemd aan zijn alma mater. Voordat hij de theorie achter het Higgs-deeltje bedacht, was hij als wetenschapper gespecialiseerd in vastestoffysica.

Englert kreeg voor zijn wetenschappelijk werk verschillende internationale prijzen, zoals de Francquiprijs in 1982 en de Israëlische Wolfprijs voor de natuurkunde in 2004. In juli nog werd hij door koning Albert II in de adelstand verheven. De Nobelprijs is de bekroning van zijn wetenschappelijke carrière.

Higgs geeft naam

Het bestaan van het Higgs-deeltje werd in 1964 voorspeld, in eerste instantie door twee Belgen: François Englert en Robert Brout (overleden in 2011) van de Université Libre Bruxelles, een maand later door de Brit Peter Higgs. Maar door allerhande omstandigheden is het de Brit wiens naam op dat van het deeltje geplakt werd, en ondertussen is het Higgs zo’n sterk merk geworden dat pogingen om de naam uit te breiden of aan te passen botsen op de muur van de gewenning. De drie hebben elkaar trouwens nooit ontmoet.

Het deeltje geldt als het sluitstuk van het Standaard Model over het wezen van de materie en is een elementair deeltje dat de massa bepaalt van talrijke andere deeltjes.

Bevestigd door deeltjesversneller

Op 4 juli 2013 maakte het CERN de vondst bekend van een deeltje dat met bijna absolute zekerheid het Higgs-bosondeeltje is. De ontdekking gebeurde met de enorme deeltjesversneller van het CERN nabij Genève. Sindsdien wijst bijkomend onderzoek steeds in dezelfde richting.

Higgs-bosondeeltje voor dummies