Wisselen zowel het Huis als de VS-Senaat van meerderheid?

Vandaag verkiezen Amerikanen behalve een president ook een nieuw Huis van Afgevaardigden en een derde van de Senaat. Dat kan voor het eerst in de geschiedenis een gekruiste switch opleveren, waarbij Republikeinen de meerderheid grijpen in de Senaat en Democraten een meerderheid krijgen in het Huis.

Een wissel in de Senaat is het meest waarschijnlijk.

Van de 100 Senaatszetels worden er 34 voorgelegd aan de kiezer. Van die 34 zijn er slechts 11 in handen van Republikeinen, wat betekent dat er voor Democraten en met Democraten gelieerde onafhankelijken veel meer zetels op het spel staan.

Ten minste één van die zetels gaat bijna zeker verloren. Senator Joe Manchin stelt zich niet meer verkiesbaar in héél Trumpgezind West-Virginia. De huidige Republikeinse gouverneur van de staat, Jim Justice, wordt er allicht verkozen. Die ene zetel volstaat voor Republikeinen om de Democratische meerderheid in de Senaat te breken als Donald Trump de verkiezingen wint. Beide partijen hebben dan een fractie met 50 zetels. In dat geval levert de vicepresident de beslissende stem. Als Kamala Harris president wordt, moeten de Republikeinen nog een extra zetel winnen.

Democratische Senaatszetels in Ohio, Montana, Maryland en Arizona worden fel betwist, met die in Montana allicht de beste optie voor Republikeinen. Van de andere kant hebben Democraten hoop op de zetel van Ted Cruz in Texas en eventueel een zetel in Florida. Maar die kansen worden lager ingeschat.

In de loop van woensdag zouden we weten hoe het met de Senaat uitdraait.

Het tragere Huis

Voor het Huis van Afgevaardigden kan het (veel) langer duren.

Daarin hebben de Republikeinen momenteel een meerderheid van 3 zetels (op een totaal van 435). 18 kiesdistricten, die in 2020 voor Democratische presidentskandidaat Joe Biden stemden, verkozen in 2022 een Republikein in het Huis. Die districten liggen onder meer in de staten New York en Californië. Democraten denken dat ze vooral in New York maar ook in Californië meer dan drie van die zetels kunnen terugwinnen.

Of dat lukt, zal afhangen van altijd dramatisch trage tellingen in Californië. Tenzij er een dijkbreuk in de ene of andere richting gebeurt, zullen we nog wel minstens een week, wellicht langer, op uitsluitsel moeten wachten.