Donald Trump heeft de verkiezingen gewonnen met de belofte de rekening in de supermarkt te temperen. Maar zijn plannen zullen de prijzen alleen maar doen stijgen.
Het is ironisch. De man die de Amerikaanse presidentsverkiezingen heeft gewonnen omdat de prijzen de afgelopen jaren te veel zijn gestegen, gaat een beleid voeren dat… de prijzen zal doen stijgen. Dat is de verwachting van nogal wat economen en beursanalisten. Het staat vast dat maar liefst drie van Donald Trumps belangrijkste verkiezingsbeloften – massaal migranten terugsturen, de belastingen verlagen en importheffingen verhogen– moeilijk te rijmen zijn met de belofte die het merendeel van de kiezers heeft overtuigd: de prijzen laag houden.
Veel van de dromen die Trump heeft verkocht aan zijn kiezers – of die nu wit, zwart of latino zijn – zullen te pletter knallen tegen een muur van ongelijke kansen. Of dacht u echt dat het lot van laagopgeleide arbeiders er met Trump beter op zal worden? Op geopolitiek vlak pocht hij dan weer dat hij de oorlog in Oekraïne in 24 uur kan beëindigen. Maar zelfs als hij nog net een paar dagen meer tijd nodig zou hebben, dan zou de vraag blijven: tegen welke prijs? Als je de macht hebt om een van de partijen te laten verliezen – door Oekraïne niet langer te steunen – dan is het niet moeilijk om een oorlog te stoppen.
Maar zelfs als het gaat over de inflatie, de belangrijkste verzuchting van zijn kiezers, is het lang niet zeker dat hij een oplossing heeft, wel integendeel. Neem de importheffingen, een cruciaal deel van zijn ‘America First’-politiek. Trump heeft de hele campagne lang gehamerd op importheffingen voor onder meer Europa (een toename van 10 of in sommige versies zelfs 20 procentpunt) en China, waarvoor de taksen nog veel groter zouden worden (60 procentpunt).
Voor de Amerikaanse producenten lijkt dat op het eerste gezicht goed nieuws: die zullen hun koopwaar makkelijker kwijtraken als er minder concurrentie uit het buitenland is. Maar de importheffingen zullen de prijzen ook meteen flink de hoogte induwen. Chinese kleren, computers en televisies zullen allemaal duurder worden. Als ze met die enorme heffingen überhaupt nog op de Amerikaanse markt zullen worden aangeboden.
Razzia’s
Ook de plannen om miljoenen migranten het land uit te zetten zouden wel eens slechter kunnen uitpakken dan veel Trump-kiezers denken. Voor de migranten zelf – onder wie veel mensen die al jaren in de Verenigde Staten verblijven – worden het sowieso onmenselijk bittere jaren. De razzia’s op de werkplekken van migranten en de megakampen in Texas die worden ingepland doen denken aan de allerzwartste pagina’s van de wereldgeschiedenis.
Maar ook de Amerikanen die zich daar niks van aantrekken – de mensen die mogen blijven, of toch voorlopig nog – zullen bedrogen uitkomen. Minder migranten betekent dat er meer jobs zullen bij komen, dat wel. En de lonen zullen dan stijgen omdat er meer vraag zal zijn naar arbeidskrachten. Maar ook die extra kosten zullen producenten uiteindelijk aan hun klanten doorrekenen. Waardoor de prijzen weer zullen stijgen.
De plannen om miljoenen migranten het land uit te zetten zouden weleens slechter kunnen uitpakken dan veel Trump-kiezers denken.
Het derde vergiftigde geschenk is de grote belastingverlaging die Trump in het vooruitzicht heeft gesteld. Zijn Democratische tegenstrever Kamala Harris wilde de vennootschapsbelasting fors opdrijven – tot 28 procent – maar Trump wil die juist verlagen, tot 15 procent. Ook dat zal op korte termijn de economie een duwtje in de rug geven, net als de geplande verlaging van de personenbelasting. Al die cadeaus zullen handenvol geld kosten, waardoor de aanzienlijke staatsschuld van de VS (nu al meer dan 120 procent van het bruto binnenlands product) nog verder zal oplopen. Dat is nog niet het grootste probleem voor Trump, al is het zeker geen goed nieuws voor wie Trump zal moeten opvolgen. Maar ook het extra geld dat vrijkomt om de economie aan te blazen zal naar alle verwachting de prijzen opdrijven.
Trump heeft de verkiezingen gewonnen, onder meer door te zweren een einde te maken aan de ‘inflatienachtmerrie’. Dat was al een rare belofte, omdat de loonstijgingen van het begin van de pandemie tot nu de prijsstijgingen meer dan gecompenseerd hebben. Maar het is nog vreemder als je ziet hoe zijn toekomstplannen de prijzen vooral zullen doen stijgen. Wie voor Trump heeft gestemd voor de lage prijzen komt bedrogen uit.
Eén belangrijke voetnoot daarbij: met Trump weet je nooit zeker. Hij is trots op zijn onvoorspelbaarheid, en ook zijn plannen met belastingen, migratie en importheffingen zouden nog heel fel kunnen veranderen. Sommigen vinden Trump daarom een sterke onderhandelaar. Het zou ook kunnen dat de man niet weet wat hij aan het doen is.
