‘Wie opkomt voor rechtvaardigheid, kan zich niet vergissen’ (Verhofstadt)

In een interview met Knack legt Guy Verhofstadt uit waarom een politicus de ambitie moet hebben om te vliegen.

Ja, hij kent de uitspraak van zijn vroegere spin doctor Noël Slangen. Dat hij lijkt op Peter Pan: irritant en egocentrisch, maar – aldus Slangen – ‘hij kan wel vliegen’. ‘Als je dat niet probeert, wat zitten wij hier dan te doen?’ zegt Guy Verhofstadt, de liberale kandidaat voor het voorzitterschap van de Europese Commissie, deze week in Knack. ‘Als je niet probeert te vliegen, als je alleen maar van de politiek leeft, en niet voor de politiek, hou je er dan niet beter mee op? Voor mij is dat essentieel. Ik kan alleen maar aan politiek doen als ik verandering tot stand kan brengen, wélke obstakels ik ook tegenkom.’

In uw toespraak bij de begrafenis van uw politieke vader Willy De Clercq noemde u ‘passie’ het belangrijkste in de politiek.

Guy Verhofstadt: Dat is juist.

Passie kan toch levensgevaarlijk zijn?

Verhofstadt: Als het voor de verkeerde zaak is, ja.

Twijfelt u nooit of u wel voor de goede zaak vecht?

Verhofstadt: Als je idealen en doelen ingebed zijn in de traditie van vrijheid en rechtvaardigheid, als je de verlichtingsidealen voor ogen houdt, dan kun je je toch niet vergissen?

Nee?

Verhofstadt: Wanneer vergissen mensen zich? Als ze het pad van de verlichting verlaten. Als ze de principes van vrijheid en gelijkheid opzij zetten. Als ze identiteit en etniciteit als criteria beginnen te gebruiken. Als emotionele en irrationele argumenten het winnen van de ratio. Het probleem is nu net dat de verlichtingsidealen met te weinig passie worden uitgeschreeuwd. Maar wie dat doet, wie op een gepassioneerde manier opkomt voor de verlichting, kan niet verkeerd zitten.

U hebt de voorbije weken al verschillende keren gezegd dat u de publieke opinie altijd een stap voor wilt zijn. Moet een politicus de publieke opinie niet veeleer vertegenwoordigen?

Verhofstadt: Wie de publieke opinie achterna loopt, is een populist, geen visionair politicus. Als politicus moet je de weg wijzen, moet je zeggen waar we naartoe moeten. En daar moet je de instemming van de mensen voor vinden. Mensen zijn altijd bang voor verandering. Een populist kapitaliseert op die angst. Een goed politicus probeert die angst te overwinnen.

Neem de angst van veel mensen voor meer Europa eens weg.

Verhofstadt: Er is een crisis, er is werkloosheid, er is onzekerheid. Natuurlijk zijn mensen bang. Maar we kunnen die problemen niet oplossen als we ons binnen onze eigen grenzen terugtrekken. Het klimaat, de bankensector, migratie: je krijgt die uitdagingen niet onder controle als ieder land dat in zijn eentje probeert.

En als het soevereine volk dat nu toch wil?

Verhofstadt: Maar soevereiniteit is een hol begrip geworden. Soevereiniteit heeft alleen nog zin als je het op een hoger niveau tilt. Vandaag spreekt de wereld een internationale taal en de politiek een lokale taal. Het is die kortsluiting die verklaart waarom Europa in de problemen zit.

Het volledige interview met Guy Verhofstadt leest u deze week in Knack.