De Verenigde Staten beloven deze week duidelijkheid over de gevolgen van de moord op de Saudische journalist Jamal Khashoggi.
Als Saudi-Arabië nog eens een vuile klus moet klaren, zal het dat vast niet meer in Turkije doen. De nasleep van de moord op Jamal Khashoggi in het Saudische consulaat in Istanbul breekt het land en vooral kroonprins en sterke man Mohammed bin Salman zuur op. Khashoggi was een zelfverklaarde banneling die vanuit de VS in kritische columns uitpakte tegen Bin Salman – die vaak gewoon ‘MbS’ wordt genoemd. Jamal was overigens zelf een telg uit een vooraanstaande Saudische familie en een neef van de ook bij ons niet onbekende societyfiguur en wapenhandelaar Adnan Khashoggi.
De Saudi’s hadden er niet mee gerekend dat hun consulaat voor de Turkse geheime diensten zo goed als een open huis was. De Turken laten sinds de moord druppelsgewijs treiterig informatie lekken, en die wijst er steeds meer op dat MbS zelf de opdracht gaf om Khashoggi te vermoorden. In Amerika is alvast de CIA daarvan overtuigd. Donald Trump belooft deze week een omstandig rapport over de zaak, maar eind vorige week loofde hij Saudi-Arabië nog als een ‘spectaculaire bondgenoot’. De VS hebben veel in de kroonprins geïnvesteerd. Vooral de schoonzoon van Trump, amateurdiplomaat Jared Kushner, zag in Bin Salman een partner in de strijd tegen aartsvijand Iran.
Het Westen heeft in zijn relatie met Saudi-Arabië altijd meer naar het geld gekeken dan naar de mensenrechten.
In een poging om de storm te bedaren, vorderde een aanklager in Riyad de doodstraf voor vijf leden van het moordteam. Maar het was van bij het begin duidelijk dat MbS in dit geval roekeloos zijn hand overspeeld heeft. Hij is ook al degene die het Westen meetrok in de vieze oorlog in Jemen. De kroonprins vergat blijkbaar dat hij Turkije eerder dit jaar een deel van een ‘regionale driehoek van het kwaad’ noemde. De Turkse president Erdogan vergat dat niet. MbS is, onder meer, de man achter de ongelukkige Saudische boycot van het oliestaatje Qatar en de steun aan Koerdische milities in Syrië. Turkije kan moeilijk zonder Saudische investeringen, maar het wil deze kroonprins graag uit de weg hebben.
Het is niet zonder ironie dat uitgerekend Turkije absoluut een schuldige wil vinden voor de moord op een journalist. Erdogan zet de Amerikanen knel tussen twee bondgenoten. Maar het lijkt er niet meteen op dat hij er de VS kan van overtuigen om Bin Salman aan de kant te schuiven. Het Westen heeft in zijn relatie met Saudi-Arabië altijd meer naar het geld gekeken dan naar de mensenrechten. Trump herhaalde dat vorige week nog, met bijna zoveel woorden. Zelfs de Waalse socialistische voorman Paul Magnette zag in de moord op Khashoggi geen aanleiding om de wapenleveringen aan Riyad stop te zetten. Dat deed uiteindelijk alleen Angela Merkel.
