Terwijl soldaten net zoals in vorige eeuwen hun bloederige charges uitvoeren in de loopgraven van Oekraïne, werden onbemande vliegtuigen nooit eerder zo talrijk ingezet. De belangrijkste vernieuwing is de combinatie van grote en kleine onbemande tuigen. Dat luidt het begin in van een tijdperk van onbemande gevechtszwermen.
Of het nu gaat om een speer of een geweer, in de oorlogvoering komt het al langer aan op het treffen van de vijand op grotere afstand. In de laatste decennia gebeurde dat vooral door de inzet van raketten en onbemande tuigen met raketten. Met de inzet van Predators en kleine Hellfire-raketten tegen terroristen was de oorlog in Afghanistan een kantelpunt.
Nu worden enorme aantallen kleine, goedkope drones ingezet. Het zijn net vliegende granaten. Het voordeel van die tuigjes is dat zij de vijand wendbaar kunnen benaderen, in tegenstelling tot de nogal strakke baan van de meeste wapens. Het nadeel is dat het flink wat tijd en moeite kost om drones tot bij hun doel te brengen.
Een bijzonder huiveringwekkend beeld: een belager zonder gezicht, een belager die onkwetsbaar lijkt.
Grote spelers zijn tot het besluit gekomen dat ze veel sneller moeten bouwen aan gevechtszwermen. Zo’n zwerm telt honderden, zelfs duizenden drones die gelijktijdig over een slagveld worden gestuurd. Dankzij sensoren en artificiële intelligentie bepalen zij onderling én autonoom hun doelen.
Gevechtszwermen kun je in de lucht inzetten, maar ook in het water. De Verenigde Staten werken aan een massa razendsnelle onderwatertuigjes, die zich als zuigvissen vastklampen aan grote onderzeeboten en andere schepen kunnen omsingelen.
Die zwermen blijven kwetsbaar. Aangezien onderlinge communicatie tussen de drones heel belangrijk is, kunnen ze ten prooi vallen aan elektronische oorlogvoering. Daarom wordt nu al gekeken naar een betere beveiliging, door middel van kwantumcommunicatie.
Het zijn overigens niet alleen de grootmachten die van dat soort wapens een prioriteit maken. Ook Turkije, Iran, Israël en tal van andere landen hebben plannen. Een zwerm die wordt losgelaten op een stelling of een stad is een bijzonder huiveringwekkend beeld: een belager zonder gezicht, een belager die onkwetsbaar lijkt. Toch zullen die gevechtszwermen veel sneller worden ingezet dat we nu voor mogelijk houden.
